Proverbs 24
1 Be not thou enuious against euill men, neither desire to be with them.
| ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت، |
2 For their heart imagineth destruction, and their lippes speake mischiefe.
| چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن. |
3 Through wisdome is an house builded, and with vnderstanding it is established.
| بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت، |
4 And by knowledge shall the chambers bee filled with all precious, and pleasant riches.
| بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان. |
5 A wise man is strong: for a man of vnderstanding encreaseth his strength.
| پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت. |
6 For with counsel thou shalt enterprise thy warre, and in the multitude of them that can giue counsell, is health.
| بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە. |
7 Wisdome is hie to a foole: therefore he can not open his mouth in the gate.
| دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە. |
8 Hee that imagineth to doe euill, men shall call him an autour of wickednes.
| ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت. |
9 The wicked thought of a foole is sinne, and the scorner is an abomination vnto men.
| پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە. |
10 If thou bee faint in the day of aduersitie, thy strength is small.
| ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت! |
11 Deliuer them that are drawen to death: wilt thou not preserue them that are led to be slaine?
| ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە. |
12 If thou say, Beholde, we knew not of it: he that pondereth the heartes, doeth not hee vnderstand it? and hee that keepeth thy soule, knoweth he it not? will not he also recompense euery man according to his workes?
| ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟ |
13 My sonne, eate hony, for it is good, and the hony combe, for it is sweete vnto thy mouth.
| ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە، |
14 So shall the knowledge of wisdome be vnto thy soule, if thou finde it, and there shall be an ende, and thine hope shall not be cut off.
| هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت. |
15 Laye no waite, O wicked man, against the house of the righteous, and spoyle not his resting place.
| وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی، |
16 For a iust man falleth seuen times, and riseth againe: but the wicked fall into mischiefe.
| چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت. |
17 Bee thou not glad when thine enemie falleth, and let not thine heart reioyce when hee stumbleth,
| بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت، |
18 Least the Lord see it, and it displease him, and he turne his wrath from him.
| نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە. |
19 Fret not thy selfe because of the malicious, neither be enuious at the wicked.
| مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە، |
20 For there shall bee none ende of plagues to the euill man: the light of the wicked shall bee put out.
| چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە. |
21 My sonne feare the Lord, and the King, and meddle not with them that are sedicious.
| ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە، |
22 For their destruction shall rise suddenly, and who knoweth the ruine of them both?
| چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟ |
23 ALSO THESE THINGS PERTEINE TO THE WISE, It is not good to haue respect of any person in iudgement.
| هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە. |
24 He that saith to the wicked, Thou art righteous, him shall the people curse, and the multitude shall abhorre him.
| ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن. |
25 But to them that rebuke him, shall be pleasure, and vpon them shall come the blessing of goodnesse.
| بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت. |
26 They shall kisse the lippes of him that answereth vpright wordes.
| وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە. |
27 Prepare thy worke without, and make readie thy thinges in the fielde, and after, builde thine house.
| کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ. |
28 Be not a witnes against thy neighbour without cause: for wilt thou deceiue with thy lippes?
| بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە. |
29 Say not, I wil doe to him, as he hath done to mee, I will recompence euery man according to his worke.
| مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.» |
30 I passed by the fielde of the slouthfull, and by the vineyarde of the man destitute of vnderstanding.
| بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش. |
31 And lo, it was al growen ouer with thornes, and nettles had couered the face thereof, and the stone wall thereof was broken downe.
| چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو. |
32 Then I behelde, and I considered it well: I looked vpon it, and receiued instruction.
| تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت: |
33 Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the handes to sleepe.
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، |
34 So thy pouertie commeth as one that traueileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. |
