< Proverbs 28 >
1 The wicked flee when none pursueth: but the righteous are bolde as a lyon.
Niegodziwi uciekają, choć nikt ich nie goni, ale sprawiedliwi są dzielni jak lew.
2 For the transgression of the land there are many princes thereof: but by a man of vnderstanding and knowledge a realme likewise endureth long.
Z powodu grzechu ziemi wielu [jest] jej władców, ale dzięki człowiekowi roztropnemu i rozumnemu będzie trwała.
3 A poore man, if he oppresse the poore, is like a raging raine, that leaueth no foode.
Ubogi człowiek, który gnębi biednych, [jest jak] gwałtowny deszcz, po którym nie ma chleba.
4 They that forsake the Law, prayse the wicked: but they that keepe the Law, set themselues against them.
Ci, którzy odstępują od prawa, chwalą niegodziwych, lecz ci, którzy przestrzegają prawa, zwalczają ich.
5 Wicked men vnderstand not iudgemnt: but they that seeke the Lord vnderstand all things.
Źli ludzie nie rozumieją sądu, ale ci, którzy szukają PANA, rozumieją wszystko.
6 Better is the poore that walketh in his vprightnesse, then hee that peruerteth his wayes, though he be riche.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek przewrotny w [swych] drogach, chociaż jest bogaty.
7 He that keepeth the Law, is a childe of vnderstanding: but hee that feedeth the gluttons, shameth his father.
Kto przestrzega prawa, jest rozumnym synem, a towarzysz rozwiązłych hańbi swego ojca.
8 He that increaseth his riches by vsurie and interest, gathereth them for him that will be mercifull vnto the poore.
Kto pomnaża swój majątek lichwą i odsetkami, zbiera go dla tego, kto zlituje się nad ubogimi.
9 He that turneth away his eare from hearing the Law, euen his prayer shalbe abominable.
Kto odwraca swe ucho, aby nie słyszeć prawa, nawet jego modlitwa budzi odrazę.
10 He that causeth the righteous to go astray by an euill way, shall fall into his owne pit, and the vpright shall inherite good things.
Kto sprowadza prawych na złą drogę, sam wpadnie we własny dół, ale nienaganni odziedziczą dobro.
11 The riche man is wise in his owne conceite: but the poore that hath vnderstanding, can trie him.
Bogacz jest mądry w swoich oczach, ale rozumny biedak go bada.
12 When righteous men reioyce, there is great glory: but when the wicked come vp, the man is tried.
Gdy sprawiedliwi się radują, jest wielka chwała, a gdy niegodziwi powstają, człowiek się kryje.
13 He that hideth his sinnes, shall not prosper: but he that confesseth, and forsaketh them, shall haue mercy.
Kto ukrywa swe grzechy, nie będzie miał szczęścia, ale kto [je] wyznaje i porzuca, dostąpi miłosierdzia.
14 Blessed is the man that feareth alway: but he that hardeneth his heart, shall fall into euill.
Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi, ale kto zatwardza swoje serce, wpada w nieszczęście.
15 As a roaring lyon, and an hungry beare, so is a wicked ruler ouer the poore people.
Jak lew ryczący i zgłodniały niedźwiedź, tak niegodziwy władca panujący nad ubogim ludem.
16 A prince destitute of vnderstanding, is also a great oppressour: but hee that hateth couetousnes, shall prolong his dayes.
Władca bezrozumny jest wielkim ciemięzcą, [a] kto nienawidzi chciwości, przedłuży swoje dni.
17 A man that doeth violence against the blood of a person, shall flee vnto the graue, and they shall not stay him.
Człowiek, który przeleje krew ludzką, ucieknie aż do dołu; [niech] nikt go nie zatrzymuje.
18 He that walketh vprightly, shalbe saued: but he that is froward in his wayes, shall once fall.
Kto postępuje uczciwie, będzie wybawiony, a przewrotny na [swoich] drogach nagle upadnie.
19 He that tilleth his land, shall be satisfied with bread: but he that followeth the idle, shall be filled with pouertie.
Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżniaków, nasyci się nędzą.
20 A faythfull man shall abound in blessings, and he that maketh haste to be riche, shall not be innocent.
Wierny człowiek będzie opływał w błogosławieństwa, a kto chce się szybko wzbogacić, nie będzie bez winy.
21 To haue respect of persons is not good: for that man will transgresse for a piece of bread.
Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę, bo dla kęsa chleba niejeden popełni przestępstwo.
22 A man with a wicked eye hasteth to riches, and knoweth not, that pouertie shall come vpon him.
Kto chce szybko się wzbogacić, ma złe oko, a nie wie, że przyjdzie na niego bieda.
23 He that rebuketh a man, shall finde more fauour at length, then he that flattereth with his tongue.
Kto strofuje człowieka, znajdzie potem [więcej] przychylności niż ten, który pochlebia językiem.
24 Hee that robbeth his father and mother, and sayth, It is no transgression, is the companion of a man that destroyeth.
Kto kradnie ojcu lub matce i mówi: To nie grzech, jest towarzyszem zbójcy.
25 He that is of a proude heart, stirreth vp strife: but he that trusteth in the Lord, shall be fatte.
Człowiek wyniosły wszczyna spór, ale kto pokłada ufność w PANU, będzie nasycony.
26 Hee that trusteth in his owne heart, is a foole: but he that walketh in wisdome, shall be deliuered.
Kto ufa własnemu sercu, jest głupi, a kto mądrze postępuje, będzie ocalony.
27 He that giueth vnto the poore, shall not lacke: but he that hideth his eyes, shall haue many curses.
Kto daje ubogiemu, nie zazna braku, a [na tego], kto odwraca swe oczy [od niego], spadnie wiele przekleństw.
28 When the wicked rise vp, men hide them selues: but when they perish, ye righteous increase.
Gdy niegodziwi powstają, ludzie się kryją, ale gdy giną, sprawiedliwi się mnożą.