< Acts 7 >
1 And the high priests said; Are these things so?
తతః పరం మహాయాజకః పృష్టవాన్, ఏషా కథాం కిం సత్యా?
2 And he said, Men, brothers and fathers, hear ye; The God of glory appeared to our father Abraham, while he was in Mesopotamia, before he migrated into Haran, and He said to him;
తతః స ప్రత్యవదత్, హే పితరో హే భ్రాతరః సర్వ్వే లాకా మనాంసి నిధద్ధ్వం| అస్మాకం పూర్వ్వపురుష ఇబ్రాహీమ్ హారణ్నగరే వాసకరణాత్ పూర్వ్వం యదా అరామ్-నహరయిమదేశే ఆసీత్ తదా తేజోమయ ఈశ్వరో దర్శనం దత్వా
3 Come out from thy country and from thy kindred, and come hither into the land which I will show unto thee.
తమవదత్ త్వం స్వదేశజ్ఞాతిమిత్రాణి పరిత్యజ్య యం దేశమహం దర్శయిష్యామి తం దేశం వ్రజ|
4 And after his father died he migrated himself thence into this country in which you now dwell,
అతః స కస్దీయదేశం విహాయ హారణ్నగరే న్యవసత్, తదనన్తరం తస్య పితరి మృతే యత్ర దేశే యూయం నివసథ స ఏనం దేశమాగచ్ఛత్|
5 and God gave him no inheritance in it, not the step of his foot; and he promised to give it to him, and his seed after him, for an inheritance, there being no child to him.
కిన్త్వీశ్వరస్తస్మై కమప్యధికారమ్ అర్థాద్ ఏకపదపరిమితాం భూమిమపి నాదదాత్; తదా తస్య కోపి సన్తానో నాసీత్ తథాపి సన్తానైః సార్ద్ధమ్ ఏతస్య దేశస్యాధికారీ త్వం భవిష్యసీతి తమ్ప్రత్యఙ్గీకృతవాన్|
6 And thus God spoke, that his seed shall sojourn in a strange land, and they will enslave it and oppress it four hundred years.
ఈశ్వర ఇత్థమ్ అపరమపి కథితవాన్ తవ సన్తానాః పరదేశే నివత్స్యన్తి తతస్తద్దేశీయలోకాశ్చతుఃశతవత్సరాన్ యావత్ తాన్ దాసత్వే స్థాపయిత్వా తాన్ ప్రతి కువ్యవహారం కరిష్యన్తి|
7 And the nation whom they shall serve I will judge, says God, and after these things they shall come out and serve me in this place.
అపరమ్ ఈశ్వర ఏనాం కథామపి కథితవాన్, యే లోకాస్తాన్ దాసత్వే స్థాపయిష్యన్తి తాల్లోకాన్ అహం దణ్డయిష్యామి, తతః పరం తే బహిర్గతాః సన్తో మామ్ అత్ర స్థానే సేవిష్యన్తే|
8 And He gave him the covenant of circumcision; and so he begat Isaac, and circumcised him on the eighth day; and Isaac, Jacob; and Jacob, the twelve patriarchs.
పశ్చాత్ స తస్మై త్వక్ఛేదస్య నియమం దత్తవాన్, అత ఇస్హాకనామ్ని ఇబ్రాహీమ ఏకపుత్రే జాతే, అష్టమదినే తస్య త్వక్ఛేదమ్ అకరోత్| తస్య ఇస్హాకః పుత్రో యాకూబ్, తతస్తస్య యాకూబోఽస్మాకం ద్వాదశ పూర్వ్వపురుషా అజాయన్త|
9 And the patriarchs, envying Joseph, sold him into Egypt:
తే పూర్వ్వపురుషా ఈర్ష్యయా పరిపూర్ణా మిసరదేశం ప్రేషయితుం యూషఫం వ్యక్రీణన్|
10 and God was with him, and delivered him out of all his troubles, and gave him grace and wisdom before Pharaoh the king of Egypt; and he placed him governor over Egypt and all his house.
