Proverbs 25
1 THESE ARE ALSO PARABLES of Salomon, which the men of Hezekiah King of Iudah copied out.
| امثال دیگری از سلیمان که مردان حِزِقیا، پادشاه یهودا، آنها را به رشتهٔ تحریر درآوردند: |
2 The glorie of God is to conceale a thing secret: but the Kings honour is to search out a thing.
| عظمت خدا در پوشاندن اسرارش می‌باشد، اما عظمت پادشاه در پی بردن به عمق مسائل. |
3 The heaues in height, and the earth in deepenes, and the Kings heart can no man search out.
| پی بردن به افکار پادشاهان مانند دست یافتن به آسمان و عمق زمین، غیرممکن است. |
4 Take the drosse from the siluer, and there shall proceede a vessell for the finer.
| ناخالصی‌ها را از نقره جدا کن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد. |
5 Take away the wicked from the King, and his throne shall be stablished in righteousnes.
| اطرافیان بدکار پادشاه را از او دور کن تا تخت او به عدالت پایدار بماند. |
6 Boast not thy selfe before the King, and stand not in the place of great men.
| وقتی به حضور پادشاه می‌روی خود را آدم بزرگی ندان و در جای بزرگان نایست، |
7 For it is better, that it be saide vnto thee, Come vp hither, then thou to be put lower in the presece of the prince whom thine eyes haue seene.
| چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشین»، از اینکه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایینتر بنشانند. اگر حتی با چشمانت چیزی می‌بینی، |
8 Goe not foorth hastily to strife, least thou know not what to doe in the ende thereof, when thy neighbour hath put thee to shame.
| شتابزده همسایه‌ات را به دادگاه نبر، زیرا اگر در آخر ثابت شود که حق با وی بوده است، تو چه خواهی کرد؟ |
9 Debate thy matter with thy neighbour, and discouer not the secret to another,
| وقتی با همسایه‌ات دعوا می‌کنی رازی را که از دیگری شنیده‌ای فاش نکن، |
10 Least he that heareth it put thee to shame, and thine infamie doe not cease.
| زیرا دیگر کسی به تو اطمینان نخواهد کرد و تو بدنام خواهی شد. |
11 A word spoken in his place, is like apples of golde with pictures of siluer.
| سخنی که بجا گفته شود مانند نگینهای طلاست که در ظرف نقره‌ای نشانده باشند. |
12 He that reprooueth the wise, and the obedient eare, is as a golden earering and an ornament of fine golde.
| نصیحت شخص دانا برای گوش شنوا مانند حلقه طلا و جواهر، با ارزش است. |
13 As the colde of the snowe in the time of haruest, so is a faithfull messenger to them that send him: for he refresheth the soule of his masters.
| خدمتگزار امین همچون آب خنک در گرمای تابستان، جان اربابش را تازه می‌کند. |
14 A man that boasteth of false liberalitie, is like cloudes and winde without raine.
| کسی که دم از بخشندگی خود می‌زند، ولی چیزی به کسی نمی‌بخشد مانند ابر و بادی است که باران نمی‌دهد. |
15 A Prince is pacified by staying of anger, and a soft tongue breaketh the bones.
| شخص صبور می‌تواند حتی حاکم را متقاعد کند و زبان نرم می‌تواند هر مقاومت سختی را در هم بشکند. |
16 If thou haue found hony, eate that is sufficient for thee, least thou be ouerfull, and vomit it.
| اگر به عسل دست یافتی زیاد از حد نخور، زیرا ممکن است دلت به هم بخورد و استفراغ کنی. |
17 Withdrawe thy foote from thy neighbours house, least he be weary of thee, and hate thee.
| به خانهٔ همسایه‌ات زیاد از حد نرو، مبادا از تو سیر و متنفر شود. |
18 A man that beareth false witnes against his neighbour, is like an hammer and a sword, and a sharpe arrowe.
| شهادت دروغ مثل تبر و شمشیر و تیر تیز صدمه می‌زند. |
19 Confidence in an vnfaythfull man in time of trouble, is like a broken tooth and a sliding foote.
| اعتماد کردن به آدم خائن در زمان تنگی مانند جویدن غذا با دندان لق و دویدن با پای شکسته است. |
20 Hee that taketh away the garment in the colde season, is like vineger powred vpon nitre, or like him that singeth songs to an heauy heart.
| آواز خواندن برای آدم غصه‌دار مثل درآوردن لباس او در هوای سرد و پاشیدن نمک روی زخم اوست. |
21 If hee that hateth thee be hungry, giue him bread to eate, and if he be thirstie, giue him water to drinke.
| اگر دشمن تو گرسنه است به او غذا بده و اگر تشنه است به او آب بنوشان. |
22 For thou shalt lay coles vpon his head, and the Lord shall recompense thee.
| با این عملت، اخگرهای شرم بر سرش خواهی انباشت، و خداوند به تو پاداش خواهد داد. |
23 As the Northwinde driueth away the raine, so doeth an angry countenance the slandering tongue.
| همان‌طور که باد شمال باران می‌آورد، همچنان بدگویی، خشم و عصبانیت به بار می‌آورد. |
24 It is better to dwell in a corner of the house top, then with a contentious woman in a wide house.
| سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن غرغرو در یک خانه. |
25 As are the colde waters to a weary soule, so is good newes from a farre countery.
| خبر خوشی که از دیار دور می‌رسد، همچون آب خنکی است که به کام تشنه لب می‌رسد. |
26 A righteous man falling downe before the wicked, is like a troubled well, and a corrupt spring.
| سازش شخص درستکار با آدم بدکار، مانند آلوده کردن منبع آب و گل‌آلود ساختن چشمه است. |
27 It is not good to eate much hony: so to search their owne glory is not glory.
| همان‌طور که زیاده‌روی در خوردن عسل مضر است، طلبیدن تعریف و تمجید از مردم نیز ناپسند است. |
28 A man that refraineth not his appetite, is like a citie which is broken downe and without walles.
| کسی که بر نفس خویش تسلط ندارد، مثل شهری بی‌حصار است. |
