Job 28
1 For there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
Pudno nga adda pagminasan iti pirak, lugar a pagguguranda iti balitok.
2 Iron is taken out of the dust, and brass is molten out of the stone.
Ti landok ket nakali manipud iti daga; ti gambang ket narunaw manipud iti bato.
3 Man setteth an end to darkness, and searcheth out to the furthest bound the stones of thick darkness and of the shadow of death.
Nangisaad ti tao iti paggibusan ti kinasipnget ken nagsuksukimat agingga iti kaadaywan a pagpatinggaan, dagiti bato nga adda iti sipnget ken nakaro a kinasipnget.
4 He breaketh open a shaft away from where men sojourn; they are forgotten of the foot that passeth by; they hang afar from men, they swing to and fro.
Nangkali isuna iti nauneg nga abot nga adayo iti lugar a pagnanaedan dagiti tattao, luglugar a nalipatanen iti saka ti siasinoman. Agbitbitin isuna iti lugar nga adayo kadagiti tattao; agpilpillayog isuna nga agsubli-subli.
5 As for the earth, out of it cometh bread, and underneath it is turned up as it were by fire.
Maipapan iti daga, agtaud ti tinapay manipud iti daytoy, iti unegna ket kasla agap-apuy.
6 The stones thereof are the place of sapphires, and it hath dust of gold.
Dagiti batona ti pakasarakan kadagiti safiro, ken naglaon iti balitok ti tapokna.
7 That path no bird of prey knoweth, neither hath the falcon's eye seen it;
Awan ti tumutokma a billit ti makaammo iti dalan nga agturong iti daytoy, uray ti buitre ket saanna pay a nakita daytoy.
8 The proud beasts have not trodden it, nor hath the lion passed thereby.
Saan pay a nagnaan dagiti atap nga ayup ti kasta a dalan, uray ti narungsot a leon ket saan pay a limmabas sadiay.
9 He putteth forth his hand upon the flinty rock; He overturneth the mountains by the roots.
Ipatay ti maysa a tao ti imana iti natangken a bato; balbaliktadenna dagiti bantay babaen kadagiti ramutda.
10 He cutteth out channels among the rocks; and his eye seeth every precious thing.
Agar-aramid isuna kadagiti pagayusan iti danum iti nagbabaetan dagiti dadakkel a bato; makitkitana sadiay ti tunggal banag a napateg.
11 He bindeth the streams that they trickle not; and the thing that is hid bringeth he forth to light.
Tamtambakanna dagiti pagayusan tapno saan nga agayus dagitoy; iruarna iti lawag ti aniaman a nakalemmeng sadiay.
12 But wisdom, where shall it be found? And where is the place of understanding?
Sadino ti pakasarakan iti kinasirib? Sadino ti ayan iti pannakaawat?
13 Man knoweth not the price thereof; neither is it found in the land of the living.
Saan nga ammo ti tao ti gatadna daytoy; wenno saan a masarakan daytoy iti daga dagiti sibibiag.
14 The deep saith: 'It is not in me'; and the sea saith: 'It is not with me.'
Kuna dagiti nagaadalem a danum iti uneg ti daga, 'Awan kaniak'; kuna ti baybay, 'Awan kaniak daytoy.'
15 It cannot be gotten for gold, neither shall silver be weighed for the price thereof.
Saan a magun-od ti kinasirib babaen iti balitok; wenno saan a maikilo ti pirak kas gatadna daytoy.
16 It cannot be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
Saan a magatadan daytoy iti balitok ti Ofir, agraman dagiti napapateg nga onyx wenno safiro.
17 Gold and glass cannot equal it; neither shall the exchange thereof be vessels of fine gold.
Saan a maipada ti gatadna iti balitok ken kristal; wenno saan a maisukat daytoy kadagiti alahas a naaramid iti kasayaatan a balitok.
18 No mention shall be made of coral or of crystal; yea, the price of wisdom is above rubies.
Awan pakaiyaspinganna daytoy iti koral wenno jasper; pudno, adayo a nagatgatad ti kinasirib ngem kadagiti rubi.
19 The topaz of Ethiopia shall not equal it, neither shall it be valued with pure gold.
Saan a maipada daytoy iti topasio ti Etiopia; wenno saan a magatadan daytoy iti puro a balitok.
20 Whence then cometh wisdom? And where is the place of understanding?
Sadino ngarud ti paggappuan ti kinasirib? Sadino ti ayan ti pannakaawat?
21 Seeing it is hid from the eyes of all living, and kept close from the fowls of the air.
Nailemmeng ti kinasirib manipud kadagiti mata dagiti amin nga agbibiag ken agnanayon a nailemmeng kadagiti billit iti tangatang.
22 Destruction and Death say: 'We have heard a rumor thereof with our ears.'
Kuna ti Pannakadadael ken Patay, 'Nangngeganmi laeng ti sayanggusing maipapan iti daytoy.'
23 God understandeth the way thereof, and He knoweth the place thereof.
Maaw-awatan ti Dios ti dalan nga agturong iti daytoy; ammona ti ayanna daytoy.
24 For He looketh to the ends of the earth, and seeth under the whole heaven;
Ta kumitkita isuna agingga iti pagpatinggaan ti daga ken makitkitana amin nga adda iti babaen ti tangatang.
25 When He maketh a weight for the wind, and meteth out the waters by measure.
Iti napalabas, innikkanna ti pigsa ti angin ken biningayna ti danum sigun iti kalawana.
26 When He made a decree for the rain, and a way for the storm of thunders;
Nangaramid isuna iti pagannurutan para iti tudo ken iti dalan para iti kimat.
27 Then did He see it, and declare it; He established it, yea, and searched it out.
Kalpasanna, nakitana ti sirib ket impablaakna daytoy; impasdekna daytoy, pudno, inadalna daytoy.
28 And unto man He said: 'Behold, the fear of the Lord, that is wisdom; and to depart from evil is understanding.'
Kinunana kadagiti tattao, 'Kitaenyo, ti panagbuteng iti Apo- dayta ti kinasirib; ti umadayo iti dakes ket pannakaawat.'”
