John 11
1 NOW there was a sick man, Lazarus, of Bethany, the village of Mary and her sister Martha.
A był niektóry chory Łazarz z Betanii, z miasteczka Maryi i Marty, siostry jej.
2 (It was the Mary who had anointed the Lord with the balm, and wiped his feet with her hair, whose brother Lazarus was sick.)
(A to była ona Maryja, która pomazała Pana maścią, i ucierała nogi jego włosami swojemi, której brat Łazarz chorował.)
3 The sisters therefore sent unto him, saying, Lord, behold, he whom thou lovest is sick.
Posłały tedy siostry do niego, mówiąc: Panie! oto ten, którego miłujesz, choruje.
4 When Jesus heard it, he said, This sickness is not for death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified thereby.
A usłyszawszy to Jezus, rzekł: Ta choroba nie jest na śmierć, ale dla chwały Bożej, aby był uwielbiony Syn Boży przez nią.
5 Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.
A Jezus umiłował Martę i siostrę jej, i Łazarza.
6 Then, though he heard he was ill, yet notwithstanding he abode in the same place where he was two days.
A gdy usłyszał, iż choruje, tedy został przez dwa dni na onemże miejscu, gdzie był.
7 But after that he saith to his disciples, Let us go again into Judea.
Lecz potem rzekł do uczniów swoich: Idźmy zasię do Judzkiej ziemi.
8 The disciples say unto him, Rabbi, the Jews have just now sought to stone thee; and art thou going thither again?
Rzekli mu uczniowie: Mistrzu! teraz szukali Żydowie, jakoby cię ukamionowali, a zasię tam idziesz?
9 Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? If any man walk in the day, he doth not stumble, because he seeth the light of this world.
Odpowiedział Jezus: Azaż nie dwanaście jest godzin dnia? Jeźli kto chodzi we dnie, nie obrazi się; bo widzi światłość tego świata.
10 But if a man walk in the night, he stumbleth, because there is no light with him.
A jeźli kto chodzi w nocy, obrazi się; bo w nim światła nie masz.
11 These things said he: and after that he saith to them, Our friend Lazarus is asleep; but I go to waken him up.
To powiedziawszy, potem rzekł do nich: Łazarz, przyjaciel nasz, śpi; ale idę, abym go ze snu obudził.
12 Then said his disciples, Lord, if he is asleep, he will recover.
Tedy rzekli uczniowie jego: Panie! jeźliże śpi, będzie zdrów.
13 Now Jesus had spoken of his death: but they apprehended that he spake of taking rest in sleep.
Ale Jezus mówił o śmierci jego; lecz oni mniemali, iż o zaśnięciu snem mówił.
14 Then Jesus therefore told them plainly, Lazarus is dead.
Tedy im rzekł Jezus jawnie: Łazarz umarł.
15 And I rejoice on your account that I was not there, in order that ye may believe; but let us go to him.
I raduję się dla was, (abyście wierzyli), żem tam nie był; ale pójdziemy do niego.
16 Then said Thomas, (called Didymus, the twin, ) to his fellow-disciples, Let us go too, that we may die with him.
Rzekł zatem Tomasz, którego zwano Dydymus, spółuczniom: Pójdźmy i my, abyśmy z nim pomarli.
17 Then Jesus, when he came; found that he had already lain in the tomb four days.
Przyszedłszy tedy Jezus, znalazł go już cztery dni w grobie leżącego.
18 Now Bethany was nigh unto Jerusalem, about fifteen furlongs off:
(A była Betania blisko Jeruzalemu, jakoby na piętnaście stajan.)
19 and many of the Jews had come with the women who were about Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.
A przyszło było wiele Żydów do Marty i Maryi, aby je cieszyli po bracie ich.
20 Then Martha, when she heard that Jesus was coming, met him: but Mary sat in the house.
Marta tedy, gdy usłyszała, że Jezus idzie, bieżała przeciwko niemu; ale Maryja w domu siedziała.
21 And Martha said to Jesus, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
I rzekła Marta do Jezusa: Panie! byś tu był, nie umarłby był brat mój.
22 But even now I know, that whatsoever things thou shalt ask of God, God will give thee.
Ale i teraz wiem, że o cokolwiek byś prosił Boga, da ci to Bóg.
