Proverbs 1
1 THE PROVERBS of Solomon the son of David, king of Israel;
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 To know wisdom and instruction; to comprehend the words of understanding;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 To receive the discipline of wisdom, justice, and right, and equity;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 To give prudence to the simple, to the young man knowledge and discretion;
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 That the wise man may hear, and increase in learning, and the man of understanding may attain unto wise counsels;
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 To understand a proverb, and a figure; the words of the wise, and their dark sayings.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 The fear of the LORD is the beginning of knowledge; but the foolish despise wisdom and discipline.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Hear, my son, the instruction of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 For they shall be a chaplet of grace unto thy head, and chains about thy neck.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 My son, if sinners entice thee, consent thou not.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 If they say: 'Come with us, let us lie in wait for blood, let us lurk for the innocent without cause;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
12 Let us swallow them up alive as the grave, and whole, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 We shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil;
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Cast in thy lot among us; let us all have one purse' —
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 My son, walk not thou in the way with them, restrain thy foot from their path;
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 For their feet run to evil, and they make haste to shed blood.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 For in vain the net is spread in the eyes of any bird;
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 And these lie in wait for their own blood, they lurk for their own lives.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 So are the ways of every one that is greedy of gain; it taketh away the life of the owners thereof.
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 Wisdom crieth aloud in the streets, she uttereth her voice in the broad places;
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 She calleth at the head of the noisy streets, at the entrances of the gates, in the city, she uttereth her words:
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 'How long, ye thoughtless, will ye love thoughtlessness? And how long will scorners delight them in scorning, and fools hate knowledge?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Turn you at my reproof; behold, I will pour out my spirit unto you, I will make known my words unto you.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Because I have called, and ye refused, I have stretched out my hand, and no man attended,
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 But ye have set at nought all my counsel, and would none of my reproof;
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 I also, in your calamity, will laugh, I will mock when your dread cometh;
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 When your dread cometh as a storm, and your calamity cometh on as a whirlwind; when trouble and distress come upon you.
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Then will they call me, but I will not answer, they will seek me earnestly, but they shall not find me.
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 For that they hated knowledge, and did not choose the fear of the LORD;
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 They would none of my counsel, they despised all my reproof.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and be filled with their own devices.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 For the waywardness of the thoughtless shall slay them, and the confidence of fools shall destroy them.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely, and shall be quiet without fear of evil.'
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
