Proverbs 24
1 Be not you envious against evil men, neither desire to be with them.
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، |
2 For their heart studies destruction, and their lips talk of mischief.
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. |
3 Through wisdom is an house built; and by understanding it is established:
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، |
4 And by knowledge shall the chambers be filled with all precious and pleasant riches.
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. |
5 A wise man is strong; yes, a man of knowledge increases strength.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. |
6 For by wise counsel you shall make your war: and in multitude of counsellors there is safety.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. |
7 Wisdom is too high for a fool: he opens not his mouth in the gate.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. |
8 He that devises to do evil shall be called a mischievous person.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. |
9 The thought of foolishness is sin: and the scorner is an abomination to men.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. |
10 If you faint in the day of adversity, your strength is small.
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. |
11 If you forbear to deliver them that are drawn to death, and those that are ready to be slain;
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. |
12 If you say, Behold, we knew it not; does not he that ponders the heart consider it? and he that keeps your soul, does not he know it? and shall not he render to every man according to his works?
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. |
13 My son, eat you honey, because it is good; and the honeycomb, which is sweet to your taste:
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. |
14 So shall the knowledge of wisdom be to your soul: when you have found it, then there shall be a reward, and your expectation shall not be cut off.
15 Lay not wait, O wicked man, against the dwelling of the righteous; spoil not his resting place:
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، |
16 For a just man falls seven times, and rises up again: but the wicked shall fall into mischief.
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. |
17 Rejoice not when your enemy falls, and let not your heart be glad when he stumbles:
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، |
18 Lest the LORD see it, and it displease him, and he turn away his wrath from him.
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! |
19 Fret not yourself because of evil men, neither be you envious at the wicked:
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، |
20 For there shall be no reward to the evil man; the candle of the wicked shall be put out.
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. |
21 My son, fear you the LORD and the king: and meddle not with them that are given to change:
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، |
22 For their calamity shall rise suddenly; and who knows the ruin of them both?
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ |
23 These things also belong to the wise. It is not good to have respect of persons in judgment.
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. |
24 He that says to the wicked, You are righteous; him shall the people curse, nations shall abhor him:
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، |
25 But to them that rebuke him shall be delight, and a good blessing shall come on them.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. |
26 Every man shall kiss his lips that gives a right answer.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. |
27 Prepare your work without, and make it fit for yourself in the field; and afterwards build your house.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. |
28 Be not a witness against your neighbor without cause; and deceive not with your lips.
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. |
29 Say not, I will do so to him as he has done to me: I will render to the man according to his work.
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» |
30 I went by the field of the slothful, and by the vineyard of the man void of understanding;
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ |
31 And, see, it was all grown over with thorns, and nettles had covered the face thereof, and the stone wall thereof was broken down.
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. |
32 Then I saw, and considered it well: I looked on it, and received instruction.
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: |
33 Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، |
34 So shall your poverty come as one that travels; and your want as an armed man.
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. |
