Proverbs 27
1 Boast not thy selfe of to morowe: for thou knowest not what a day may bring forth.
Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Let another man prayse thee, and not thine owne mouth: a stranger, and not thine owne lips.
Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
3 A stone is heauie, and the sand weightie: but a fooles wrath is heauier then them both.
Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
4 Anger is cruell, and wrath is raging: but who can stand before enuie?
Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
5 Open rebuke is better then secret loue.
Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
6 The wounds of a louer are faithful, and the kisses of an enemie are pleasant.
Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
7 The person that is full, despiseth an hony combe: but vnto the hungry soule euery bitter thing is sweete.
Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
8 As a bird that wandreth from her nest, so is a man that wandreth from his owne place.
Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
9 As oyntment and perfume reioyce the heart, so doeth the sweetenes of a mans friend by hearty counsell.
Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
10 Thine owne friend and thy fathers friend forsake thou not: neither enter into thy brothers house in the day of thy calamitie: for better is a neighbour that is neere, then a brother farre off.
Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
11 My sonne, be wise, and reioyce mine heart, that I may answere him that reprocheth me.
Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
12 A prudent man seeth the plague, and hideth himselfe: but the foolish goe on still, and are punished.
Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
13 Take his garment that is surety for a stranger, and a pledge of him for the stranger.
Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
14 He that prayseth his friend with a loude voyce, rising earely in the morning, it shall be counted to him as a curse.
Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
15 A continual dropping in the day of raine, and a contentious woman are alike.
Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
16 He that hideth her, hideth the winde, and she is as ye oyle in his right hand, that vttereth it selfe.
Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
17 Yron sharpeneth yron, so doeth man sharpen the face of his friend.
Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
18 He that keepeth the fig tree, shall eate the fruite thereof: so he that waiteth vpon his master, shall come to honour.
Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
19 As in water face answereth to face, so the heart of man to man.
Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
20 The graue and destruction can neuer be full, so the eyes of man can neuer be satisfied. (Sheol h7585)
Mắt đầy tham vọng, chẳng bao giờ chán; âm ty nuốt người không hề thỏa mãn. (Sheol h7585)
21 As is the fining pot for siluer and the fornace for golde, so is euery man according to his dignitie.
Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
22 Though thou shouldest bray a foole in a morter among wheate brayed with a pestell, yet will not his foolishnes depart from him.
Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
23 Be diligent to know ye state of thy flocke, and take heede to the heardes.
Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
24 For riches remaine not alway, nor the crowne from generation to generation.
vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
25 The hey discouereth it selfe, and the grasse appeareth, and the herbes of the mountaines are gathered.
Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
26 The lambes are for thy clothing, and the goates are the price of the fielde.
thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
27 And let the milke of the goates be sufficient for thy foode, for the foode of thy familie, and for the sustenance of thy maydes.
Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
