Proverbs 17
1 Better is a dry morsel and quietness therewith, than a house full of feasting with strife.
၁တအိမ် လုံးပြည့် သော ယဇ် ပူဇော်ပွဲကို ရန်တွေ့ သောစိတ် နှင့်စားရသည်ထက်၊ ငြိမ်သက် ခြင်းနှင့် ယှဉ် သော မုန့် တလုပ်စာသည်သာ၍ ကောင်း ၏။
2 A servant that dealeth wisely shall have rule over a son that dealeth shamefully, and shall have part of the inheritance among the brethren.
၂ပညာ ရှိသောကျွန် သည် အရှက်ခွဲ သောသား ကို အုပ်စိုး ၍ ညီအစ်ကို တို့နှင့်အတူ အမွေ ခံ တတ်၏။
3 The refining pot is for silver, and the furnace for gold; but the LORD trieth the hearts.
၃ငွေ စစ်စရာဘို့ မိုက် ကို၎င်း ၊ ရွှေ စစ်စရာဘို့ မီးဖို ကို ၎င်း သုံးတတ်၏။ စိတ် နှလုံးကိုကား ၊ ထာဝရဘုရား စစ် တော်မူ၏။
4 A evil-doer giveth heed to wicked lips; and a liar giveth ear to a mischievous tongue.
၄မ တရားသဖြင့်ပြုသောသူသည် မုသာ စကား ကို ယုံ တတ်၏။ မုသာ သုံးသောသူသည် လည်း ဆိုးညစ် သော စကား ကို နားထောင် တတ်၏။
5 Whoso mocketh the poor blasphemeth his Maker; and he that is glad at calamity shall not be unpunished.
၅ဆင်းရဲသား တို့ကို မထီ လေးစားပြုသောသူသည် ဖန်ဆင်း တော်မူသောဘုရားကိုကဲ့ရဲ့ ၏။ သူတပါး၌ ဘေး ရောက်လျှင် ဝမ်းမြောက် တတ်သောသူသည် လည်း အပြစ်ဒဏ် နှင့် မ လွတ်ရ။
6 Children's children are the crown of old men; and the glory of children are their fathers.
၆မြေး တို့သည် အသက်ကြီး သောသူ၏ သရဖူ ဖြစ် ၏။ သား တို့၏ဘုန်း ကား အဘ တည်း။
7 Overbearing speech becometh not a churl; much less do lying lips a prince.
၇မြတ် သောစကား သည် မိုက် သောသူနှင့် မ တော် မသင့်။ ထိုမျှမက ၊ မုသာ စကား သည် မင်း နှင့်မတော် မသင့်။
8 A gift is as a precious stone in the eyes of him that hath it; whithersoever he turneth, he prospereth.
၈လက်ဆောင် သည် ခံ သောသူအထင် အတိုင်း ကျောက်မြတ် ကဲ့သို့ဖြစ်၍၊ မျက်နှာ ပြုလေရာရာ ၌ အောင် တတ်၏။
9 He that covereth a transgression seeketh love; but he that harpeth on a matter estrangeth a familiar friend.
၉သူတပါးပြစ်မှား သော အမှုကိုဝှက် ထားသောသူသည် မေတ္တာ ကို ပြုစု ၏။ ကြားပြော သောသူမူကား ၊ မိတ်ဆွေ တို့ကို ကွဲပြား စေ၏။
10 A rebuke entereth deeper into a man of understanding than a hundred stripes into a fool.
၁၀မိုက် သောသူသည် ဒဏ်ချက် တရာ ကို အမှုထား သည်ထက်၊ ပညာရှိ သောသူသည် ဆုံးမ သော စကားကို သာ၍ အမှု ထားတတ်၏။
11 A rebellious man seeketh only evil; therefore a cruel messenger shall be sent against him.
၁၁ပုန်ကန် သောသူသည် မ တရားသောအမှုကိုသာ ပြုစု တတ်၏။ ထိုကြောင့် ကြမ်းကြုတ် သော တမန် ကို သူ့ ဆီ သို့စေလွှတ် ရ၏။
12 Let a bear robbed of her whelps meet a man, rather than a fool in his folly.
၁၂မိုက် သောစိတ်ထဆဲရှိသော လူမိုက် နှင့်မ တွေ့ ပါစေနှင့်။ သား ငယ်ပျောက်သော ဝံ မနှင့်သာ၍တွေ့ပါစေသော။
13 Whoso rewardeth evil for good, evil shall not depart from his house.
၁၃အကြင်သူသည် ကျေးဇူး ကိုမသိ၊ မ ကောင်းသော အမှုနှင့် ဆပ် ၏။ ထိုသူ ၏အိမ် သည် မ ကောင်းသော အမှုနှင့် မ ကင်း မလွတ်ရ။
14 The beginning of strife is as when one letteth out water; therefore leave off contention, before the quarrel break out.
