Proverbs 3
1 My sonne, forget not thou my Lawe, but let thine heart keepe my commandements.
१माझ्या मुला, माझ्या आज्ञा विसरु नकोस, आणि माझी शिकवण तुझ्या हृदयात ठेव;
2 For they shall increase the length of thy dayes and the yeeres of life, and thy prosperitie.
२कारण त्यापासून दीर्घायुष्य, वयोवृद्धी आणि शांती ही तुला अधिक लाभतील.
3 Let not mercie and trueth forsake thee: binde them on thy necke, and write them vpon the table of thine heart.
३विश्वासाचा करार आणि प्रामाणिकपणा तुला कधीही न सोडो, त्यांना एकत्र करून आपल्या गळ्यात बांध, ते आपल्या हृदयाच्या पाटीवर लिहून ठेव.
4 So shalt thou finde fauour and good vnderstanding in the sight of God and man.
४म्हणजे तुला देवाच्या व मनुष्याच्या दृष्टीने कृपा व सुकीर्ती ही मिळतील.
5 Trust in the Lord with all thine heart, and leane not vnto thine owne wisdome.
५तू आपल्या सर्व अंतःकरणाने परमेश्वरावर विश्वास ठेव. आणि तुझ्या स्वत: च्या ज्ञानावर अवलंबून राहू नकोस;
6 In all thy wayes acknowledge him, and he shall direct thy wayes.
६तुझ्या सर्व मार्गात त्याची जाणीव ठेव, आणि तो तुझ्या वाटा सरळ करील.
7 Be not wise in thine owne eyes: but feare the Lord, and depart from euill.
७तू आपल्याच दृष्टीने ज्ञानी असू नकोस; परमेश्वराचे भय धर आणि वाईटापासून दूर राहा.
8 So health shalbe vnto thy nauel, and marowe vnto thy bones.
८हे तुझ्या शरीराला आरोग्य आणि तुझ्या हाडांना सत्व असे होईल.
9 Honour the Lord with thy riches, and with the first fruites of all thine increase.
९तुझ्या संपत्तीने आणि आपल्या सर्व उत्पन्नाच्या प्रथमफळाने परमेश्वरास मान दे,
10 So shall thy barnes be filled with abundance, and thy presses shall burst with newe wine.
१०त्याने तुझी कोठारे समृद्धीने भरतील आणि तुझी पिंपे नव्या द्राक्षरसाने भरून वाहतील.
11 My sonne, refuse not the chastening of the Lord, neither be grieued with his correction.
११माझ्या मुला, परमेश्वराची शिस्त तुच्छ मानू नको, आणि त्याच्या शासनाचा द्वेष करू नकोस,
12 For the Lord correcteth him, whome he loueth, euen as the father doeth the childe in whom he deliteth.
१२जसा बाप आपल्या आवडत्या मुलाला शिक्षा करतो, तसा परमेश्वर ज्यांच्यावर प्रीती करतो त्यांनाच तो शिस्त लावतो.
13 Blessed is the man that findeth wisedome, and the man that getteth vnderstanding.
१३ज्या कोणाला ज्ञान सापडले तो सुखी आहे, त्यास ग्रहणशक्ती सुद्धा प्राप्त होते.
14 For the marchandise thereof is better then the marchandise of siluer, and the gaine thereof is better then golde.
१४ज्ञानापासून जी काय वाढ होते त्याची प्राप्ती परत मिळणाऱ्या रुप्याच्या प्राप्तीपेक्षा चांगली आहे, आणि त्याचे फायदे उत्कृष्ट सोन्यापेक्षा चांगले आहेत.
15 It is more precious then pearles: and all things that thou canst desire, are not to be compared vnto her.
१५ज्ञान रत्नांपेक्षा अधिक मौल्यवान आहे. आणि तुम्ही त्यांची अपेक्षा कराल त्याची तुलना तिच्याशी होऊ शकणार नाही.
16 Length of dayes is in her right hand, and in her left hand riches and glory.
१६तिच्या उजव्या हातात दीर्घ आयुष्य आहे, तिच्या डाव्या हातात संपत्ती आणि सन्मान आहेत.
17 Her wayes are wayes of pleasure, and all her pathes prosperitie.
१७तिचे मार्ग दयाळूपणाचे मार्ग आहेत, आणि तिच्या सर्व वाटा शांतीच्या आहेत.
