Proverbs 24
1 Be not thou enuious against euill men, neither desire to be with them.
Kötülere imrenme, Onlarla birlikte olmayı isteme.
2 For their heart imagineth destruction, and their lippes speake mischiefe.
Çünkü yürekleri zorbalık tasarlar, Dudakları belalardan söz eder.
3 Through wisdome is an house builded, and with vnderstanding it is established.
Ev bilgelikle yapılır, Akılla pekiştirilir.
4 And by knowledge shall the chambers bee filled with all precious, and pleasant riches.
Bilgi sayesinde odaları Her türlü değerli, güzel eşyayla dolar.
5 A wise man is strong: for a man of vnderstanding encreaseth his strength.
Bilgelik güçten, Bilgi kaba kuvvetten üstündür.
6 For with counsel thou shalt enterprise thy warre, and in the multitude of them that can giue counsell, is health.
Savaşmak için yöntem, Zafer kazanmak için birçok danışman gerekli.
7 Wisdome is hie to a foole: therefore he can not open his mouth in the gate.
Ahmak için bilgelik ulaşılamayacak kadar yüksektir, Kent kurulunda ağzını açamaz.
8 Hee that imagineth to doe euill, men shall call him an autour of wickednes.
Kötülük tasarlayan kişi Düzenbaz olarak bilinecektir.
9 The wicked thought of a foole is sinne, and the scorner is an abomination vnto men.
Ahmakça tasarılar günahtır, Alaycı kişiden herkes iğrenir.
10 If thou bee faint in the day of aduersitie, thy strength is small.
Sıkıntılı günde cesaretini yitirirsen, Gücün kıt demektir.
11 Deliuer them that are drawen to death: wilt thou not preserue them that are led to be slaine?
Ölüm tehlikesi içinde olanları kurtar, Ölmek üzere olanları esirge.
12 If thou say, Beholde, we knew not of it: he that pondereth the heartes, doeth not hee vnderstand it? and hee that keepeth thy soule, knoweth he it not? will not he also recompense euery man according to his workes?
“İşte bunu bilmiyordum” desen de, İnsanın yüreğindekini bilen sezmez mi? Senin canını koruyan anlamaz mı? Ödetmez mi herkese yaptığını?
13 My sonne, eate hony, for it is good, and the hony combe, for it is sweete vnto thy mouth.
Oğlum, bal ye, çünkü iyidir, Süzme bal damağa tatlı gelir.
14 So shall the knowledge of wisdome be vnto thy soule, if thou finde it, and there shall be an ende, and thine hope shall not be cut off.
Bilgelik de canın için öyledir, bilmiş ol. Bilgeliği bulursan bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.
15 Laye no waite, O wicked man, against the house of the righteous, and spoyle not his resting place.
Ey kötü adam, doğru kişinin evine karşı pusuya yatma, Konutunu yıkmaya kalkma.
16 For a iust man falleth seuen times, and riseth againe: but the wicked fall into mischiefe.
Çünkü doğru kişi yedi kez düşse yine kalkar, Ama kötüler felakette yıkılır.
17 Bee thou not glad when thine enemie falleth, and let not thine heart reioyce when hee stumbleth,
Düşmanın düşüşüne keyiflenme, Sendelemesine sevinme.
18 Least the Lord see it, and it displease him, and he turne his wrath from him.
Yoksa RAB görür ve hoşnut kalmaz Ve düşmanına duyduğu öfke yatışır.
19 Fret not thy selfe because of the malicious, neither be enuious at the wicked.
Kötülük edenlere kızıp üzülme, Onlara özenme.
20 For there shall bee none ende of plagues to the euill man: the light of the wicked shall bee put out.
Çünkü kötülerin geleceği yok, Çırası sönecek onların.
21 My sonne feare the Lord, and the King, and meddle not with them that are sedicious.
Oğlum, RAB'be ve krala saygı göster, Onlara başkaldıranlarla arkadaşlık etme.
22 For their destruction shall rise suddenly, and who knoweth the ruine of them both?
Çünkü onlar ansızın felakete uğrar, İnsanın başına ne belalar getireceklerini kim bilir?
23 ALSO THESE THINGS PERTEINE TO THE WISE, It is not good to haue respect of any person in iudgement.
Şunlar da bilgelerin sözleridir: Yargılarken yan tutmak iyi değildir.
24 He that saith to the wicked, Thou art righteous, him shall the people curse, and the multitude shall abhorre him.
Kötüye, “Suçsuzsun” diyen yargıcı Halklar lanetler, uluslar kınar.
25 But to them that rebuke him, shall be pleasure, and vpon them shall come the blessing of goodnesse.
Ne mutlu suçluyu mahkûm edene! Herkes onu candan kutlar.
26 They shall kisse the lippes of him that answereth vpright wordes.
Dürüst yanıt Gerçek dostluğun işaretidir.
27 Prepare thy worke without, and make readie thy thinges in the fielde, and after, builde thine house.
İlkin dışardaki işini bitirip tarlanı hazırla, Ondan sonra evini yap.
28 Be not a witnes against thy neighbour without cause: for wilt thou deceiue with thy lippes?
Başkalarına karşı nedensiz tanıklık etme Ve dudaklarınla aldatma.
29 Say not, I wil doe to him, as he hath done to mee, I will recompence euery man according to his worke.
“Bana yaptığını ben de ona yapacağım, Ödeteceğim bana yaptığını” deme.
30 I passed by the fielde of the slouthfull, and by the vineyarde of the man destitute of vnderstanding.
Tembelin tarlasından, Sağduyudan yoksun kişinin bağından geçtiğimde
31 And lo, it was al growen ouer with thornes, and nettles had couered the face thereof, and the stone wall thereof was broken downe.
Her yanı dikenlerin, otların Kapladığını gördüm; Taş duvar da yıkılmıştı.
32 Then I behelde, and I considered it well: I looked vpon it, and receiued instruction.
Gördüklerimi derin derin düşündüm, Seyrettiklerimden ibret aldım.
33 Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the handes to sleepe.
“Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
34 So thy pouertie commeth as one that traueileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
