Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not seemly for a fool.
Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.
2 As the bird by wandering, as the swallow by flying, so the curse causeless shall not come.
Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.
3 A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the fool’s back.
Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.
4 Answer not a fool according to his folly, lest you also be like to him.
Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.
6 He that sends a message by the hand of a fool cuts off the feet, and drinks damage.
Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.
7 The legs of the lame are not equal: so is a parable in the mouth of fools.
Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.
8 As he that binds a stone in a sling, so is he that gives honor to a fool.
Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.
9 As a thorn goes up into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouths of fools.
Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.
10 The great God that formed all things both rewards the fool, and rewards transgressors.
Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.
11 As a dog returns to his vomit, so a fool returns to his folly.
Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.
12 See you a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.
13 The slothful man says, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”
14 As the door turns on his hinges, so does the slothful on his bed.
Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.
15 The slothful hides his hand in his bosom; it grieves him to bring it again to his mouth.
Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.
16 The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.
17 He that passes by, and meddles with strife belonging not to him, is like one that takes a dog by the ears.
Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.
18 As a mad man who casts firebrands, arrows, and death,
Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana
19 So is the man that deceives his neighbor, and says, Am not I in sport?
ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”
20 Where no wood is, there the fire goes out: so where there is no talebearer, the strife ceases.
Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.
21 As coals are to burning coals, and wood to fire; so is a contentious man to kindle strife.
Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.
22 The words of a talebearer are as wounds, and they go down into the innermost parts of the belly.
Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.
23 Burning lips and a wicked heart are like a potsherd covered with silver dross.
Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.
24 He that hates dissembles with his lips, and lays up deceit within him;
Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.
25 When he speaks fair, believe him not: for there are seven abominations in his heart.
Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.
26 Whose hatred is covered by deceit, his wickedness shall be showed before the whole congregation.
Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.
27 Whoever digs a pit shall fall therein: and he that rolls a stone, it will return on him.
Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.
28 A lying tongue hates those that are afflicted by it; and a flattering mouth works ruin.
Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.