కిన్త్వీశ్వరస్తస్య సహాయో భూత్వా సర్వ్వస్యా దుర్గతే రక్షిత్వా తస్మై బుద్ధిం దత్త్వా మిసరదేశస్య రాజ్ఞః ఫిరౌణః ప్రియపాత్రం కృతవాన్ తతో రాజా మిసరదేశస్య స్వీయసర్వ్వపరివారస్య చ శాసనపదం తస్మై దత్తవాన్|
11 And the famine came into all the land and Canaan, and great distress: and our fathers found no sustenance.
తస్మిన్ సమయే మిసర-కినానదేశయో ర్దుర్భిక్షహేతోరతిక్లిష్టత్వాత్ నః పూర్వ్వపురుషా భక్ష్యద్రవ్యం నాలభన్త|
12 And Jacob hearing that there is food in Egypt, sent away our fathers first.
కిన్తు మిసరదేశే శస్యాని సన్తి, యాకూబ్ ఇమాం వార్త్తాం శ్రుత్వా ప్రథమమ్ అస్మాకం పూర్వ్వపురుషాన్ మిసరం ప్రేషితవాన్|
13 And the second time Joseph was made known to his brethren, and his race became manifest to Pharaoh.
తతో ద్వితీయవారగమనే యూషఫ్ స్వభ్రాతృభిః పరిచితోఽభవత్; యూషఫో భ్రాతరః ఫిరౌణ్ రాజేన పరిచితా అభవన్|
14 And Joseph sending, called to him Jacob his father, and all the family, seventy-five souls.
అనన్తరం యూషఫ్ భ్రాతృగణం ప్రేష్య నిజపితరం యాకూబం నిజాన్ పఞ్చాధికసప్తతిసంఖ్యకాన్ జ్ఞాతిజనాంశ్చ సమాహూతవాన్|
15 And Jacob went down into Egypt, and he and our fathers died there.
తస్మాద్ యాకూబ్ మిసరదేశం గత్వా స్వయమ్ అస్మాకం పూర్వ్వపురుషాశ్చ తస్మిన్ స్థానేఽమ్రియన్త|
16 And they were carried over into Shechem, and buried in a tomb which Abraham purchased from the sons of Emmor in Shechem with a sum of money.
తతస్తే శిఖిమం నీతా యత్ శ్మశానమ్ ఇబ్రాహీమ్ ముద్రాదత్వా శిఖిమః పితు ర్హమోరః పుత్రేభ్యః క్రీతవాన్ తత్శ్మశానే స్థాపయాఞ్చక్రిరే|
17 When the time of the promise which God made with Abraham drew nigh, the people increased and multiplied in Egypt,
తతః పరమ్ ఈశ్వర ఇబ్రాహీమః సన్నిధౌ శపథం కృత్వా యాం ప్రతిజ్ఞాం కృతవాన్ తస్యాః ప్రతిజ్ఞాయాః ఫలనసమయే నికటే సతి ఇస్రాయేల్లోకా సిమరదేశే వర్ద్ధమానా బహుసంఖ్యా అభవన్|
18 until another king arose over Egypt, who knew not Joseph.
శేషే యూషఫం యో న పరిచినోతి తాదృశ ఏకో నరపతిరుపస్థాయ
19 He dealing fraudulently with our race, afflicted our fathers, that they should expose their infants, so that they should not live.
అస్మాకం జ్ఞాతిభిః సార్ద్ధం ధూర్త్తతాం విధాయ పూర్వ్వపురుషాన్ ప్రతి కువ్యవహరణపూర్వ్వకం తేషాం వంశనాశనాయ తేషాం నవజాతాన్ శిశూన్ బహి ర్నిరక్షేపయత్|
20 During which time Moses was born, and was beautiful to God; who was kept three months in the house of his father.
ఏతస్మిన్ సమయే మూసా జజ్ఞే, స తు పరమసున్దరోఽభవత్ తథా పితృగృహే మాసత్రయపర్య్యన్తం పాలితోఽభవత్|
