Proverbs 22
1 A good name is rather to be chosen than great riches, and loving favour rather than silver and gold.
| نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره. |
2 The rich and the poor meet together — the LORD is the maker of them all.
| دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است. |
3 A prudent man seeth the evil, and hideth himself; but the thoughtless pass on, and are punished.
| شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد. |
4 The reward of humility is the fear of the LORD, even riches, and honour, and life.
| ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است. |
5 Thorns and snares are in the way of the froward; he that keepeth his soul holdeth himself far from them.
| راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن. |
6 Train up a child in the way he should go, and even when he is old, he will not depart from it.
| بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد. |
7 The rich ruleth over the poor, and the borrower is servant to the lender.
| فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده. |
8 He that soweth iniquity shall reap vanity; and the rod of his wrath shall fail.
| هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست. |
9 He that hath a bountiful eye shall be blessed; for he giveth of his bread to the poor.
| شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت. |
10 Cast out the scorner, and contention will go out; yea, strife and shame will cease.
| مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد. |
11 He that loveth pureness of heart, that hath grace in his lips, the king shall be his friend.
| اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد. |
12 The eyes of the LORD preserve him that hath knowledge, but He overthroweth the words of the faithless man.
| خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند. |
13 The sluggard saith: 'There is a lion without; I shall be slain in the streets.'
| آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.» |
14 The mouth of strange women is a deep pit: he that is abhorred of the LORD shall fall therein.
| سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد. |
15 Foolishness is bound up in the heart of a child; but the rod of correction shall drive it far from him.
| حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند. |
16 One may oppress the poor, yet will their gain increase; one may give to the rich, yet will want come.
| کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد. |
17 Incline thine ear, and hear the words of the wise, and apply thy heart unto my knowledge.
| به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛ |
18 For it is a pleasant thing if thou keep them within thee; let them be established altogether upon thy lips.
| زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است. |
19 That thy trust may be in the LORD, I have made them known to thee this day, even to thee.
| این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. |
20 Have not I written unto thee excellent things of counsels and knowledge;
| این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام |
21 That I might make thee know the certainty of the words of truth, that thou mightest bring back words of truth to them that send thee?
| تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی. |
22 Rob not the weak, because he is weak, neither crush the poor in the gate;
| اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛ |
23 For the LORD will plead their cause, and despoil of life those that despoil them.
| زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید. |
24 Make no friendship with a man that is given to anger; and with a wrathful man thou shalt not go;
| با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن، |
25 Lest thou learn his ways, and get a snare to thy soul.
| مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی. |
26 Be thou not of them that strike hands, or of them that are sureties for debts;
| ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد، |
27 If thou hast not wherewith to pay, why should he take away thy bed from under thee?
| زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند. |
28 Remove not the ancient landmark, which thy fathers have set.
| حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده. |
29 Seest thou a man diligent in his business? he shall stand before kings; he shall not stand before mean men.
| اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت. |
