Psalms 78
1 A Psalme to give instruction committed to Asaph. Heare my doctrine, O my people: incline your eares vnto the wordes of my mouth.
Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba.
2 I will open my mouth in a parable: I will declare high sentences of olde.
Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.
3 Which we haue heard and knowen, and our fathers haue tolde vs.
Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan.
4 Wee will not hide them from their children but to the generation to come we wil shewe the praises of the Lord his power also, and his wonderful woorkes that he hath done:
Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.
5 How he established a testimonie in Iaakob, and ordeined a Law in Israel, which he commanded our fathers, that they shoulde teache their children:
Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak.
6 That the posteritie might knowe it, and the children, which should be borne, should stand vp, and declare it to their children:
Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.
7 That they might set their hope on God, and not forget the workes of God but keepe his commandements:
Unya mosalig (sila) sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan.
8 And not to bee as their fathers, a disobedient and rebellious generation: a generation that set not their heart aright, and whose spirite was not faithfull vnto God.
Unya dili (sila) mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.
9 The children of Ephraim being armed and shooting with the bowe, turned backe in the day of battell.
Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik (sila) sa adlaw sa pagpakiggubat.
10 They kept not the couenant of God, but refused to walke in his Lawe,
Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili (sila) sa pagtuman sa iyang balaod.
11 And forgate his Actes, and his wonderfull woorkes that he had shewed them.
Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.
12 Hee did marueilous thinges in the sight of their fathers in the lande of Egypt: euen in the fielde of Zoan.
Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan.
13 He deuided the Sea, and led them through: he made also the waters to stand as an heape.
Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan (sila) patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader.
14 In the day time also hee led them with a cloude, and all the night with a light of fire.
Panahon sa adlaw gigiyahan niya (sila) uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.
15 He claue the rockes in the wildernes, and gaue them drinke as of the great depths.
Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya (sila) ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat.
16 He brought floods also out of the stonie rocke; so that hee made the waters to descend like the riuers.
Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.
17 Yet they sinned stil against him, and prouoked the Highest in the wildernesse,
Apan nagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan.
18 And tempted God in their heartes in requiring meate for their lust.
Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.
19 They spake against God also, saying, Can God prepare a table in the wildernesse?
Nagsulti (sila) batok sa Dios; miingon (sila) “Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan?
20 Behold, he smote the rocke, that the water gushed out, and the streames ouerflowed: can hee giue bread also? or prepare flesh for his people?
Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?”
21 Therefore the Lord heard and was angrie, and the fire was kindled in Iaakob, and also wrath came vpon Israel,
Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel,
22 Because they beleeued not in God, and trusted not in his helpe.
tungod kay wala man (sila) mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.
23 Yet he had comanded the clouds aboue, and had opened the doores of heauen,
Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit.
24 And had rained downe MAN vpon them for to eate, and had giuen them of the wheate of heauen.
Nagpaulan siya ug mana aron (sila) makakaon, ug gihatagan (sila) ug trigo gikan sa langit.
25 Man did eate the bread of Angels: hee sent them meate ynough.
Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.
26 He caused the Eastwinde to passe in the heauen, and through his power he brought in the Southwinde.
Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan.
27 Hee rained flesh also vpon them as dust, and feathered foule as the sand of the sea.
Gipaulanan niya (sila) ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan.
28 And hee made it fall in the middes of their campe euen round about their habitations.
Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.
29 So they did eate and were well filled: for he gaue them their desire.
Busa nangaon (sila) ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha.
30 They were not turned from their lust, but the meate was yet in their mouthes,
Apan wala pa (sila) nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.
31 When the wrath of God came euen vpon them, and slew the strongest of them, and smote downe the chosen men in Israel.
Unya gisulong (sila) sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel.
32 For all this, they sinned stil, and beleeued not his wonderous woorkes.
Bisan pa niini, nagpadayon (sila) sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.
33 Therefore their daies did hee consume in vanitie, and their yeeres hastily.
Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang.
34 And when hee slewe them, they sought him and they returned, and sought God earely.
Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod (sila) sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik (sila) ug mangita gayod kaniya.
35 And they remembred that God was their strength, and the most high God their redeemer.
Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas.