18 She is a tree of life to them that lay holde on her, and blessed is he that retaineth her.
१८जे कोणी तिला धरून राहतात त्यांना ती जीवनाचे वृक्ष आहे, जो कोणी ते धरून ठेवतो तो सुखी आहे.
19 The Lord by wisdome hath layde the foundation of the earth, and hath stablished the heauens through vnderstanding.
१९परमेश्वराने पृथ्वीचा पाया ज्ञानाने घातला, परमेश्वराने ज्ञानाने आकाश स्थापिले.
20 By his knowledge the depthes are broken vp, and the cloudes droppe downe the dewe.
२०त्याच्या ज्ञानाने खोल जलाशय फुटून उघडले, आणि ढग त्याचे दहिवर वर्षते.
21 My sonne, let not these things depart from thine eyes, but obserue wisdome, and counsell.
२१माझ्या मुला, सुज्ञान आणि दूरदर्शीपणा ही सांभाळून ठेव, आणि ती दृष्टीआड होऊ देऊ नकोस.
22 So they shalbe life to thy soule, and grace vnto thy necke.
२२ते तुझ्या आत्म्याला जीवन देतील. आणि ते तुझ्या गळ्याभोवती घालण्याचे कृपेचे अलंकार होईल.
23 Then shalt thou walke safely by thy way: and thy foote shall not stumble.
२३नंतर तू आपल्या मार्गाने सुरक्षितपणे चालशील, आणि तुझ्या पायाला ठेच लागणार नाही;
24 If thou sleepest, thou shalt not bee afraide, and when thou sleepest, thy sleepe shalbe sweete.
२४तू जेव्हा झोपशील, तेव्हा घाबरणार नाहीस; तू झोप घेशील तेव्हा तुझी झोप गोड होईल.
25 Thou shalt not feare for any sudden feare, neither for the destruction of the wicked, when it commeth.
२५जेव्हा दुष्टाकडून नाशधूस होईल त्यामुळे, किंवा अचानक येणाऱ्या दहशतीस घाबरू नकोस;
26 For the Lord shall be for thine assurance, and shall preserue thy foote from taking.
२६कारण परमेश्वर तुझ्या बाजूस आहे, आणि तुझा पाय पाशात अडकण्यापासून सांभाळील.
27 Withhold not the good from the owners thereof, though there be power in thine hand to doe it.
२७ज्यांचे हित करणे योग्य असून ते जेव्हा तुझ्या अधिकारात असल्यास, ते करण्यापासून माघार घेऊ नकोस.
28 Say not vnto thy neighbour, Go and come againe, and to morow wil I giue thee, if thou now haue it.
२८एखादी वस्तू तुझ्याजवळ असता; आपल्या शेजाऱ्यास असे म्हणू नको कि, “जा, आणि पुन्हा ये, आणि उद्या मी तुला देईन.”
29 Intend none hurt against thy neighbour, seeing he doeth dwell without feare by thee.
२९तुमच्या शेजाऱ्याला त्रास देण्याची योजना आखू नकोस. जो तुझ्याजवळ राहतो आणि तुझ्यावर विश्वास ठेवतो.
30 Striue not with a man causelesse, when he hath done thee no harme.
३०काही कारण नसताना तू एखाद्या मनुष्याशी वाद करू नकोस, जेव्हा त्याने तुझे काहीही वाईट केलेले नाही.
31 Bee not enuious for the wicked man, neither chuse any of his wayes.
३१तू हिंसाचारी मनुष्याचा हेवा करू नको किंवा त्याचे कोणतेही मार्ग निवडू नकोस.
32 For the frowarde is abomination vnto the Lord: but his secret is with the righteous.
३२कारण परमेश्वर कुटिल मनुष्याचा तिरस्कार करतो; परंतु सरळांना तो त्याच्या आत्मविश्वासात आणतो.
33 The curse of the Lord is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the righteous.
३३परमेश्वराचा शाप दुर्जनांच्या घरावर असतो; परंतु तो नितीमानांच्या घराला आशीर्वाद देतो.
34 With the scornefull he scorneth, but hee giueth grace vnto the humble.
३४तो थट्टा करणाऱ्याची थट्टा करतो, पण तो नम्रजनांस त्याची कृपा देतो.
35 The wise shall inherite glorie: but fooles dishonour, though they be exalted.
३५ज्ञानी सन्मानाचे वतनदार होतील, पण मूर्ख त्यांच्या लज्जेत वर उचलले जातील.
