Proverbs 13

1 A wise son hears his father’s instruction: but a scorner hears not rebuke.

فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می‌پذیرد، ولی کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد از پذیرفتن توبیخ سر باز می‌زند.

2 A man shall eat good by the fruit of his mouth: but the soul of the transgressors shall eat violence.

سخنان مرد نیک حتی برای خود او نیکوست و جانش را سیر می‌کند، اما شخص بداندیش فقط تشنهٔ ظلم است.

3 He that keeps his mouth keeps his life: but he that opens wide his lips shall have destruction.

هر که زبان خود را نگه دارد جان خود را حفظ می‌کند، اما کسی که نسنجیده سخن بگوید خود را هلاک خواهد کرد.

4 The soul of the sluggard desires, and has nothing: but the soul of the diligent shall be made fat.

آدم تنبل آنچه را که آرزو می‌کند به دست نمی‌آورد، اما شخص کوشا کامیاب می‌شود.

5 A righteous man hates lying: but a wicked man is loathsome, and comes to shame.

درستکار از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شرور رسوا و خوار می‌شود.

6 Righteousness keeps him that is upright in the way: but wickedness overthrows the sinner.

صداقت درستکاران آنها را حفظ می‌کند، اما شرارت بدکاران آنها را به نابودی می‌کشاند.

7 There is that makes himself rich, yet has nothing: there is that makes himself poor, yet has great riches.

هستند کسانی که وانمود می‌کنند ثروتمندند در حالی که چیزی ندارند، و هستند کسانی که خود را فقیر نشان می‌دهند اما صاحب ثروت هنگفتی می‌باشند.

8 The ransom of a man’s life are his riches: but the poor hears not rebuke.

ثروت شخص پولدار صرف حفاظت جان او می‌شود، اما جان آدم فقیر را خطری تهدید نمی‌کند.

9 The light of the righteous rejoices: but the lamp of the wicked shall be put out.

زندگی شخص نیک مانند چراغی نورانی می‌درخشد، ولی زندگی شریران مثل چراغی است که در حال خاموشی است.

10 Only by pride comes contention: but with the well advised is wisdom.

تکبر باعث نزاع می‌شود، ولی شخص دانا نصیحت را می‌پذیرد.

11 Wealth gotten by vanity shall be diminished: but he that gathers by labor shall increase.

ثروتی که از راه نادرست به دست بیاید طولی نمی‌کشد که از دست می‌رود؛ اما دارایی که با کار و کوشش جمع شود، به تدریج زیاد می‌گردد.

12 Hope deferred makes the heart sick: but when the desire comes, it is a tree of life.

آرزویی که انجام آن به تعویق افتاده باشد دل را بیمار می‌کند، اما برآورده شدن مراد، درخت حیات است.

13 Whoever despises the word shall be destroyed: but he that fears the commandment shall be rewarded.

هر که دستوری را که به او داده‌اند خوار بشمارد بی‌سزا نخواهد ماند، اما کسی که آن را اطاعت کند پاداش خواهد یافت.

14 The law of the wise is a fountain of life, to depart from the snares of death.

تعلیم مرد دانا چشمهٔ حیات است و شخص را از دامهای مرگ می‌رهاند.

15 Good understanding gives favor: but the way of transgressors is hard.

دانایی، احترام می‌آورد ولی خیانت به هلاکت منتهی می‌شود.

16 Every prudent man deals with knowledge: but a fool lays open his folly.

مرد دانا سنجیده عمل می‌کند، اما جاهل حماقت خود را بروز می‌دهد.

17 A wicked messenger falls into mischief: but a faithful ambassador is health.

قاصدی که قابل اعتماد نباشد باعث گرفتاری می‌شود، اما پیک امین شفا به ارمغان می‌آورد.

18 Poverty and shame shall be to him that refuses instruction: but he that regards reproof shall be honored.

فقر و رسوایی دامنگیر کسی می‌شود که تأدیب را نمی‌پذیرد، اما شخصی که آن را بپذیرد مورد احترام واقع خواهد شد.

19 The desire accomplished is sweet to the soul: but it is abomination to fools to depart from evil.

برآورده شدن آرزوها لذتبخش است، اما افراد نادان در پی آرزوهای ناپاک خود هستند و نمی‌خواهند از آنها دست بردارند.

20 He that walks with wise men shall be wise: but a companion of fools shall be destroyed.

با اشخاص دانا معاشرت کن و دانا خواهی شد، با احمقان بنشین و زیان خواهی دید.

21 Evil pursues sinners: but to the righteous good shall be repaid.

بلا دامنگیر گناهکاران می‌شود، اما چیزهای خوب نصیب نیکان می‌گردد.

22 A good man leaves an inheritance to his children’s children: and the wealth of the sinner is laid up for the just.

شخص نیک حتی برای نوه‌هایش میراث باقی می‌گذارد، اما ثروتی که گناهکاران اندوخته‌اند به درستکاران می‌رسد.

23 Much food is in the tillage of the poor: but there is that is destroyed for want of judgment.

مزرعۀ شخص فقیر ممکن است محصول فراوان بدهد، ولی ظالمان آن را از چنگ او در می‌آورند.

24 He that spares his rod hates his son: but he that loves him chastens him betimes.

کسی که فرزند خود را تنبیه نمی‌کند او را دوست ندارد، اما کسی که فرزندش را دوست دارد از تأدیب او کوتاهی نمی‌کند.

25 The righteous eats to the satisfying of his soul: but the belly of the wicked shall want.

شخص درستکار از خوراکی که دارد می‌خورد و سیر می‌شود، ولی آدم بدکار گرسنگی می‌کشد.