Proverbs 6
1 My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