21 And he being exposed, the daughter of Pharaoh took him, and adopted him for a son to herself.
కిన్తు తస్మిన్ బహిర్నిక్షిప్తే సతి ఫిరౌణరాజస్య కన్యా తమ్ ఉత్తోల్య నీత్వా దత్తకపుత్రం కృత్వా పాలితవతీ|
22 And Moses was educated in all the wisdom of the Egyptians; and was mighty in his words and works.
తస్మాత్ స మూసా మిసరదేశీయాయాః సర్వ్వవిద్యాయాః పారదృష్వా సన్ వాక్యే క్రియాయాఞ్చ శక్తిమాన్ అభవత్|
23 And when the time of the fortieth year was fulfilled to him, it came into his heart to visit his brethren, the children of Israel.
స సమ్పూర్ణచత్వారింశద్వత్సరవయస్కో భూత్వా ఇస్రాయేలీయవంశనిజభ్రాతృన్ సాక్షాత్ కర్తుం మతిం చక్రే|
24 And seeing a certain one suffering affliction, he interposed, and executed vengeance in behalf of the oppressed one, slaying the Egyptian.
తేషాం జనమేకం హింసితం దృష్ట్వా తస్య సపక్షః సన్ హింసితజనమ్ ఉపకృత్య మిసరీయజనం జఘాన|
25 And he supposed that his brethren would understand that God through his hand is giving them salvation: but they did not recognize it.
తస్య హస్తేనేశ్వరస్తాన్ ఉద్ధరిష్యతి తస్య భ్రాతృగణ ఇతి జ్ఞాస్యతి స ఇత్యనుమానం చకార, కిన్తు తే న బుబుధిరే|
26 On the following day, he appeared to them fighting, and undertook to reduce them to peace, saying, Men, you are brethren; therefore do not injure one another.
తత్పరే ఽహని తేషామ్ ఉభయో ర్జనయో ర్వాక్కలహ ఉపస్థితే సతి మూసాః సమీపం గత్వా తయో ర్మేలనం కర్త్తుం మతిం కృత్వా కథయామాస, హే మహాశయౌ యువాం భ్రాతరౌ పరస్పరమ్ అన్యాయం కుతః కురుథః?
27 And the one injuring his neighbor thrust him away, saying, Who appointeth you a leader and a judge over us?
తతః సమీపవాసినం ప్రతి యో జనోఽన్యాయం చకార స తం దూరీకృత్య కథయామాస, అస్మాకముపరి శాస్తృత్వవిచారయితృత్వపదయోః కస్త్వాం నియుక్తవాన్?
28 whether do you wish to kill me, in the manner in which you slew the Egyptian yesterday?
హ్యో యథా మిసరీయం హతవాన్ తథా కిం మామపి హనిష్యసి?
29 And at this word Moses fled, and became a sojourner in the land of Midia, where he begat two sons.
తదా మూసా ఏతాదృశీం కథాం శ్రుత్వా పలాయనం చక్రే, తతో మిదియనదేశం గత్వా ప్రవాసీ సన్ తస్థౌ, తతస్తత్ర ద్వౌ పుత్రౌ జజ్ఞాతే|
30 And forty years having passed away, an angel appeared to him in the desert of Mount Sinai in the flame of fire of the bramble bush.
అనన్తరం చత్వారింశద్వత్సరేషు గతేషు సీనయపర్వ్వతస్య ప్రాన్తరే ప్రజ్వలితస్తమ్బస్య వహ్నిశిఖాయాం పరమేశ్వరదూతస్తస్మై దర్శనం దదౌ|
31 And Moses, seeing the sight, was astonished: and he coming nigh to investigate, the voice of the Lord came:
మూసాస్తస్మిన్ దర్శనే విస్మయం మత్వా విశేషం జ్ఞాతుం నికటం గచ్ఛతి,
32 I am the God of thy fathers, the God of Abraham, and of Isaac, and of Jacob. And Moses trembling, did not dare to investigate.
