Proverbs 29
1 A man that hardeneth his necke when he is rebuked, shall suddenly be destroyed and can not be cured.
Ang madalas na masaway na nagpapatigas ng kaniyang leeg, biglang mababali, at walang kagamutan.
2 When the righteous are in authoritie, the people reioyce: but when the wicked beareth rule, the people sigh.
Pagka ang matuwid ay dumadami, ang bayan ay nagagalak: nguni't pagka ang masama ay nagpupuno, ang bayan ay nagbubuntong-hininga.
3 A man that loueth wisdome, reioyceth his father: but he that feedeth harlots, wasteth his substance.
Ang umiibig ng karunungan ay nagpapagalak sa kaniyang ama: nguni't ang nakikisama sa mga patutot ay sumisira ng kaniyang tinatangkilik.
4 A King by iudgement mainteineth ye countrey: but a man receiuing giftes, destroyeth it.
Ang hari ay nagtatatag ng lupain sa pamamagitan ng kahatulan: nguni't ang humihingi ng suhol ay gumigiba.
5 A man that flattereth his neighbour, spreadeth a net for his steps.
Ang tao na kunwang pumupuri sa kaniyang kapuwa naglalagay ng bitag sa kaniyang mga hakbang.
6 In the transgression of an euill man is his snare: but the righteous doeth sing and reioyce.
Sa pagsalangsang ng masamang tao ay may silo: nguni't ang matuwid ay umaawit at nagagalak.
7 The righteous knoweth the cause of the poore: but the wicked regardeth not knowledge.
Ang matuwid ay kumukuhang alam sa bagay ng dukha: ang masama ay walang unawang makaalam.
8 Scornefull men bring a citie into a snare: but wise men turne away wrath.
Ang mga mangduduwahaging tao ay naglalagay ng bayan sa liyab: nguni't ang mga pantas na tao ay nagaalis ng poot.
9 If a wise man contend with a foolish man, whether he be angry or laugh, there is no rest.
Kung ang pantas ay magkaroon ng pakikipagtalo sa isang mangmang, magalit man o tumawa, ang mangmang ay hindi magkakaroon ng kapahingahan.
10 Bloodie men hate him that is vpright: but the iust haue care of his soule.
Ang mangbububo ng dugo ay nagtatanim sa sakdal: at tungkol sa matuwid, hinahanap nila ang kaniyang buhay.
11 A foole powreth out all his minde: but a wise man keepeth it in till afterward.
Inihihinga ng mangmang ang buong galit niya: nguni't ang pantas ay nagpipigil at tumitiwasay.
12 Of a prince that hearkeneth to lyes, all his seruants are wicked.
Kung ang puno ay nakikinig sa kabulaanan, lahat niyang mga lingkod ay masasama.
13 The poore and the vsurer meete together, and the Lord lighteneth both their eyes.
Ang dukha at ang mamimighati ay nagsasalubong; pinapagniningas ng Panginoon ang mga mata nila kapuwa.
14 A King that iudgeth the poore in trueth, his throne shalbe established for euer.
Ang hari na humahatol na tapat sa dukha, ang kaniyang luklukan ay matatatag magpakailan man.
15 The rodde and correction giue wisdome: but a childe set a libertie, maketh his mother ashamed.
Ang pamalo at saway ay nagbibigay karunungan: nguni't ang batang binabayaan ay humihiya sa kaniyang ina.
16 When the wicked are increased, transgression increaseth: but ye righteous shall see their fall.
Pagka ang masama ay dumadami, pagsalangsang ay dumadami: nguni't mamamasdan ng matuwid ang kanilang pagkabuwal.
17 Correct thy sonne and he will giue thee rest, and will giue pleasures to thy soule.
Sawayin mo ang iyong anak, at bibigyan ka niya ng kapahingahan; Oo, bibigyan niya ng kaluguran ang iyong kaluluwa.
18 Where there is no vision, the people decay: but he that keepeth the Lawe, is blessed.
Kung saan walang pangitain, ang bayan ay sumasama: nguni't siyang nagiingat ng kautusan ay maligaya siya.
19 A seruant will not be chastised with words: though he vnderstand, yet he will not answere.
Ang alipin ay hindi masasaway ng mga salita: sapagka't bagaman nalalaman niya ay hindi siya makikinig.
20 Seest thou a man hastie in his matters? there is more hope of a foole, then of him.
Nakikita mo ba ang tao, na nagmamadali sa kaniyang mga salita? May pagasa pa sa mangmang kay sa kaniya.
21 He that delicately bringeth vp his seruant from youth, at length he will be euen as his sone.
Siyang maingat na nagpalaki ng kaniyang lingkod mula sa pagkabata, magiging anak niya siya sa kawakasan.
22 An angrie man stirreth vp strife, and a furious man aboundeth in transgression.
Ang taong magagalitin ay humihila ng kaalitan, at ang mainiting tao ay nananagana sa pagsalangsang.
23 The pride of a man shall bring him lowe: but the humble in spirit shall enioy glory.
Ang kapalaluan ng tao ay magbababa sa kaniya: nguni't ang may mapagpakumbabang diwa ay magtatamo ng karangalan.
24 He that is partner with a thiefe, hateth his owne soule: he heareth cursing, and declareth it not.
Ang nakikisama sa isang magnanakaw ay nagtatanim sa kaniyang sariling kaluluwa: siya'y nakakarinig ng sumpa at hindi umiimik.
25 The feare of man bringeth a snare: but he that trusteth in the Lord, shalbe exalted.
Ang pagkatakot sa tao ay nagdadala ng silo: nguni't ang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay maliligtas.
26 Many doe seeke the face of the ruler: but euery mans iudgement commeth from the Lord.
Marami ang nagsisihanap ng lingap ng pinuno: nguni't ang kahatulan ng tao ay nagmumula sa Panginoon.
27 A wicked man is abomination to the iust, and he that is vpright in his way, is abomination to the wicked.
Ang di ganap na tao ay karumaldumal sa matuwid: at ang matuwid sa lakad ay karumaldumal sa masama.