36 But they flattered him with their mouth, and dissembled with him with their tongue.
Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong.
37 For their heart was not vpright with him: neither were they faithfull in his couenant.
Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili (sila) matinud-anon sa iyang kasabotan.
38 Yet he being merciful forgaue their iniquitie, and destroied them not, but oft times called backe his anger, and did not stirre vp all his wrath.
Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya (sila) laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.
39 For he remembered that they were flesh: yea, a winde that passeth and commeth not againe.
Gihinumdoman niya nga gibuhat (sila) gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik.
40 How oft did they prouoke him in the wildernes? and grieue him in the desert?
Sa makadaghang higayon misupak (sila) batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon!
41 Yea, they returned, and tempted God, and limited the Holie one of Israel.
Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.
42 They remembered not his hand, nor the day when he deliuered them from the enemie,
Wala (sila) maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya (sila) pagluwas gikan sa ilang kaaway
43 Nor him that set his signes in Egypt, and his wonders in the fielde of Zoan,
sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.
44 And turned their riuers into blood, and their floods, that they could not drinke.
Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili (sila) makainom gikan sa ilang mga tuboran.
45 Hee sent a swarme of flies among them, which deuoured them, and frogs, which destroyed them.
Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta.
46 He gaue also their fruites vnto the caterpiller, and their labour vnto the grassehopper.
Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.
47 He destroied their vines with haile, and their wilde figge trees with the hailestone.
Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro.
48 He gaue their cattell also to the haile, and their flockes to the thunderboltes.
Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap.
49 Hee cast vpon them the fiercenesse of his anger, indignation and wrath, and vexation by the sending out of euill Angels.
Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.
50 He made a way to his anger: he spared not their soule from death, but gaue their life to the pestilence,
Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya (sila) ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan (sila) sa katalagman.
51 And smote al the firstborne in Egypt, euen the beginning of their strength in the tabernacles of Ham.
Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.
52 But hee made his people to goe out like sheepe, and led them in the wildernes like a flocke.
Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap.
53 Yea, he caried them out safely, and they feared not, and the Sea couered their enemies.
Gigiyahan niya (sila) nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.
54 And he brought them vnto the borders of his Sanctuarie: euen to this Mountaine, which his right hand purchased.
Unya gidala niya (sila) sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot.
55 He cast out the heathe also before them, and caused them to fall to the lot of his inheritance, and made the tribes of Israel to dwell in their tabernacles.
Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.
56 Yet they tempted, and prouoked the most high God, and kept not his testimonies,
Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan.
57 But turned backe and delt falsely like their fathers: they turned like a deceitfull bowe.
(Sila) dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili (sila) kasaligan sama sa baliko nga pana.
58 And they prouoked him to anger with their high places, and mooued him to wrath with their grauen images.
Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios.
59 God heard this and was wroth, and greatly abhorred Israel,
Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.
60 So that hee forsooke the habitation of Shilo, euen the Tabernacle where hee dwelt among men,
Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo.
61 And deliuered his power into captiuitie, and his beautie into the enemies hand.
Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.
62 And hee gaue vp his people to the sworde, and was angrie with his inheritance.
Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon.
63 The fire deuoured their chosen men, and their maides were not praised.
Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.
64 Their Priestes fell by the sworde, and their widowes lamented not.
Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan.
65 But the Lord awaked as one out of sleepe, and as a strong man that after his wine crieth out,
Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino.
66 And smote his enemies in the hinder parts, and put them to a perpetuall shame.
Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya (sila) sa walay kataposan.
67 Yet he refused the tabernacle of Ioseph, and chose not the tribe of Ephraim:
Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim.
68 But chose the tribe of Iudah, and mount Zion which he loued.
Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma.
69 And he built his Sanctuarie as an high palace, like the earth, which he stablished for euer.
Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.
70 He chose Dauid also his seruant, and tooke him from the shepefolds.
Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero.
71 Euen from behinde the ewes with yong brought he him to feede his people in Iaakob, and his inheritance in Israel.
Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon.
72 So he fed them according to the simplicitie of his heart, and guided them by the discretion of his hands.
Gibantayan (sila) ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya (sila) sa kahanas sa iyang mga kamot.