ఏతస్మిన్ సమయే, అహం తవ పూర్వ్వపురుషాణామ్ ఈశ్వరోఽర్థాద్ ఇబ్రాహీమ ఈశ్వర ఇస్హాక ఈశ్వరో యాకూబ ఈశ్వరశ్చ, మూసాముద్దిశ్య పరమేశ్వరస్యైతాదృశీ విహాయసీయా వాణీ బభూవ, తతః స కమ్పాన్వితః సన్ పున ర్నిరీక్షితుం ప్రగల్భో న బభూవ|
33 And the Lord said to him, Loose the sandal of thy feet: for the place on which thou standest is holy ground.
పరమేశ్వరస్తం జగాద, తవ పాదయోః పాదుకే మోచయ యత్ర తిష్ఠసి సా పవిత్రభూమిః|
34 Seeing, I have seen the affliction of my people who are in Egypt, and heard their groaning, and have come down to deliver them. And come now, I will send thee into Egypt.
అహం మిసరదేశస్థానాం నిజలోకానాం దుర్ద్దశాం నితాన్తమ్ అపశ్యం, తేషాం కాతర్య్యోక్తిఞ్చ శ్రుతవాన్ తస్మాత్ తాన్ ఉద్ధర్త్తుమ్ అవరుహ్యాగమమ్; ఇదానీమ్ ఆగచ్ఛ మిసరదేశం త్వాం ప్రేషయామి|
35 And this Moses whom they denied, saying, Who hath established thee a ruler and a judge? him hath God sent a ruler and deliverer, with the hand of an angel having appeared unto him in a bush.
కస్త్వాం శాస్తృత్వవిచారయితృత్వపదయో ర్నియుక్తవాన్, ఇతి వాక్యముక్త్వా తై ర్యో మూసా అవజ్ఞాతస్తమేవ ఈశ్వరః స్తమ్బమధ్యే దర్శనదాత్రా తేన దూతేన శాస్తారం ముక్తిదాతారఞ్చ కృత్వా ప్రేషయామాస|
36 He led them out, doing wonders and miracles in the land of Egypt, and in the Red Sea, and in the wilderness forty years.
స చ మిసరదేశే సూఫ్నామ్ని సముద్రే చ పశ్చాత్ చత్వారింశద్వత్సరాన్ యావత్ మహాప్రాన్తరే నానాప్రకారాణ్యద్భుతాని కర్మ్మాణి లక్షణాని చ దర్శయిత్వా తాన్ బహిః కృత్వా సమానినాయ|
37 This Moses is the one having said to the sons of Israel, A prophet will God raise up to you of your brethren, like unto me.
ప్రభుః పరమేశ్వరో యుష్మాకం భ్రాతృగణస్య మధ్యే మాదృశమ్ ఏకం భవిష్యద్వక్తారమ్ ఉత్పాదయిష్యతి తస్య కథాయాం యూయం మనో నిధాస్యథ, యో జన ఇస్రాయేలః సన్తానేభ్య ఏనాం కథాం కథయామాస స ఏష మూసాః|
38 And this is the one being in the church in the wilderness with the angel speaking to him in Mount Sinai, and with our fathers: who received the living oracles to give unto us;
మహాప్రాన్తరస్థమణ్డలీమధ్యేఽపి స ఏవ సీనయపర్వ్వతోపరి తేన సార్ద్ధం సంలాపినో దూతస్య చాస్మత్పితృగణస్య మధ్యస్థః సన్ అస్మభ్యం దాతవ్యని జీవనదాయకాని వాక్యాని లేభే|
39 to whom our fathers were not willing to be obedient, but thrust him away, and turned back in their hearts towards Egypt,
అస్మాకం పూర్వ్వపురుషాస్తమ్ అమాన్యం కత్వా స్వేభ్యో దూరీకృత్య మిసరదేశం పరావృత్య గన్తుం మనోభిరభిలష్య హారోణం జగదుః,
40 saying to Aaron, Make us gods who shall go before us: for this Moses, who led us out from the land of Egypt, we know not what happened to him.
