Proverbs 25

1 THESE ARE ALSO PARABLES of Salomon, which the men of Hezekiah King of Iudah copied out.

۱ اینها نیز از امثال سلیمان است که مردان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نقل نمودند.

2 The glorie of God is to conceale a thing secret: but the Kings honour is to search out a thing.

۲ مخفی داشتن امر جلال خدا است، و تفحص نمودن امر جلال پادشاهان است.

3 The heaues in height, and the earth in deepenes, and the Kings heart can no man search out.

۳ آسمان را در بلندیش و زمین را در عمقش، ودل پادشاهان را تفتیش نتوان نمود.

4 Take the drosse from the siluer, and there shall proceede a vessell for the finer.

۴ درد را از نقره دور کن، تا ظرفی برای زرگربیرون آید.

5 Take away the wicked from the King, and his throne shall be stablished in righteousnes.

۵ شریران را از حضور پادشاه دور کن، تاکرسی او در عدالت پایدار بماند.

6 Boast not thy selfe before the King, and stand not in the place of great men.

۶ در حضور پادشاه خویشتن را برمیفراز، و درجای بزرگان مایست،

7 For it is better, that it be saide vnto thee, Come vp hither, then thou to be put lower in the presece of the prince whom thine eyes haue seene.

۷ زیرا بهتر است تو را گفته شود که اینجا بالابیا، از آنکه به حضور سروری که چشمانت او رادیده است تو را پایین برند.

8 Goe not foorth hastily to strife, least thou know not what to doe in the ende thereof, when thy neighbour hath put thee to shame.

۸ برای نزاع به تعجیل بیرون مرو، مبادا درآخرش چون همسایه ات تو را خجل سازد، ندانی که چه باید کرد.

9 Debate thy matter with thy neighbour, and discouer not the secret to another,

۹ دعوی خود را با همسایه ات بکن، اما رازدیگری را فاش مساز،

10 Least he that heareth it put thee to shame, and thine infamie doe not cease.

۱۰ مبادا هر‌که بشنود تو را ملامت کند، وبدنامی تو رفع نشود.

11 A word spoken in his place, is like apples of golde with pictures of siluer.

۱۱ سخنی که در محلش گفته شود، مثل سیبهای طلا در مرصعکاری نقره است.

12 He that reprooueth the wise, and the obedient eare, is as a golden earering and an ornament of fine golde.

۱۲ مودب حکیم برای گوش شنوا، مثل حلقه طلا و زیور زر خالص است.

13 As the colde of the snowe in the time of haruest, so is a faithfull messenger to them that send him: for he refresheth the soule of his masters.

۱۳ رسول امین برای فرستندگان خود، چون خنکی یخ در موسم حصاد می‌باشد، زیرا که جان آقایان خود را تازه می‌کند.

14 A man that boasteth of false liberalitie, is like cloudes and winde without raine.

۱۴ کسی‌که از بخششهای فریبنده خود فخرمی کند، مثل ابرها و باد بی‌باران است.

15 A Prince is pacified by staying of anger, and a soft tongue breaketh the bones.

۱۵ با تحمل داور را به رای خود توان آورد، وزبان ملایم، استخوان را می‌شکند.

16 If thou haue found hony, eate that is sufficient for thee, least thou be ouerfull, and vomit it.

۱۶ اگر عسل یافتی بقدر کفایت بخور، مبادا ازآن پر شده، قی کنی.

17 Withdrawe thy foote from thy neighbours house, least he be weary of thee, and hate thee.

۱۷ پای خود را از زیاد رفتن به خانه همسایه ات باز دار، مبادا از تو سیر شده، از تونفرت نماید.

18 A man that beareth false witnes against his neighbour, is like an hammer and a sword, and a sharpe arrowe.

۱۸ کسی‌که درباره همسایه خود شهادت دروغ دهد، مثل تبرزین و شمشیر و تیر تیز است.

19 Confidence in an vnfaythfull man in time of trouble, is like a broken tooth and a sliding foote.

۱۹ اعتماد بر خیانتکار در روز تنگی، مثل دندان کرم زده و پای مرتعش می‌باشد.

20 Hee that taketh away the garment in the colde season, is like vineger powred vpon nitre, or like him that singeth songs to an heauy heart.

۲۰ سراییدن سرودها برای دلتنگ، مثل کندن جامه در وقت سرما و ریختن سرکه بر شوره است.

21 If hee that hateth thee be hungry, giue him bread to eate, and if he be thirstie, giue him water to drinke.

۲۱ اگر دشمن تو گرسنه باشد او را نان بخوران، و اگر تشنه باشد او را آب بنوشان،

22 For thou shalt lay coles vpon his head, and the Lord shall recompense thee.

۲۲ زیرا اخگرها بر سرش خواهی انباشت، وخداوند تو را پاداش خواهد داد.

23 As the Northwinde driueth away the raine, so doeth an angry countenance the slandering tongue.

۲۳ چنانکه باد شمال باران می‌آورد، همچنان زبان غیبتگو چهره را خشمناک می‌سازد.

24 It is better to dwell in a corner of the house top, then with a contentious woman in a wide house.

۲۴ ساکن بودن در گوشه پشت بام بهتر است ازبودن با زن جنگجو در خانه مشترک.

25 As are the colde waters to a weary soule, so is good newes from a farre countery.

۲۵ خبر خوش از ولایت دور، مثل آب سردبرای جان تشنه است.

26 A righteous man falling downe before the wicked, is like a troubled well, and a corrupt spring.

۲۶ مرد عادل که پیش شریر خم شود، مثل چشمه گل آلود و منبع فاسد است.

27 It is not good to eate much hony: so to search their owne glory is not glory.

۲۷ زیاد عسل خوردن خوب نیست، همچنان طلبیدن جلال خود جلال نیست.

28 A man that refraineth not his appetite, is like a citie which is broken downe and without walles.

۲۸ کسی‌که بر روح خود تسلط ندارد، مثل شهر منهدم و بی‌حصار است.