Proverbs 29
1 He that being often reproved hardeneth his neck shall suddenly be broken, and that without remedy.
Ang madalas na masaway na nagpapatigas ng kaniyang leeg, biglang mababali, at walang kagamutan.
2 When the righteous are increased, the people rejoice; but when the wicked beareth rule, the people sigh.
Pagka ang matuwid ay dumadami, ang bayan ay nagagalak: nguni't pagka ang masama ay nagpupuno, ang bayan ay nagbubuntong-hininga.
3 Whoso loveth wisdom rejoiceth his father; but he that keepeth company with harlots wasteth his substance.
Ang umiibig ng karunungan ay nagpapagalak sa kaniyang ama: nguni't ang nakikisama sa mga patutot ay sumisira ng kaniyang tinatangkilik.
4 The king by justice establisheth the land; but he that exacteth gifts overthroweth it.
Ang hari ay nagtatatag ng lupain sa pamamagitan ng kahatulan: nguni't ang humihingi ng suhol ay gumigiba.
5 A man that flattereth his neighbour spreadeth a net for his steps.
Ang tao na kunwang pumupuri sa kaniyang kapuwa naglalagay ng bitag sa kaniyang mga hakbang.
6 In the transgression of an evil man there is a snare; but the righteous doth sing and rejoice.
Sa pagsalangsang ng masamang tao ay may silo: nguni't ang matuwid ay umaawit at nagagalak.
7 The righteous taketh knowledge of the cause of the poor; the wicked understandeth not knowledge.
Ang matuwid ay kumukuhang alam sa bagay ng dukha: ang masama ay walang unawang makaalam.
8 Scornful men set a city in a blaze; but wise men turn away wrath.
Ang mga mangduduwahaging tao ay naglalagay ng bayan sa liyab: nguni't ang mga pantas na tao ay nagaalis ng poot.
9 If a wise man contendeth with a foolish man, whether he be angry or laugh, there will be no rest.
Kung ang pantas ay magkaroon ng pakikipagtalo sa isang mangmang, magalit man o tumawa, ang mangmang ay hindi magkakaroon ng kapahingahan.
10 The men of blood hate him that is sincere; and as for the upright, they seek his life.
Ang mangbububo ng dugo ay nagtatanim sa sakdal: at tungkol sa matuwid, hinahanap nila ang kaniyang buhay.
11 A fool spendeth all his spirit; but a wise man stilleth it within him.
Inihihinga ng mangmang ang buong galit niya: nguni't ang pantas ay nagpipigil at tumitiwasay.
12 If a ruler hearkeneth to falsehood, all his servants are wicked.
Kung ang puno ay nakikinig sa kabulaanan, lahat niyang mga lingkod ay masasama.
13 The poor man and the oppressor meet together; the LORD giveth light to the eyes of them both.
Ang dukha at ang mamimighati ay nagsasalubong; pinapagniningas ng Panginoon ang mga mata nila kapuwa.
14 The king that faithfully judgeth the poor, his throne shall be established for ever.
Ang hari na humahatol na tapat sa dukha, ang kaniyang luklukan ay matatatag magpakailan man.
15 The rod and reproof give wisdom; but a child left to himself causeth shame to his mother.
Ang pamalo at saway ay nagbibigay karunungan: nguni't ang batang binabayaan ay humihiya sa kaniyang ina.
16 When the wicked are increased, transgression increaseth; but the righteous shall gaze upon their fall.
Pagka ang masama ay dumadami, pagsalangsang ay dumadami: nguni't mamamasdan ng matuwid ang kanilang pagkabuwal.
17 Correct thy son, and he will give thee rest; yea, he will give delight unto thy soul.
Sawayin mo ang iyong anak, at bibigyan ka niya ng kapahingahan; Oo, bibigyan niya ng kaluguran ang iyong kaluluwa.
18 Where there is no vision, the people cast off restraint; but he that keepeth the law, happy is he.
Kung saan walang pangitain, ang bayan ay sumasama: nguni't siyang nagiingat ng kautusan ay maligaya siya.
19 A servant will not be corrected by words; for though he understand, there will be no response.
Ang alipin ay hindi masasaway ng mga salita: sapagka't bagaman nalalaman niya ay hindi siya makikinig.
20 Seest thou a man that is hasty in his words? there is more hope for a fool than for him.
Nakikita mo ba ang tao, na nagmamadali sa kaniyang mga salita? May pagasa pa sa mangmang kay sa kaniya.
21 He that delicately bringeth up his servant from a child shall have him become master at the last.
Siyang maingat na nagpalaki ng kaniyang lingkod mula sa pagkabata, magiging anak niya siya sa kawakasan.
22 An angry man stirreth up strife, and a wrathful man aboundeth in transgression.
Ang taong magagalitin ay humihila ng kaalitan, at ang mainiting tao ay nananagana sa pagsalangsang.
23 A man's pride shall bring him low; but he that is of a lowly spirit shall attain to honour.
Ang kapalaluan ng tao ay magbababa sa kaniya: nguni't ang may mapagpakumbabang diwa ay magtatamo ng karangalan.
24 Whoso is partner with a thief hateth his own soul: he heareth the adjuration and uttereth nothing.
Ang nakikisama sa isang magnanakaw ay nagtatanim sa kaniyang sariling kaluluwa: siya'y nakakarinig ng sumpa at hindi umiimik.
25 The fear of man bringeth a snare; but whoso putteth his trust in the LORD shall be set up on high.
Ang pagkatakot sa tao ay nagdadala ng silo: nguni't ang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay maliligtas.
26 Many seek the ruler's favour; but a man's judgment cometh from the LORD.
Marami ang nagsisihanap ng lingap ng pinuno: nguni't ang kahatulan ng tao ay nagmumula sa Panginoon.
27 An unjust man is an abomination to the righteous; and he that is upright in the way is an abomination to the wicked.
Ang di ganap na tao ay karumaldumal sa matuwid: at ang matuwid sa lakad ay karumaldumal sa masama.