అస్మాకమ్ అగ్రేఽగ్రే గన్తుమ్ అస్మదర్థం దేవగణం నిర్మ్మాహి యతో యో మూసా అస్మాన్ మిసరదేశాద్ బహిః కృత్వానీతవాన్ తస్య కిం జాతం తదస్మాభి ర్న జ్ఞాయతే|
41 And they made a calf in those days, and offered sacrifice to the idol, and rejoiced in the works of their own hands.
తస్మిన్ సమయే తే గోవత్సాకృతిం ప్రతిమాం నిర్మ్మాయ తాముద్దిశ్య నైవేద్యముత్మృజ్య స్వహస్తకృతవస్తునా ఆనన్దితవన్తః|
42 And God turned away, and gave them up to serve the host of the heaven; as has been written in the book of the prophets: Slain victims and sacrifices you have not brought unto me forty years in the wilderness, O house of Israel.
తస్మాద్ ఈశ్వరస్తేషాం ప్రతి విముఖః సన్ ఆకాశస్థం జ్యోతిర్గణం పూజయితుం తేభ్యోఽనుమతిం దదౌ, యాదృశం భవిష్యద్వాదినాం గ్రన్థేషు లిఖితమాస్తే, యథా, ఇస్రాయేలీయవంశా రే చత్వారింశత్సమాన్ పురా| మహతి ప్రాన్తరే సంస్థా యూయన్తు యాని చ| బలిహోమాదికర్మ్మాణి కృతవన్తస్తు తాని కిం| మాం సముద్దిశ్య యుష్మాభిః ప్రకృతానీతి నైవ చ|
43 And ye took up the shrine of Moloch, and the star of the god Remphan, images which you made to worship them; and I will transport you beyond Babylon.
కిన్తు వో మోలకాఖ్యస్య దేవస్య దూష్యమేవ చ| యుష్మాకం రిమ్ఫనాఖ్యాయా దేవతాయాశ్చ తారకా| ఏతయోరుభయో ర్మూర్తీ యుష్మాభిః పరిపూజితే| అతో యుష్మాంస్తు బాబేలః పారం నేష్యామి నిశ్చితం|
44 And the tabernacle of testimony was with our fathers in the wilderness, as the one speaking to Moses commanded him to make it according to the example he had seen;
అపరఞ్చ యన్నిదర్శనమ్ అపశ్యస్తదనుసారేణ దూష్యం నిర్మ్మాహి యస్మిన్ ఈశ్వరో మూసామ్ ఏతద్వాక్యం బభాషే తత్ తస్య నిరూపితం సాక్ష్యస్వరూపం దూష్యమ్ అస్మాకం పూర్వ్వపురుషైః సహ ప్రాన్తరే తస్థౌ|
45 which our fathers receiving, brought in along with Joshua in the dispossession of the nations, whom God drove out, from the face of our fathers, until the days of David,
పశ్చాత్ యిహోశూయేన సహితైస్తేషాం వంశజాతైరస్మత్పూర్వ్వపురుషైః స్వేషాం సమ్ముఖాద్ ఈశ్వరేణ దూరీకృతానామ్ అన్యదేశీయానాం దేశాధికృతికాలే సమానీతం తద్ దూష్యం దాయూదోధికారం యావత్ తత్ర స్థాన ఆసీత్|
46 who found favor before God, and asked that he should build a tabernacle for the house of Jacob.
స దాయూద్ పరమేశ్వరస్యానుగ్రహం ప్రాప్య యాకూబ్ ఈశ్వరార్థమ్ ఏకం దూష్యం నిర్మ్మాతుం వవాఞ్ఛ;
47 But Solomon built a house for him.
కిన్తు సులేమాన్ తదర్థం మన్దిరమ్ ఏకం నిర్మ్మితవాన్|
48 But the Most High dwelleth not in houses built with hands, as the prophet says,
తథాపి యః సర్వ్వోపరిస్థః స కస్మింశ్చిద్ హస్తకృతే మన్దిరే నివసతీతి నహి, భవిష్యద్వాదీ కథామేతాం కథయతి, యథా,
49 Heaven is my throne, and earth the footstool of my feet: What house will you build for me? says the Lord; Or what shall be the place of my rest?
