Proverbs 21
1 The king's heart is in the hand of the LORD as the watercourses: He turneth it whithersoever He will.
Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
2 Every way of a man is right in his own eyes; but the LORD weigheth the hearts.
Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
3 To do righteousness and justice is more acceptable to the LORD than sacrifice.
Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
4 A haughty look, and a proud heart — the tillage of the wicked is sin.
Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
5 The thoughts of the diligent tend only to plenteousness; but every one that is hasty hasteth only to want.
Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
6 The getting of treasures by a lying tongue is a vapour driven to and fro; they that seek them seek death.
Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
7 The violence of the wicked shall drag them away; because they refuse to do justly.
Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
8 The way of man is froward and strange; but as for the pure, his work is right.
Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
9 It is better to dwell in a corner of the housetop, than in a house in common with a contentious woman.
Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
10 The soul of the wicked desireth evil; his neighbour findeth no favour in his eyes.
Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
11 When the scorner is punished, the thoughtless is made wise; and when the wise is instructed, he receiveth knowledge.
Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
12 The Righteous One considereth the house of the wicked; overthrowing the wicked to their ruin.
Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
13 Whoso stoppeth his ears at the cry of the poor, he also shall cry himself, but shall not be answered.
Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
14 A gift in secret pacifieth anger, and a present in the bosom strong wrath.
Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
15 To do justly is joy to the righteous, but ruin to the workers of iniquity.
Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
16 The man that strayeth out of the way of understanding shall rest in the congregation of the shades.
Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
17 He that loveth pleasure shall be a poor man; he that loveth wine and oil shall not be rich.
Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
18 The wicked is a ransom for the righteous; and the faithless cometh in the stead of the upright.
Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
19 It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
20 There is desirable treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man swalloweth it up.
May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
21 He that followeth after righteousness and mercy findeth life, prosperity, and honour.
Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
22 A wise man scaleth the city of the mighty, and bringeth down the stronghold wherein it trusteth.
Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
23 Whoso keepeth his mouth and his tongue keepeth his soul from troubles.
Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
24 A proud and haughty man, scorner is his name, even he that dealeth in overbearing pride.
Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
25 The desire of the slothful killeth him; for his hands refuse to labour.
Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
26 There is that coveteth greedily all the day long; but the righteous giveth and spareth not.
May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
27 The sacrifice of the wicked is an abomination; how much more, when he bringeth it with the proceeds of wickedness?
Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
28 A false witness shall perish; but the man that obeyeth shall speak unchallenged.
Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
29 A wicked man hardeneth his face; but as for the upright, he looketh well to his way.
Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
30 There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.
Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
31 The horse is prepared against the day of battle; but victory is of the LORD.
Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.
