Proverbs 6
1 My son, if thou art become surety for thy neighbour, if thou hast struck thy hands for a stranger —
| ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد، |
2 Thou art snared by the words of thy mouth, thou art caught by the words of thy mouth —
| ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت، |
3 Do this now, my son, and deliver thyself, seeing thou art come into the hand of thy neighbour; go, humble thyself, and urge thy neighbour.
| ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە. |
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
| خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن. |
5 Deliver thyself as a gazelle from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
| وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی. |
6 Go to the ant, thou sluggard; consider her ways, and be wise;
| ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا. |
7 Which having no chief, overseer, or ruler,
| بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت، |
8 Provideth her bread in the summer, and gatherest her food in the harvest.
| بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە. |
9 How long wilt thou sleep, O sluggard? When wilt thou arise out of thy sleep?
| ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟ |
10 'Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep' —
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، |
11 So shall thy poverty come as a runner, and thy want as an armed man.
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. |
12 A base person, a man of iniquity, is he that walketh with a froward mouth;
| کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات، |
13 That winketh with his eyes, that scrapeth with his feet, that pointeth with his fingers;
| چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت، |
14 Frowardness is in his heart, he deviseth evil continually; he soweth discord.
| فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت. |
15 Therefore shall his calamity come suddenly; on a sudden shall he be broken, and that without remedy.
| لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە. |
16 There are six things which the LORD hateth, yea, seven which are an abomination unto Him:
| شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای: |
17 Haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
| چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت، |
18 A heart that deviseth wicked thoughts, feet that are swift in running to evil;
| دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات، |
19 A false witness that breatheth out lies, and he that soweth discord among brethren.
| شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان. |
20 My son, keep the commandment of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
| ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە. |
21 Bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck.
| هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە. |
22 When thou walkest, it shall lead thee, when thou liest down, it shall watch over thee; and when thou awakest, it shall talk with thee.
| لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن، |
23 For the commandment is a lamp, and the teaching is light, and reproofs of instruction are the way of life;
| چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە، |
24 To keep thee from the evil woman, from the smoothness of the alien tongue.
| بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس. |
25 Lust not after her beauty in thy heart; neither let her captivate thee with her eyelids.
| لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات، |
26 For on account of a harlot a man is brought to a loaf of bread, but the adulteress hunteth for the precious life.
| چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات. |
27 Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
| ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟ |
28 Or can one walk upon hot coals, and his feet not be scorched?
| یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟ |
29 So he that goeth in to his neighbour's wife; whosoever toucheth her shall not go unpunished.
| ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت. |
30 Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
| سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە. |
31 But if he be found, he must restore sevenfold, he must give all the substance of his house.
| هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت. |
32 He that committeth adultery with a woman lacketh understanding; he doeth it that would destroy his own soul.
| بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت. |
33 Wounds and dishonour shall he get, and his reproach shall not be wiped away.
| تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە، |
34 For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance.
| چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە، |
35 He will not regard any ransom; neither will he rest content, though thou givest many gifts.
| چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت. |