పరేశో వదతి స్వర్గో రాజసింహాసనం మమ| మదీయం పాదపీఠఞ్చ పృథివీ భవతి ధ్రువం| తర్హి యూయం కృతే మే కిం ప్రనిర్మ్మాస్యథ మన్దిరం| విశ్రామాయ మదీయం వా స్థానం కిం విద్యతే త్విహ|
50 Hath not my hand made all of these things?
సర్వ్వాణ్యేతాని వస్తూని కిం మే హస్తకృతాని న||
51 Ye stiffnecked and uncircumcised in heart and ears, you do always resist the Holy Ghost; as your fathers did, so do ye.
హే అనాజ్ఞాగ్రాహకా అన్తఃకరణే శ్రవణే చాపవిత్రలోకాః యూయమ్ అనవరతం పవిత్రస్యాత్మనః ప్రాతికూల్యమ్ ఆచరథ, యుష్మాకం పూర్వ్వపురుషా యాదృశా యూయమపి తాదృశాః|
52 Which one of the prophets did your fathers not persecute? and they slew those proclaiming concerning the coming of the Righteous One, whose betrayers and murderers you became:
యుష్మాకం పూర్వ్వపురుషాః కం భవిష్యద్వాదినం నాతాడయన్? యే తస్య ధార్మ్మికస్య జనస్యాగమనకథాం కథితవన్తస్తాన్ అఘ్నన్ యూయమ్ అధూనా విశ్వాసఘాతినో భూత్వా తం ధార్మ్మికం జనమ్ అహత|
53 who received the law in the administrations of angels, and did not keep it.
యూయం స్వర్గీయదూతగణేన వ్యవస్థాం ప్రాప్యాపి తాం నాచరథ|
54 And hearing these words, they were cut through their hearts and gnashed their teeth at him.
ఇమాం కథాం శ్రుత్వా తే మనఃసు బిద్ధాః సన్తస్తం ప్రతి దన్తఘర్షణమ్ అకుర్వ్వన్|
55 But he, being full of the Holy Ghost, and looking up to heaven, saw the glory of God, and Jesus standing on the right hand of God,
కిన్తు స్తిఫానః పవిత్రేణాత్మనా పూర్ణో భూత్వా గగణం ప్రతి స్థిరదృష్టిం కృత్వా ఈశ్వరస్య దక్షిణే దణ్డాయమానం యీశుఞ్చ విలోక్య కథితవాన్;
56 and said, Behold, I see the heavens opened, and the Son of man standing on the right hand of God.
పశ్య, మేఘద్వారం ముక్తమ్ ఈశ్వరస్య దక్షిణే స్థితం మానవసుతఞ్చ పశ్యామి|
57 And crying out with a loud voice, they stopped their ears, and unanimously rushed on him,
తదా తే ప్రోచ్చైః శబ్దం కృత్వా కర్ణేష్వఙ్గులీ ర్నిధాయ ఏకచిత్తీభూయ తమ్ ఆక్రమన్|
58 and casting him out from the city, they began to stone him. And the witnesses laid down their garments at the feet of a young man, called Saul:
పశ్చాత్ తం నగరాద్ బహిః కృత్వా ప్రస్తరైరాఘ్నన్ సాక్షిణో లాకాః శౌలనామ్నో యూనశ్చరణసన్నిధౌ నిజవస్త్రాణి స్థాపితవన్తః|
59 and continued to stone Stephen, calling upon the Lord, and saying, Lord Jesus, receive my spirit.
అనన్తరం హే ప్రభో యీశే మదీయమాత్మానం గృహాణ స్తిఫానస్యేతి ప్రార్థనవాక్యవదనసమయే తే తం ప్రస్తరైరాఘ్నన్|
60 And putting down his knees, he cried with a loud voice, Lord, do not impute this sin to them. And saying this, he fell asleep.
తస్మాత్ స జానునీ పాతయిత్వా ప్రోచ్చైః శబ్దం కృత్వా, హే ప్రభే పాపమేతద్ ఏతేషు మా స్థాపయ, ఇత్యుక్త్వా మహానిద్రాం ప్రాప్నోత్|