Proverbs 26

1 As the snowe in the sommer, and as the raine in the haruest are not meete, so is honour vnseemely for a foole.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 As the sparowe by flying, and the swallow by flying escape, so the curse that is causeles, shall not come.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 Vnto the horse belongeth a whip, to the asse a bridle, and a rod to the fooles backe.

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 Answer not a foole according to his foolishnes, least thou also be like him.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 Answere a foole according to his foolishnes, least he be wise in his owne conceite.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 He that sendeth a message by the hand of a foole, is as he that cutteth off the feete, and drinketh iniquitie.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 As they that lift vp the legs of the lame, so is a parable in a fooles mouth.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 As the closing vp of a precious stone in an heape of stones, so is he that giueth glory to a foole.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 As a thorne standing vp in the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fooles.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 The excellent that formed all things, both rewardeth the foole and rewardeth the transgressers.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 As a dog turneth againe to his owne vomit, so a foole turneth to his foolishnes.

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 Seest thou a man wise in his owne conceite? more hope is of a foole then of him.

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 The slouthfull man sayth, A lyon is in the way: a lyon is in the streetes.

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 As the doore turneth vpon his hinges, so doeth the slouthfull man vpon his bed.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 The slouthfull hideth his hand in his bosome, and it grieueth him to put it againe to his mouth.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 The sluggard is wiser in his owne conceite, then seuen men that can render a reason.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 He that passeth by and medleth with the strife that belongeth not vnto him, is as one that taketh a dog by the eares.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 As he that faineth himselfe mad, casteth fire brands, arrowes, and mortall things,

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 So dealeth the deceitfull man with his friend and sayth, Am not I in sport?

20 Without wood the fire is quenched, and without a talebearer strife ceaseth.

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 As ye cole maketh burning coles, and wood a fire, so the contentious man is apt to kindle strife.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 The wordes of a tale bearer are as flatterings, and they goe downe into the bowels of the belly.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 As siluer drosse ouerlayde vpon a potsheard, so are burning lips, and an euill heart.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 He that hateth, will counterfaite with his lips, but in his heart he layeth vp deceite.

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 Though he speake fauourably, beleeue him not: for there are seuen abominations in his heart.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 Hatred may be couered by deceite: but the malice thereof shall be discouered in the congregation.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 He that diggeth a pit shall fall therein, and he that rolleth a stone, it shall returne vnto him.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 A false tongue hateth the afflicted, and a flattering mouth causeth ruine.

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.