Proverbs 6
1 My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
2 Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
3 Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
4 Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
5 Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
6 Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
7 For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
8 Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
9 Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
10 Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
11 Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
12 The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
13 He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
14 Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
15 Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
16 These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
17 The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
18 An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
19 A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
20 My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
21 Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
22 It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
23 For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
24 To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
25 Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
26 For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
27 Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
28 Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
29 So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
30 Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
31 But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
32 But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
33 He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
34 For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
35 He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
