Proverbs 26

1 As the snowe in the sommer, and as the raine in the haruest are not meete, so is honour vnseemely for a foole.

وەک بەفر لە هاوین و باران لە کاتی دروێنەدا، ئاواش ڕێزلێنان لە گێل ناوەشێتەوە.

2 As the sparowe by flying, and the swallow by flying escape, so the curse that is causeles, shall not come.

وەک چۆلەکەی فڕیو و پەڕەسێلکەی باڵگرتوو، ئاواشە نەفرەت بەبێ هۆ نایێت.

3 Vnto the horse belongeth a whip, to the asse a bridle, and a rod to the fooles backe.

قامچی بۆ ئەسپ و لغاو بۆ گوێدرێژە، کوتەکیش بۆ پشتی گێلەکانە.

4 Answer not a foole according to his foolishnes, least thou also be like him.

وەڵامی گێل مەدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی، نەوەک تۆش وەک ئەوت لێ بێت.

5 Answere a foole according to his foolishnes, least he be wise in his owne conceite.

وەڵامی گێل بدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی، نەوەک لەبەرچاوی خۆی ببێت بە دانا.

6 He that sendeth a message by the hand of a foole, is as he that cutteth off the feete, and drinketh iniquitie.

وەک بڕینەوەی قاچەکانی خۆیەتی و نۆشینی ستەمە، ئەوەی بە دەستی گێل پەیام بنێرێت.

7 As they that lift vp the legs of the lame, so is a parable in a fooles mouth.

وەک شۆڕبوونەوەی قاچەکانی گۆجە، پەند لە دەمی گێلەکان.

8 As the closing vp of a precious stone in an heape of stones, so is he that giueth glory to a foole.

وەک گرێدانی بەرد بە بەردەقانییەوە، ئەوەی ڕێز لە گێل دەگرێت.

9 As a thorne standing vp in the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fooles.

وەک دڕکە لە دەستی سەرخۆش، پەند لە دەمی گێلەکان.

10 The excellent that formed all things, both rewardeth the foole and rewardeth the transgressers.

وەک تیرهاوێژێکە کوێرانە لە خەڵک بگرێت، بەکرێگری گێل و ڕێبوار.

11 As a dog turneth againe to his owne vomit, so a foole turneth to his foolishnes.

وەک سەگ بگەڕێتەوە سەر ڕشانەوەکەی، گێلیش گێلایەتییەکەی دووبارەی دەکاتەوە.

12 Seest thou a man wise in his owne conceite? more hope is of a foole then of him.

کەست بینیوە لەبەرچاوی خۆی دانا بێت؟ گێل لەو زیاتر ئومێدی پێ دەکرێت.

13 The slouthfull man sayth, A lyon is in the way: a lyon is in the streetes.

تەمبەڵ دەڵێت: «شێر لەسەر ڕێگایە، نەڕەشێر لەنێو گۆڕەپانەکانە.»

14 As the doore turneth vpon his hinges, so doeth the slouthfull man vpon his bed.

دەرگا لەسەر ڕێزە دەسووڕێتەوە، تەمبەڵیش لەناو نوێنەکەی.

15 The slouthfull hideth his hand in his bosome, and it grieueth him to put it againe to his mouth.

تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ، زەحمەتە بۆی بیباتە ناو دەمی.

16 The sluggard is wiser in his owne conceite, then seuen men that can render a reason.

تەمبەڵ لەبەرچاوی خۆی داناترە لە حەوت کەس کە وەڵامی ژیرانە دەدەنەوە.

17 He that passeth by and medleth with the strife that belongeth not vnto him, is as one that taketh a dog by the eares.

وەک گرتنی سەگێکە بە گوێیەکانی ئەوەی ڕێبوارە و خۆی دەخاتە ناو ناکۆکییەکەوە کە هی ئەو نییە.

18 As he that faineth himselfe mad, casteth fire brands, arrowes, and mortall things,

وەک شێتێک پشکۆ و تیری مەرگ بهاوێژێت،

19 So dealeth the deceitfull man with his friend and sayth, Am not I in sport?

ئاوایە ئەوەی فێڵ لە دراوسێکەی بکات و بڵێت: «تەنها گاڵتەم کرد!»

20 Without wood the fire is quenched, and without a talebearer strife ceaseth.

دار نەبێت ئاگر دەکوژێتەوە، دەمشڕ نەبێت دووبەرەکی نامێنێت.

21 As ye cole maketh burning coles, and wood a fire, so the contentious man is apt to kindle strife.

خەڵووز بۆ پشکۆ و دار بۆ ئاگرە، پیاوی شەڕانگێزیش بۆ ورووژاندنی ناکۆکییە.

22 The wordes of a tale bearer are as flatterings, and they goe downe into the bowels of the belly.

قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

23 As siluer drosse ouerlayde vpon a potsheard, so are burning lips, and an euill heart.

وەک گۆزەی گڵینی داپۆشراوە بە خڵتی زیو قسەی شیرین لە دڵێکی خراپەوە.

24 He that hateth, will counterfaite with his lips, but in his heart he layeth vp deceite.

قین لە دڵ بە لێوەکانی خۆی دەشارێتەوە، بەڵام لە ناخیدا فڕوفێڵ دادەنێتەوە.

25 Though he speake fauourably, beleeue him not: for there are seuen abominations in his heart.

ئەگەر قسەی شیرینی کرد باوەڕی پێ مەکە، چونکە حەوت شتی قێزەون لە دڵیدایە.

26 Hatred may be couered by deceite: but the malice thereof shall be discouered in the congregation.

هەرچەندە بە فێڵ قینی خۆی بشارێتەوە، خراپەی لەناو کۆمەڵدا ئاشکرا دەبێت.

27 He that diggeth a pit shall fall therein, and he that rolleth a stone, it shall returne vnto him.

ئەوەی چاڵێک هەڵکەنێت خۆی تێی دەکەوێت، ئەوەی بەردێک گلۆر بکاتەوە بەرەو خۆی دەگەڕێتەوە.

28 A false tongue hateth the afflicted, and a flattering mouth causeth ruine.

زمانی درۆ ڕقی لەوانە دەبێتەوە کە برینداریان دەکات، زمانی لووسیش وێرانکاری دەکات.