23 Jesus saith to her, Thy brother shall rise again.
Rzekł jej Jezus: Wstanieć brat twój.
24 Martha saith to him, I know that he shall rise at the resurrection in the last day.
Rzekła mu Marta: Wiem, iż wstanie przy zmartwychwstaniu w on ostateczny dzień.
25 Jesus said unto her, I am the resurrection, and the life: he that believeth in me, though he were dead, yet shall he live:
I rzekł jej Jezus: Jam jest zmartwychwstanie i żywot; kto w mię wierzy, choćby też umarł, żyć będzie.
26 and every one who is alive, and believeth in me, shall never die to eternity. Believest thou this? (aiōn g165)
A wszelki, który żyje, a wierzy w mię, nie umrze na wieki. Wierzyszże temu? (aiōn g165)
27 She saith to him, Yes, Lord I believe that thou art the Messiah, the Son of God, who cometh into the world.
Rzekła mu: I owszem Panie! Jam uwierzyła, żeś ty jest Chrystus, Syn Boży, który miał przyjść na świat.
28 So when she had thus spoken, she went away, and called her sister Mary privately, saying, The Master is near at hand, and calleth for thee.
A to rzekłszy szła i potajemnie zawołała Maryję, siostrę swoję, mówiąc: jest tu nauczyciel, i woła cię.
29 As soon as she heard it, she rose hastily, and came to him.
Ona skoro usłyszała, wnet wstała i szła do niego.
30 Now Jesus was not yet come into the village, but was on the spot where Martha had met him.
(A Jezus jeszcze był nie przyszedł do miasteczka, ale był na temże miejscu, gdzie Marta była wyszła przeciwko niemu.)
31 Then the Jews who were with her in the house, and comforting her, observing Mary, that she rose up hastily, and went out, followed her, saying, She is going to the tomb, to weep there.
Żydowie tedy, którzy z nią byli w domu, a cieszyli ją, ujrzawszy Maryję, iż prędko wstała i wyszła, szli za nią, mówiąc: Idzie do grobu, aby tam płakała.
32 When therefore Mary was come where Jesus was, beholding him, she fell at his feet, saying to him, Lord, if thou hadst been here, my brother would not have died!
Ale Maryja, gdy tam przyszła, gdzie był Jezus, ujrzawszy go, przypadła do nóg jego i rzekła: Panie! byś tu był, nie umarłby był brat mój.
33 When Jesus then saw her weeping, and all the Jews who came with her lamenting, he groaned in spirit, and was himself greatly agitated:
Jezus tedy, gdy ją ujrzał płaczącą, i Żydy, którzy byli z nią przyszli, płaczące, rozrzewnił się w duchu i zafrasował się,
34 and he said, Where have ye laid him? They say to him, Lord, come and see.
I rzekł: Gdzieście go położyli? Rzekli mu: Panie! pójdź, a oglądaj.
35 Jesus wept.
I zapłakał Jezus.
36 Then said the Jews, Behold, how he loved him!
Tedy rzekli Żydowie: Wej! jakoć go miłował.
37 But some of them said, Could not this man, who openeth the eyes of the blind, have caused that this person should not have died?
A niektórzy z nich mówili: Nie mógłże ten, który otworzył oczy ślepego, uczynić, żeby ten był nie umarł?
38 Then Jesus again groaning in himself, cometh to the sepulchre. It was an excavation, and a stone lay upon it.
Ale Jezus zasię rozrzewniwszy się sam w sobie, przyszedł do grobu; a była jaskinia, a kamień był położony na niej.
39 Jesus saith, Remove the stone. The sister of the deceased, Martha, said to him, Lord, he is by this time putrid: for he hath been dead four days.
I rzekł Jezus: Odejmijcie ten kamień. Rzekła mu Marta, siostra onego umarłego: Panie! jużci cuchnie; bo już cztery dni w grobie.
40 Jesus saith unto her, Did I not tell thee, that, if thou wouldest believe, thou shalt see the glory of God?
Powiedział jej Jezus: Azażem ci nie rzekł, iż jeźli uwierzysz, oglądasz chwałę Bożą?
41 Then they removed the stone where the deceased was lying. And Jesus lifted his eyes upwards, and said, Father, I thank thee that thou hast heard me!
