Proverbs 30
1 THE WORDS OF AGUR THE SONNE OF JAKEH. The prophecie which ye man spake vnto Ithiel, euen to Ithiel, and Vcal.
Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
2 Surely I am more foolish then any man, and haue not the vnderstanding of a man in me.
Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
3 For I haue not learned wisedome, nor atteined to the knowledge of holy things.
Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
4 Who hath ascended vp to heauen, and descended? Who hath gathered the winde in his fist? Who hath bound the waters in a garment? Who hath established all the endes of the world? What is his name, and what is his sonnes name, if thou canst tell?
Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
5 Euery worde of God is pure: he is a shield to those, that trust in him.
Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
6 Put nothing vnto his wordes, least he reproue thee, and thou be found a lyar.
Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
7 Two things haue I required of thee: denie me them not before I die.
Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
8 Remooue farre from me vanitie and lyes: giue me not pouertie, nor riches: feede me with foode conuenient for me,
Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
9 Least I be full, and denie thee, and say, Who is the Lord? or least I be poore and steale, and take the Name of my God in vaine.
Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
10 Accuse not a seruant vnto his master, lest he curse thee, when thou hast offended.
Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
11 There is a generation that curseth their father, and doeth not blesse their mother.
Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
12 There is a generation that are pure in their owne conceite, and yet are not washed from their filthinesse.
Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
13 There is a generation, whose eies are hautie, and their eye liddes are lifted vp.
Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
14 There is a generation, whose teeth are as swordes, and their chawes as kniues to eate vp the afflicted out of the earth, and the poore from among men.
Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
15 The horse leache hath two daughters which crye, Giue, giue. There be three things that will not be satisfied: yea, foure that say not, It is ynough.
Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
16 The graue, and the barren wombe, the earth that cannot be satisfied with water, and the fire that sayeth not, It is ynough. (Sheol h7585)
Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)
17 The eye that mocketh his father and despiseth the instruction of his mother, let ye rauens of the valley picke it out, and the yong eagles eate it.
Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
18 There be three thinges hid from me: yea, foure that I knowe not,
Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
19 The way of an eagle in the aire, the way of a serpent vpon a stone, ye way of a ship in ye middes of the sea, and the way of a man with a maide.
La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
20 Such is ye way also of an adulterous woman: she eateth and wipeth her mouth, and sayth, I haue not committed iniquitie.
Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
21 For three things the earth is moued: yea, for foure it cannot susteine it selfe:
Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
22 For a seruant when he reigneth, and a foole when he is filled with meate,
Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
23 For the hatefull woman, when she is married, and for a handmaid that is heire to her mistres.
Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
24 These be foure small things in the earth, yet they are wise and full of wisedome:
Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
25 The pismires a people not strong, yet prepare they their meate in sommer:
La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
26 The conies a people not mightie, yet make their houses in the rocke:
La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
27 The grashopper hath no King, yet goe they forth all by bandes:
La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
28 The spider taketh holde with her handes, and is in Kings palaces.
La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
29 There be three thinges that order well their going: yea, foure are comely in going,
Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
30 A lyon which is strong among beastes, and turneth not at the sight of any:
La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
31 A lusty grayhound, and a goate, and a King against whom there is no rising vp.
Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
32 If thou hast bene foolish in lifting thy selfe vp, and if thou hast thought wickedly, lay thine hand vpon thy mouth.
Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
33 When one churneth milke, he bringeth foorth butter: and he that wringeth his nose, causeth blood to come out: so he that forceth wrath, bringeth foorth strife.
Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.
