Proverbs 28
1 The wicked flee when no man pursueth; but the righteous are secure as a young lion.
Ang masama ay tumatakas ng walang taong humahabol: nguni't ang matuwid ay matapang na parang leon.
2 For the transgression of a land many are the princes thereof; but by a man of understanding and knowledge established order shall long continue.
Dahil sa pagsalangsang ng lupain ay marami ang kaniyang mga pangulo: nguni't sa naguunawa at matalino ay malalaon ang kalagayan niya.
3 A poor man that oppresseth the weak is like a sweeping rain which leaveth no food.
Ang mapagkailangan na pumipighati sa dukha ay parang bugso ng ulan na hindi nagiiwan ng pagkain.
4 They that forsake the law praise the wicked; but such as keep the law contend with them.
Silang nangagpapabaya sa kautusan ay nagsisipuri sa masama: nguni't ang nangagiingat ng kautusan ay nangakikipagkaalit sa kanila.
5 Evil men understand not justice; but they that seek the LORD understand all things.
Ang masasamang tao ay hindi nangakakaunawa ng kahatulan: nguni't silang nagsisihanap sa Panginoon ay nangakakaunawa sa lahat ng mga bagay.
6 Better is the poor that walketh in his integrity, than he that is perverse in his ways, though he be rich.
Maigi ang dukha na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, kay sa suwail sa kaniyang mga lakad, bagaman siya'y mayaman.
7 A wise son observeth the teaching; but he that is a companion of gluttonous men shameth his father.
Sinomang nagiingat ng kautusan ay pantas na anak: nguni't siyang kasama ng mga matakaw ay nagbibigay kahihiyan sa kaniyang ama.
8 He that augmenteth his substance by interest and increase, gathereth it for him that is gracious to the poor.
Ang nagpapalago ng kaniyang yaman sa tubo at pakinabang, ay pumipisan sa ganang may awa sa dukha.
9 He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer is an abomination.
Siyang naglalayo ng kaniyang pakinig sa pakikinig ng kautusan, maging ang kaniyang dalangin ay karumaldumal.
10 Whoso causeth the upright to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit; but the whole-hearted shall inherit good.
Sinomang nagliligaw sa matuwid sa masamang daan, siya'y mahuhulog sa kaniyang sariling lungaw: nguni't ang sakdal ay magmamana ng mabuti.
11 The rich man is wise in his own eyes; but the poor that hath understanding searcheth him through.
Ang mayaman ay pantas sa ganang kaniyang sarili; nguni't ang dukha na naguunawa ay sumisiyasat.
12 When the righteous exult, there is great glory; but when the wicked rise, men must be sought for.
Pagka ang matuwid ay nagtatagumpay, may dakilang kaluwalhatian: nguni't pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagtago ang mga tao.
13 He that covereth his transgressions shall not prosper; but whoso confesseth and forsaketh them shall obtain mercy.
Siyang nagtatakip ng kaniyang mga pagsalangsang ay hindi giginhawa: nguni't ang nagpapahayag at nagiiwan ng mga yaon ay magtatamo ng kaawaan.
14 Happy is the man that feareth alway; but he that hardeneth his heart shall fall into evil.
Masaya ang tao na natatakot na lagi: nguni't siyang nagmamatigas ng kaniyang kalooban ay mahuhulog sa kahirapan.
15 As a roaring lion, and a ravenous bear; so is a wicked ruler over a poor people.
Kung paano ang umuungal na leon at ang gutom na oso, gayon ang masamang pinuno sa maralitang bayan.
16 The prince that lacketh understanding is also a great oppressor; but he that hateth covetousness shall prolong his days.
Ang pangulo na kulang sa paguunawa ay lubhang mamimighati rin: nguni't siyang nagtatanim sa kasakiman ay dadami ang kaniyang mga kaarawan.
17 A man that is laden with the blood of any person shall hasten his steps unto the pit; none will support him.
Ang tao na nagpapasan ng dugo ng sinomang tao, tatakas sa lungaw; huwag siyang pigilin ng sinoman.
18 Whoso walketh uprightly shall be saved; but he that is perverse in his ways shall fall at once.
Ang lumalakad ng matuwid ay maliligtas: nguni't siyang masama sa kaniyang mga lakad ay mabubuwal na bigla.
19 He that tilleth his ground shall have plenty of bread; but he that followeth after vain things shall have poverty enough.
Siyang bumubukid ng kaniyang lupain ay magkakaroon ng saganang tinapay: nguni't siyang sumusunod sa mga walang kabuluhang tao ay madudukhang mainam.
20 A faithful man shall abound with blessings; but he that maketh haste to be rich shall not be unpunished.
Ang tapat na tao ay mananagana sa pagpapala: nguni't siyang nagmamadali sa pagyaman ay walang pagsalang parurusahan.
21 To have respect of persons is not good; for a man will transgress for a piece of bread.
Magkaroon ng pagtatangi sa mga pagkatao ay hindi mabuti: ni hindi man sasalangsang ang tao dahil sa isang putol na tinapay.
22 He that hath an evil eye hasteneth after riches, and knoweth not that want shall come upon him.
Siyang may masamang mata ay nagmamadali sa pagyaman, at hindi nakakaalam, na kasalatan ay darating sa kaniya.
23 He that rebuketh a man shall in the end find more favour than he that flattereth with the tongue.
Siyang sumasaway sa isang tao ay makakasumpong sa ibang araw ng higit na lingap kay sa doon sa kunwa'y pumupuri ng dila.
24 Whoso robbeth his father or his mother, and saith: 'It is no transgression', the same is the companion of a destroyer.
Ang nagnanakaw sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, at nagsasabi, hindi ito pagsalangsang; Yao'y kasama rin ng maninira.
25 He that is of a greedy spirit stirreth up strife; but he that putteth his trust in the LORD shall be abundantly gratified.
Siyang may sakim na diwa ay humihila ng kaalitan: nguni't siyang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay tataba.
26 He that trusteth in his own heart is a fool; but whoso walketh wisely, he shall escape.
Siyang tumitiwala sa kaniyang sariling puso ay mangmang: nguni't ang lumakad na may kapantasan, ay maliligtas.
27 He that giveth unto the poor shall not lack; but he that hideth his eyes shall have many a curse.
Siyang nagbibigay sa dukha ay hindi masasalat: nguni't siyang nagkukubli ng kaniyang mga mata ay magkakaroon ng maraming sumpa.
28 When the wicked rise, men hide themselves; but when they perish, the righteous increase.
Pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagkubli ang mga tao; nguni't pagka sila'y nangamamatay, dumadami ang matuwid.
