Romans 11
1 I Demaund then, Hath God cast away his people? God forbid: for I also am an Israelite, of the seede of Abraham, of the tribe of Beniamin.
Busa mangutana ako, gisalikway ba sa Dios ang iyang katawhan? Palayo kana! Kay ako usab Israelinhon, kaliwat ni Abraham, sakop sa banay ni Benjamin.
2 God hath not cast away his people which he knew before. Know ye not what the Scripture sayth of Elias, howe hee communeth with God against Israel, saying,
Ang Dios wala magsalikway sa iyang mga tawo nga daan na niyang giila. Wala ba kamo masayud sa ginaingon sa kasulatan mahitungod kang Elias, giunsa niya sa pagpangamuyo sa Dios batok sa Israel?
3 Lord, they haue killed thy Prophets, and digged downe thine altars: and I am left alone, and they seeke my life?
"Ginoo, gipamatay nila ang imong mga profeta, gipangguba nila ang imong mga halaran, ug ako na lang usa ra ang nahibilin, ug ginapangita nila ang akong kinabuhi."
4 But what saith the answere of God to him? I haue reserued vnto my selfe seuen thousand men, which haue not bowed the knee to Baal.
Apan unsa may gitubag sa Dios kaniya? "Alang sa akong kaugalingon may gitagana ako nga pito ka libo ka mga tawo nga wala makapilo sa ilang mga tuhod ngadto kang Baal."
5 Euen so then at this present time is there a remnant according to the election of grace.
Ug niining panahona usab karon, adunay salin nga gipili pinaagi sa grasya.
6 And if it be of grace, it is no more of workes: or els were grace no more grace: but if it be of workes, it is no more grace: or els were worke no more worke.
Apan kon kini pinaagi man sa grasya, nan, dili na kini pinasikad sa mga binuhatan; kay kon mao pa, ang grasya dili na grasya.
7 What then? Israel hath not obtained that he sought: but the election hath obteined it, and the rest haue bene hardened,
Busa, unsa man? Ang Israel napakyas sa pagkab-ot sa iyang gipangita. Ang mga pinili nakakab-ot hinoon niini, apan ang uban gipagahi,
8 According as it is written, God hath giuen them the spirit of slumber: eyes that they should not see, and eares that they should not heare vnto this day.
ingon sa nahisulat: Sa Dios gihatagan silag espiritu sa kahinanok, ug mga mata nga dili makakita ug mga dalunggan nga dili makadungog, hangtud niining adlawa karon."
9 And Dauid sayth, Let their table be made a snare, and a net, and a stumbling blocke, euen for a recompence vnto them.
Ug si David nagaingon: Ang ilang pagpangaon himoang bitik ug lit-ag, usa ka gahong ug usa ka panimalus alang kanila;
10 Let their eyes be darkened that they see not, and bowe downe their backe alwayes.
ngitngiti ang ilang mga mata aron dili na sila makakita, ug boktota ang ilang mga bokoboko hangtud sa kahangturan."
11 I demaund then, Haue they stumbled, that they should fall? God forbid: but through their fall, saluation commeth vnto the Gentiles, to prouoke them to follow them.
Busa mangutana ako, nahipangdol ba sila nga tungod niana napukan sila? Palayo kana! Hinoon tungod sa ilang paglapas ang kaluwasan nahiadto sa mga Gentil aron sa paghagit sa mga Israelinhon sa pagpangabubho.
12 Wherefore if the fall of them be the riches of the world, and the diminishing of them the riches of the Gentiles, how much more shall their aboundance be?
Ug kon ang ilang paglapas nahimong bahandi alang sa kalibutan, ug kon ang ilang kakulangan nahimong bahandi sa mga Gentil, daw unsa ka labi pa kon ikapasig-uli silang tanan!
13 For in that I speake to you Gentiles, in as much as I am the Apostle of ye Gentiles, I magnifie mine office,
Karon magasulti ako kaninyong mga Gentil. Tungod kay apostol man ako ngadto sa mga Gentil, magapasidungog ako sa akong pag-alagad,
14 To trie if by any meanes I might prouoke them of my flesh to follow them, and might saue some of them.
aron mangabubho ang akong mga isigka-Judio, basin pa nga sa ingon niana maluwas ang uban kanila.
15 For if the casting away of them be the reconciling of the world, what shall the receiuing be, but life from the dead?
Kay kon ang pagsalikway kanila misangpot sa pagkapinasig-uli sa kalibutan ngadto sa Dios, unsa pa man gayud kondili nga ang pagdawat kanila mosangpot ngadto sa kinabuhi gikan sa kamatayon?
16 For if the first fruites be holy, so is the whole lumpe: and if the roote be holy, so are the branches.
Kon nabalaan man ang unang hakop sa minasa, mao man usab ang tibuok minasa; ug kon nabalaan man ang gamut, mao man usab ang mga sanga.
17 And though some of the branches be broken off, and thou being a wilde Oliue tree, wast graft in for them, and made partaker of the roote, and fatnesse of the Oliue tree.
Apan kon ang pipila ka mga sanga gipamutol, ug ikaw, nga salingsing sa olibo nga ihalas, gisumpay lamang diha sa ilang dapit aron makaambit sa kabahandianon sa kahoyng olibo,
18 Boast not thy selfe against the branches: and if thou boast thy selfe, thou bearest not the roote, but the roote thee.
nan, ayaw pagpasigarbohi ang mga sanga. Kon magpasigarbo man gayud ikaw, hinumdami nga dili baya ikaw mao ang nagsapnay sa punoan, hinonoa ang punoan mao ang nagasapnay kanimo.
