Ecclesiastes 7
1 A good name is better than precious oil; and the day of death than the day of one's birth.
Lepsze jest imię dobre, niżeli maść wyborna; a dzień śmierci, niż dzień narodzenia.
2 It is better to go to the house of mourning, than to go to the house of feasting; for that is the end of all men, and the living will lay it to his heart.
Lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiady, przeto, iż tam widzimy koniec każdego człowieka, a żyjący składa to do serca swego.
3 Vexation is better than laughter; for by the sadness of the countenance the heart may be gladdened.
Lepszy jest smutek, niżeli śmiech; bo przez smutek twarzy naprawia się serce.
4 The heart of the wise is in the house of mourning; but the heart of fools is in the house of mirth.
Serce mądrych w domu żałoby; ale serce głupich w domu wesela.
5 It is better to hear the rebuke of the wise, than for a man to hear the song of fools.
Lepiej jest słuchać gromienia mądrego, niżeli słuchać pieśni głupich.
6 For as the crackling of thorns under a pot, so is the laughter of the fool; this also is vanity.
Bo jaki jest trzask ciernia pod garncem, tak jest śmiech głupiego; i toć jest marność.
7 Surely oppression turneth a wise man into a fool; and a gift destroyeth the understanding.
Zaiste ucisk przywodzi mądrego do szaleństwa, a dar zaślepia serce.
8 Better is the end of a thing than the beginning thereof; and the patient in spirit is better than the proud in spirit.
Lepsze jest dokończenie rzeczy, niżeli początek jej; lepszy jest człowiek cierpliwego ducha, niż ducha wyniosłego.
9 Be not hasty in thy spirit to be angry; for anger resteth in the bosom of fools.
Nie bądź porywczy w duchu twym do gniewu; bo gniew w zanadrzyu głupich odpoczywa.
10 Say not thou: 'How was it that the former days were better than these?' for it is not out of wisdom that thou inquirest concerning this.
Nie mów: Cóż to jest, że dni pierwsze lepsze były, niż teraźniejsze? Bobyś się o tem nie mądrze pytał.
11 Wisdom is good with an inheritance, yea, a profit to them that see the sun.
Dobra jest mądrość przy majętności, i jest pożteczna tym, którzy widzą słońce.
12 For wisdom is a defence, even as money is a defence; but the excellency of knowledge is, that wisdom preserveth the life of him that hath it.
Albowiem pod cieniem mądrości, i pod cieniem srebra odpoczywa człowiek, a wszakże przedniejsza jest umiejętność mądrości; bo przynosi żywot tym, którzy ją mają.
13 Consider the work of God; for who can make that straight, which He hath made crooked?
Przypatrz się sprawie Bożej; bo któż może wyprostować, co on skrzywi?
14 In the day of prosperity be joyful, and in the day of adversity consider; God hath made even the one as well as the other, to the end that man should find nothing after him.
W dzień dobry zażywaj dobra, w dzień zły miej się na pieczy: boć ten uczynił Bóg przeciwko owemu, dlatego, aby nie doszedł człowiek tego, co nastanie po nim.
15 All things have I seen in the days of my vanity; there is a righteous man that perisheth in his righteousness, and there is a wicked man that prolongeth his life in his evil-doing.
Tom wszystko widział za dni marności mojej: Bywa sprawiedliwy, który ginie z sprawiedliwością swoją; także bywa niezbożnik, który długo żyje we złości swojej.
16 Be not righteous overmuch; neither make thyself overwise; why shouldest thou destroy thyself?
Nie bądź nazbyt sprawiedliwym, ani nazbyt mądrym; przeczżebyś miał do zguby przychodzić?
17 Be not overmuch wicked, neither be thou foolish; why shouldest thou die before thy time?
Nie bądź nader niepobożnym, ani nazbyt głupim; przeczżebyś miał umrzeć przed czasem swoim?
18 It is good that thou shouldest take hold of the one; yea, also from the other withdraw not thy hand; for he that feareth God shall discharge himself of them all.
Dobra jest, abyś się owego trzymał, a tego się nie puszczał; kto się boi Boga, uchodzi tego wszystkiego.
19 Wisdom is a stronghold to the wise man more than ten rulers that are in a city.
Mądrość umacnia mądrego więcej, niżeli dziesięć książąt, którzy są w mieście.
20 For there is not a righteous man upon earth, that doeth good, and sinneth not.
Zaiste niemasz człowieka sprawiedliwego na ziemi, któryby czynił dobrze, a nie grzeszył.
21 Also take not heed unto all words that are spoken, lest thou hear thy servant curse thee;
Nie do wszystkich też słów, które mówią ludzie przykładaj serca twego; i niech cię to nie obchodzi, choćciby i sługa twój złorzeczył.
22 for oftentimes also thine own heart knoweth that thou thyself likewise hast cursed others.
Boć wie serce twoje, żeś i ty częstokroć drugim złorzeczył.
23 All this have I tried by wisdom; I said: 'I will get wisdom'; but it was far from me.
Wszystkiegom tego doświadczył mądrością, i rzekłem: Będę mądrym; aleć się mądrość oddaliła odemnie.
24 That which is is far off, and exceeding deep; who can find it out?
A co dalekiego, i co bardzo głębokiego jest, któż to znajdzie?
25 I turned about, and applied my heart to know and to search out, and to seek wisdom and the reason of things, and to know wickedness to be folly, and foolishness to be madness;
Wszystkom ja przeszedł myślą swoją, abym poznał i wybadał się, i wynalazł mądrość i rozum, a żebym poznał niezbożność, głupstwo, i błąd, i szaleństwo.
26 and I find more bitter than death the woman, whose heart is snares and nets, and her hands as bands; whoso pleaseth God shall escape from her; but the sinner shall be taken by her.
I znalazłem rzecz gorzciejszą nad śmierć, to jest, taką niewiastę, której serce jest jako sieci i sidło, a ręce jej jako pęta. Kto się Bogu podoba, wolny będzie od niej; ale grzesznik będzie od niej pojmany.
27 Behold, this have I found, saith Koheleth, adding one thing to another, to find out the account;
Otom to znalazł, (mówi kaznodzieja, ) stosując jedno z drugiem, abym doszedł umiejętności.
28 which yet my soul sought, but I found not; one man among a thousand have I found; but a woman among all those have I not found.
Czego zaś nad to szukała dusza moja, tedym nie znalazł. Męża jednego z tysiąca znalazłem; alem niewiasty między temi wszystkiemi nie znalazł.
29 Behold, this only have I found, that God made man upright; but they have sought out many inventions.
To tylko obacz, com znalazł, że stworzył Bóg człowieka dobrego; ale oni udali się za rozmaitemi myślami. Któż może z mądrym porównać? a kto może wyłożyć każdą rzecz?
