Proverbs 26
1 As the snowe in the sommer, and as the raine in the haruest are not meete, so is honour vnseemely for a foole.
Язда қар йеғиш, Орма вақтида ямғур йеғиш қамлашмиғандәк, Иззәт-һөрмәт ахмаққа лайиқ әмәстур.
2 As the sparowe by flying, and the swallow by flying escape, so the curse that is causeles, shall not come.
Ләйләп учуп жүргән қучқачтәк, Учқан қарлиғач йәргә қонмиғандәк, Сәвәпсиз қарғиш кишигә зиян кәлтүрәлмәс.
3 Vnto the horse belongeth a whip, to the asse a bridle, and a rod to the fooles backe.
Атқа қамча, ешәккә нохта лазим болғинидәк, Ахмақниң дүмбисигә таяқ лайиқтур.
4 Answer not a foole according to his foolishnes, least thou also be like him.
Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәрмигин, Җавап бәрсәң өзүң униңға охшап қелишиң мүмкин.
5 Answere a foole according to his foolishnes, least he be wise in his owne conceite.
Ахмақниң әхмиқанә гепи бойичә униңға җавап бәргин, Җавап бәрмисәң у өзиниң ахмақлиғини әқиллиқ дәп чағлар.
6 He that sendeth a message by the hand of a foole, is as he that cutteth off the feete, and drinketh iniquitie.
Өз путини кесивәткәндәк, Өз бешиға зулмәт тилигәндәк, Ахмақтин хәвәр йоллашму шундақ бир иштур.
7 As they that lift vp the legs of the lame, so is a parable in a fooles mouth.
Токурниң карға кәлмигән путлиридәк, Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәтму бекар болур.
8 As the closing vp of a precious stone in an heape of stones, so is he that giueth glory to a foole.
Салғиға ташни бағлап атқандәк, Ахмаққа һөрмәт билдүрүшму әхмиқанә иштур.
9 As a thorne standing vp in the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fooles.
Ахмақниң ағзиға селинған пәнд-несиһәт, Мәсниң қолиға санҗилған тикәндәктур.
10 The excellent that formed all things, both rewardeth the foole and rewardeth the transgressers.
Өз йеқинлирини қарисиға зәхимләндүргән оқячидәк, Ахмақни яки удул кәлгән адәмни яллап ишләткән ғоҗайинму охшашла зәхимләндүргүчидур.
11 As a dog turneth againe to his owne vomit, so a foole turneth to his foolishnes.
Ишт айлинип келип өз қусуғини ялиғандәк, Ахмақ ахмақлиғини қайтилар.
12 Seest thou a man wise in his owne conceite? more hope is of a foole then of him.
Өзини дана чағлап мәмнун болған кишини көрдүңму? Униңға үмүт бағлимақтин ахмаққа үмүт бағлимақ әвзәлдур.
13 The slouthfull man sayth, A lyon is in the way: a lyon is in the streetes.
Һорун адәм: — «Ташқирида дәһшәтлик бир шир туриду, Кочида бир шир жүриду!» — дәп [өйдин чиқмас].
14 As the doore turneth vpon his hinges, so doeth the slouthfull man vpon his bed.
Өз муҗуқида ечилип-йепилип турған ишиккә охшаш, Һорун кариватта йетип у яқ-бу яққа өрүлмәктә.
15 The slouthfull hideth his hand in his bosome, and it grieueth him to put it againe to his mouth.
Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селиштинму еринәр.
16 The sluggard is wiser in his owne conceite, then seuen men that can render a reason.
Һорун өзини пәм билән җавап бәргүчи йәттә кишидинму дана санар.
17 He that passeth by and medleth with the strife that belongeth not vnto him, is as one that taketh a dog by the eares.
Кочида келиветип, өзигә мунасивәтсиз маҗираға арилашқан киши, Иштниң қулиқини тутуп созғанға охшаш хәтәргә дучар болар.
18 As he that faineth himselfe mad, casteth fire brands, arrowes, and mortall things,
Өз йеқинлирини алдап «Пәқәт чақчақ қилип қойдум!» дәйдиған киши, Отқашларни, оқларни, һәр хил әҗәллик қуралларни атқан тәлвигә охшайду.
19 So dealeth the deceitfull man with his friend and sayth, Am not I in sport?
20 Without wood the fire is quenched, and without a talebearer strife ceaseth.
Отун болмиса от өчәр; Ғәйвәт болмиса, җедәл бесилар.
21 As ye cole maketh burning coles, and wood a fire, so the contentious man is apt to kindle strife.
Чоғлар үстигә чачқан көмүрдәк, От үстигә қойған отундәк, җедәлчи җедәлни улғайтар.
22 The wordes of a tale bearer are as flatterings, and they goe downe into the bowels of the belly.
Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
23 As siluer drosse ouerlayde vpon a potsheard, so are burning lips, and an euill heart.
Ялқунлуқ ләвләр рәзил көңүлләргә қошулғанда, Сапал қачиға күмүч һәл бәргәнгә охшаштур.
24 He that hateth, will counterfaite with his lips, but in his heart he layeth vp deceite.
Адавәт сақлайдиған адәм өчини гәплири билән япсиму, Көңлидә қат-қат сүйқәст сақлайду.
25 Though he speake fauourably, beleeue him not: for there are seuen abominations in his heart.
Униң сөзи чирайлиқ болсиму, ишинип кәтмигин; Қәлбидә йәттә қат ипласлиқ бардур.
26 Hatred may be couered by deceite: but the malice thereof shall be discouered in the congregation.
У өчмәнлигини чирайлиқ гәп билән япсиму, Лекин рәзиллиги җамаәтниң алдида ашкарилинар.
27 He that diggeth a pit shall fall therein, and he that rolleth a stone, it shall returne vnto him.
Кишигә ора колиған өзи чүшәр; Ташни домилатқан кишини таш думилап қайтип келип уни янҗар.
28 A false tongue hateth the afflicted, and a flattering mouth causeth ruine.
Сахта тил өзи зиянкәшлик қилған кишиләргә нәпрәтлинәр; Хушамәт қилғучи еғиз адәмни һалакәткә иштирәр.