19 Thou wilt say then, The branches are broken off, that I might be graft in.
Magaingon ikaw, "Ang mga sanga gipamutol aron ikasumpay ako diha sa ilang dapit."
20 Well: through vnbeliefe they are broken off, and thou standest by faith: bee not hie minded, but feare.
Tinuod kana. Sila gipamutol tungod sa ilang pagkadili matinoohon, apan ikaw nagabarug pinaagi lamang sa pagtoo. Busa ayaw pagpahitaas, hinonoa pagbarug nga mahadlokon.
21 For if God spared not the naturall branches, take heede, least he also spare not thee.
Kay kon wala man gani kaloy-i sa Dios ang mga sangang tiunay, dili usab ikaw niya pagakaloy-an.
22 Beholde therefore the bountifulnesse, and seueritie of God: towarde them which haue fallen, seueritie: but toward thee, bountifulnesse, if thou continue in his bountifulnesse: or els thou shalt also be cut off.
Busa timan-i ang pagkamapuanguron ug pagkamapiuton sa Dios: mapiuton kanila nga mga nangatumba, apan mapuanguron ang Dios kanimo, basta magapadayon ikaw diha sa iyang pagkamapuanguron; kay kon dili man, ikaw usab pagaputlon.
23 And they also, if they abide not still in vnbeliefe, shall be graffed in: for God is able to graffe them in againe.
Ug bisan pa gani ang uban kanila, kon dili sila magpabilin sa pagkadili matinoohon, igasumpay sila niini, kay ang Dios makahimo man sa pagsumpay kanila pag-usab.
24 For if thou wast cut out of the Oliue tree, which was wilde by nature, and wast graffed contrary to nature in a right Oliue tree, how much more shall they that are by nature, bee graffed in their owne Oliue tree?
Kay kon ikaw giputol gikan sa usa ka kahoy nga sa kinaiya olibo nga ihalas ug gisumpay, supak sa kinaiya, ngadto sa olibo nga maayo, unsa ka labaw pa gayud nga igasumpay kining mga sangang tiunay balik ngadto sa ilang tiunayng punoan sa olibo.
25 For I would not, brethren, that ye should be ignorant of this secret (least ye should bee arrogant in your selues) that partly obstinacie is come to Israel, vntill the fulnesse of the Gentiles be come in.
Basi magpakamakinaadmanon kamo diha sa inyong kaugalingong panghunahuna, buot ko, mga igsoon, nga inyong masabtan ang tinagoan nga mao kini: nga ang katig-a anha sa usa ka bahin sa Israel hangtud sa panahon nga mahisulod na ang hingpit gidaghanon sa mga Gentil,
26 And so all Israel shalbe saued, as it is written, The deliuerer shall come out of Sion, and shall turne away the vngodlinesse from Iacob.
ug unya pagaluwason ang tibuok Israel, ingon sa nahisulat: Ang Manluluwas moabut gikan sa Sion; pagahinginlan niya ang pagkadili diosnon gikan kang Jacob";
27 And this is my couenant to them, When I shall take away their sinnes.
"ug mao unya kini ang pakigsaad ko uban kanila sa diha nga kuhaon ko na ang ilang mga sala."
28 As concerning the Gospel, they are enemies for your sakes: but as touching the election, they are beloued for the fathers sakes.
Labut sa Maayong Balita sila mga kaaway sa Dios, alang sa inyong kaayohan; apan labut sa pagpamili niya, sila mga pinalangga alang sa pahinungdan sa ilang mga ginikanan.
29 For the giftes and calling of God are without repentance.
Kay ang mga gasa ug ang pagtawag gikan sa Dios dili mabakwi.
30 For euen as yee in times past haue not beleeued God, yet haue nowe obteined mercie through their vnbeliefe:
Kay maingon nga kaniadto nagmasupilon kamo batok sa Dios apan karon nakadawat na sa kalooy tungod sa ilang pagkamasupilon,
31 Euen so nowe haue they not beleeued by the mercie shewed vnto you, that they also may obtaine mercie.
sa ingon usab niini nagamasupilon sila karon aron nga pinaagi sa kalooy nga gikapadayag kaninyo makadawat usab silag kalooy.
Kay ang tanang mga tawo gitugyan sa Dios ngadto sa pagkamasupilon aron ang tanan iyang pagakaloy-an. (eleēsē g1653)
33 O the deepenesse of the riches, both of the wisdome, and knowledge of God! howe vnsearcheable are his iudgements, and his wayes past finding out!
O ang kahilabihan gayud sa kadagaya ug sa kaalam ug sa kahibalo nga iya sa Dios! Pagkadili matugkad sa iyang mga paghukom ug pagkadili matukib sa iyang mga paagi!
34 For who hath knowen the minde of the Lord? or who was his counsellour?
"Kay kinsa bay nasayud sa hunahuna sa Ginoo, o kinsa bay iyang magtatambag?"
35 Or who hath giuen vnto him first, and he shalbe recompensed?
"O kinsa bay nakahatag kaniyag gasa aron kaulian siyag balus?"