Odjęli tedy kamień, gdzie był umarły położony. A Jezus podniósłszy oczy swe w górę, rzekł: Ojcze! dziękuję tobie, żeś mię wysłuchał.
42 And I knew that thou always dost hear me: but for the sake of the multitude standing by I spake, that they may believe that thou hast sent me.
A jamci wiedział, że mię zawsze wysłuchiwasz; alem to rzekł dla ludu wokoło stojącego, aby wierzyli, żeś ty mię posłał.
43 And when he had thus spoken, with a loud voice he cried, Lazarus, come forth!
A to rzekłszy, zawołał głosem wielkim: Łazarzu! wynijdź sam!
44 And the deceased came forth, his feet and his hands wrapped with the linen swathes; and his face bound round with a napkin. Jesus saith to them, Loose him, and let him go!
I wyszedł ten, który był umarł, mając związane ręce i nogi chustkami, a twarz jego była chustką obwiązana. Rzekł im Jezus: Rozwiążcie go, a niechaj odejdzie.
45 Then many of the Jews who came to Mary, and saw what Jesus had done, believed on him.
Wiele tedy z Żydów, którzy byli przyszli do Maryi, a widzieli to, co uczynił Jezus, uwierzyło weń.
46 But some of them went to the Pharisees, and told them what things Jesus had done.
Niektórzy też z nich odeszli do Faryzeuszów i powiedzieli im, co uczynił Jezus.
47 The chief priests and Pharisees therefore called the sanhedrim together, and said, What are we about? for this man is doing many miracles.
Tedy się zebrali przedniejsi kapłani i Faryzeuszowie w radę, i mówili: Cóż uczynimy? Albowiem ten człowiek wiele cudów czyni.
48 If we suffer him to go on thus, all men will believe on him: and the Romans will come, and take away both our place and nation.
A jeźli go tak zaniechamy, wszyscy weń uwierzą, i przyjdą Rzymianie, a wezmą nam to miejsce nasze i lud.
49 Then one particular person of them, Caiaphas, being the high-priest of that year, said unto them, Ye know nothing,
A jeden z nich, Kaifasz, będąc najwyższym kapłanem onego roku, rzekł im: Wy nic nie wiecie,
50 nor consider that it is expedient for us, that one man should die for the people, and that the whole nation be not destroyed.
Ani myślicie, iż nam jest pożyteczno, żeby jeden człowiek umarł za lud, a żeby wszystek ten naród nie zginął.
51 And this he spake not from himself: but being the high-priest of that year, he prophesied that Jesus should die for the nation;
A tegoć nie mówił sam od siebie, ale będąc najwyższym kapłanem roku onego, prorokował, iż Jezus miał umrzeć za on naród;
52 and not for that nation only, but that he should collect into one body the children of God wherever dispersed.
A nie tylko za on naród, ale żeby też syny Boże rozproszone w jedno zgromadził.
53 Then from that day they consulted together how they might kill him.
Od onego tedy dnia radzili się społem, aby go zabili.
54 Jesus therefore walked no more openly among the Jews, but went thence into the country bordering on the desert, to a city called Ephraim, and there he abode with his disciples.
A Jezus już nie chodził jawnie między Żydami, ale stamtąd odszedł do krainy, która jest blisko puszczy, do miasta, które zowią Efraim, i tamże mieszkał z uczniami swoimi.
55 Now the passover of the Jews was near, and many went up to Jerusalem out of the country before the passover, in order to purify themselves.
A była blisko wielkanoc żydowska, a wiele ich szło do Jeruzalemu z onej krainy przed wielkanocą, aby się oczyścili.
56 Then they sought for Jesus, and said one to another, as they stood in the temple, What think ye, that he will not come to the feast?
I szukali Jezusa, i mówili jedni do drugich, w kościele stojąc: Co się wam zda, że nie przyszedł na święto?
57 Now both the chief priests and the Pharisees had given commandment, that, if any person knew where he was, they should declare it, that they might apprehend him.
A przedniejsi kapłani i Faryzeuszowie wydali byli rozkazanie: Jeźliby się kto dowiedział, gdzie by był, żeby oznajmił, aby go pojmali.
