Proverbs 22
1 A good name is to be chosen aboue great riches, and louing fauour is aboue siluer and aboue golde.
| نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره. |
2 The rich and poore meete together: the Lord is the maker of them all.
| دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است. |
3 A prudent man seeth the plague, and hideth himselfe: but the foolish goe on still, and are punished.
| شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد. |
4 The rewarde of humilitie, and the feare of God is riches, and glory, and life.
| ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است. |
5 Thornes and snares are in the way of the frowarde: but he that regardeth his soule, will depart farre from them.
| راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن. |
6 Teache a childe in the trade of his way, and when he is olde, he shall not depart from it.
| بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد. |
7 The rich ruleth the poore, and the borower is seruant to the man that lendeth.
| فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده. |
8 He that soweth iniquitie, shall reape affliction, and the rodde of his anger shall faile.
| هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست. |
9 He that hath a good eye, he shalbe blessed: for he giueth of his bread vnto the poore.
| شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت. |
10 Cast out the scorner, and strife shall go out: so contention and reproche shall cease.
| مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد. |
11 Hee that loueth purenesse of heart for the grace of his lippes, the King shalbe his friend.
| اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد. |
12 The eyes of the Lord preserue knowledge: but hee ouerthroweth the wordes of the transgressour.
| خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند. |
13 The slouthfull man saith, A lyon is without, I shall be slaine in the streete.
| آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.» |
14 The mouth of strage women is as a deepe pit: he with whom the Lord is angry, shall fall therein.
| سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد. |
15 Foolishnesse is bounde in the heart of a childe: but the rodde of correction shall driue it away from him.
| حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند. |
16 Hee that oppresseth the poore to increase him selfe, and giueth vnto the riche, shall surely come to pouertie.
| کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد. |
17 Incline thine eare, and heare the wordes of the wise, and apply thine heart vnto my knowledge.
| به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛ |
18 For it shalbe pleasant, if thou keepe them in thy bellie, and if they be directed together in thy lippes.
| زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است. |
19 That thy confidence may be in the Lord, I haue shewed thee this day: thou therefore take heede.
| این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. |
20 Haue not I written vnto thee three times in counsels and knowledge,
| این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام |
21 That I might shewe thee the assurance of the wordes of trueth to answere the wordes of trueth to them that sende to thee?
| تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی. |
22 Robbe not the poore, because hee is poore, neither oppresse the afflicted in iudgement.
| اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛ |
23 For the Lord will defende their cause, and spoyle the soule of those that spoyle them.
| زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید. |
24 Make no friendship with an angrie man, neither goe with the furious man,
| با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن، |
25 Least thou learne his wayes, and receiue destruction to thy soule.
| مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی. |
26 Be not thou of them that touch the hand, nor among them that are suretie for debts.
| ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد، |
27 If thou hast nothing to paye, why causest thou that he should take thy bed from vnder thee?
| زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند. |
28 Thou shalt not remooue the ancient bounds which thy fathers haue made.
| حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده. |
29 Thou seest that a diligent man in his businesse standeth before Kings, and standeth not before the base sort.
| اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت. |
