< Proverbs 6 >
1 My son, if thou art become surety for thy neighbour, if thou hast struck thy hands for a stranger —
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 Thou art snared by the words of thy mouth, thou art caught by the words of thy mouth —
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 Do this now, my son, and deliver thyself, seeing thou art come into the hand of thy neighbour; go, humble thyself, and urge thy neighbour.
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 Deliver thyself as a gazelle from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 Go to the ant, thou sluggard; consider her ways, and be wise;
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 Which having no chief, overseer, or ruler,
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 Provideth her bread in the summer, and gatherest her food in the harvest.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 How long wilt thou sleep, O sluggard? When wilt thou arise out of thy sleep?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 'Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep' —
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 So shall thy poverty come as a runner, and thy want as an armed man.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 A base person, a man of iniquity, is he that walketh with a froward mouth;
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 That winketh with his eyes, that scrapeth with his feet, that pointeth with his fingers;
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 Frowardness is in his heart, he deviseth evil continually; he soweth discord.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 Therefore shall his calamity come suddenly; on a sudden shall he be broken, and that without remedy.
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 There are six things which the LORD hateth, yea, seven which are an abomination unto Him:
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 Haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 A heart that deviseth wicked thoughts, feet that are swift in running to evil;
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 A false witness that breatheth out lies, and he that soweth discord among brethren.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 My son, keep the commandment of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 Bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck.
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 When thou walkest, it shall lead thee, when thou liest down, it shall watch over thee; and when thou awakest, it shall talk with thee.
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 For the commandment is a lamp, and the teaching is light, and reproofs of instruction are the way of life;
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 To keep thee from the evil woman, from the smoothness of the alien tongue.
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 Lust not after her beauty in thy heart; neither let her captivate thee with her eyelids.
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 For on account of a harlot a man is brought to a loaf of bread, but the adulteress hunteth for the precious life.
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 Or can one walk upon hot coals, and his feet not be scorched?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 So he that goeth in to his neighbour's wife; whosoever toucheth her shall not go unpunished.
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 But if he be found, he must restore sevenfold, he must give all the substance of his house.
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 He that committeth adultery with a woman lacketh understanding; he doeth it that would destroy his own soul.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 Wounds and dishonour shall he get, and his reproach shall not be wiped away.
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance.
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 He will not regard any ransom; neither will he rest content, though thou givest many gifts.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.