၁၄ရန်တွေ့ စ အမှုသည် ရေ ကန်ပေါင် ပေါက်စကဲ့သို့ဖြစ်သောကြောင့် ၊ ရန် မ တွေ့မှီတွေ့ စရာ အကြောင်းကို ရှောင် လော့။
15 He that justifieth the wicked, and he that condemneth the righteous, even they both are an abomination to the LORD.
၁၅မ တရားသောသူတို့ကို အပြစ် မှလွှတ် သော သူနှင့် ၊ ဖြောင့်မတ် သောသူတို့ကို အပြစ် စီရင်သော သူနှစ် ယောက်လုံးတို့ကို ထာဝရဘုရား စက်ဆုပ် ရွံ့ရှာတော်မူ၏။
16 Wherefore is there a price in the hand of a fool to buy wisdom, seeing he hath no understanding?
၁၆မိုက် သောသူသည် ပညာ ကိုအလို မ ရှိသည် ဖြစ်၍ ၊ ပညာ အဘိုးကို အဘယ် ကြောင့်သူ၌အပ်ရ သနည်း။
17 A friend loveth at all times, and a brother is born for adversity.
၁၇အဆွေ ခင်ပွန်းသည် အခါ ခပ်သိမ်းချစ် တတ်၏။ ညီအစ်ကို သည် ဒုက္ခ ကာလအဘို့ မွေးဘွား လျက်ရှိ၏။
18 A man void of understanding is he that striketh hands, and becometh surety in the presence of his neighbour.
၁၈ဉာဏ် မဲ့ သောသူ သည် လက်ဝါး ချင်းရိုက် ၍၊ အဆွေ ခင်ပွန်းရှေ့ မှာ အာမခံ တတ်၏။
19 He loveth transgression that loveth strife; he that exalteth his gate seeketh destruction.
၁၉ရန်တွေ့ ခြင်းကို နှစ်သက် သောသူ သည် လွန်ကျူး ခြင်းကိုလည်း နှစ်သက် တတ်၏။ မိမိ တံခါး ကို ချီးမြှင့် သောသူသည် ပျက်စီး ခြင်းကို ရှာ တတ်၏။
20 He that hath a froward heart findeth no good; and he that hath a perverse tongue falleth into evil.
၂၀သဘော ကောက် သောသူ သည်ကောင်း သော အကျိုးကို မ တွေ့ တတ်။ စကား လိမ် သောသူသည် ဘေး ဥပဒ် နှင့် တွေ့ကြုံ တတ်၏။
21 He that begetteth a fool doeth it to his sorrow; and the father of a churl hath no joy.
၂၁မိုက် သောသူကို ဖြစ်ဘွား စေသောသူသည် မိမိ ကို မိမိဝမ်းနည်း စေတတ်၏။ မိုက် သောသူ၏အဘ ၌ ဝမ်းမြောက် စရာအကြောင်းမ ရှိ။
22 A merry heart is a good medicine; but a broken spirit drieth the bones.
၂၂စိတ် ရွှင်လန်း ခြင်းသည် ကျန်းမာ စေတတ်၏။ စိတ် ပျက် ခြင်းမူကား ၊ အရိုး တို့ကိုသွေ့ခြောက် စေတတ်၏။
23 A wicked man taketh a gift out of the bosom, to pervert the ways of justice.
၂၃မ တရားသောသူသည် တရား လမ်း ကိုဖျက် သော အဘိုးတံစိုး ကို သူတပါး၏ ခါးပိုက် အိတ်ထဲက နှိုက်ယူ တတ်၏။
24 Wisdom is before him that hath understanding; but the eyes of a fool are in the ends of the earth.
၂၄ဉာဏ် ရှိသောသူသည် ပညာ ကို မျက်မှောက် ပြုတတ်၏။ မိုက် သောသူ၏ မျက်စိ မူကား ၊ မြေကြီး စွန်း တိုင်အောင်လှည့်၍ ကြည့်ရှုတတ်၏။
25 A foolish son is vexation to his father, and bitterness to her that bore him.
၂၅မိုက် သောသူသည် အဘ ဝမ်းနည်း စရာ အကြောင်း ၊ မွေး သော အမိစိတ်ညစ် စရာအကြောင်း ဖြစ်၏။
26 To punish also the righteous is not good, nor to strike the noble for their uprightness.
၂၆ဖြောင့်မတ် သောသူကို အပြစ် ဒဏ်မ ပေးကောင်း။ တရား သဖြင့် စီရင်သော မင်း ကိုလည်း မထိခိုက် ကောင်း။
27 He that spareth his words hath knowledge; and he that husbandeth his spirit is a man of discernment.
၂၇သိပ္ပံ အတတ်နှင့်ပြည့်စုံ သောသူသည် စကား မ များတတ်။ ဉာဏ် ကောင်းသောသူ သည်လည်း ၊ ဧ သောစိတ် ရှိတတ်၏။
28 Even a fool, when he holdeth his peace, is counted wise; and he that shutteth his lips is esteemed as a man of understanding.
၂၈မိုက် သောသူပင် တိတ်ဆိတ် စွာနေလျှင်ပညာ ရှိ ဟူ၍၎င်း၊ မိမိ နှုတ် ကိုမ ဖွင့်ဘဲ နေသောသူကို လည်း၊ ဉာဏ် ကောင်းသောသူဟူ၍၎င်း သူတပါး ထင် တတ်၏။
