Proverbs 27
1 Boast not thy selfe of to morowe: for thou knowest not what a day may bring forth.
Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
2 Let another man prayse thee, and not thine owne mouth: a stranger, and not thine owne lips.
Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
3 A stone is heauie, and the sand weightie: but a fooles wrath is heauier then them both.
Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
4 Anger is cruell, and wrath is raging: but who can stand before enuie?
Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
5 Open rebuke is better then secret loue.
Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
6 The wounds of a louer are faithful, and the kisses of an enemie are pleasant.
Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
7 The person that is full, despiseth an hony combe: but vnto the hungry soule euery bitter thing is sweete.
Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
8 As a bird that wandreth from her nest, so is a man that wandreth from his owne place.
Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
9 As oyntment and perfume reioyce the heart, so doeth the sweetenes of a mans friend by hearty counsell.
Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
10 Thine owne friend and thy fathers friend forsake thou not: neither enter into thy brothers house in the day of thy calamitie: for better is a neighbour that is neere, then a brother farre off.
Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
11 My sonne, be wise, and reioyce mine heart, that I may answere him that reprocheth me.
Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
12 A prudent man seeth the plague, and hideth himselfe: but the foolish goe on still, and are punished.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
13 Take his garment that is surety for a stranger, and a pledge of him for the stranger.
Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
14 He that prayseth his friend with a loude voyce, rising earely in the morning, it shall be counted to him as a curse.
Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
15 A continual dropping in the day of raine, and a contentious woman are alike.
Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
16 He that hideth her, hideth the winde, and she is as ye oyle in his right hand, that vttereth it selfe.
Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
17 Yron sharpeneth yron, so doeth man sharpen the face of his friend.
Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
18 He that keepeth the fig tree, shall eate the fruite thereof: so he that waiteth vpon his master, shall come to honour.
Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
19 As in water face answereth to face, so the heart of man to man.
Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
20 The graue and destruction can neuer be full, so the eyes of man can neuer be satisfied. (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są nienasycone, tak oczy człowieka są niesyte. (Sheol h7585)
21 As is the fining pot for siluer and the fornace for golde, so is euery man according to his dignitie.
Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
22 Though thou shouldest bray a foole in a morter among wheate brayed with a pestell, yet will not his foolishnes depart from him.
Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
23 Be diligent to know ye state of thy flocke, and take heede to the heardes.
Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
24 For riches remaine not alway, nor the crowne from generation to generation.
Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
25 The hey discouereth it selfe, and the grasse appeareth, and the herbes of the mountaines are gathered.
Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
26 The lambes are for thy clothing, and the goates are the price of the fielde.
Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
27 And let the milke of the goates be sufficient for thy foode, for the foode of thy familie, and for the sustenance of thy maydes.
I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
