Proverbs 21
1 The Kings heart is in the hand of the Lord, as the riuers of waters: he turneth it whithersoeuer it pleaseth him.
Падишаһниң көңли ериқлардики судәк Пәрвәрдигарниң қолидидур; [Пәрвәрдигар] қәйәргә тоғрилиса, шу тәрәпкә маңиду.
2 Euery way of a man is right in his owne eyes: but the Lord pondereth the hearts.
Инсан өзиниң һәммә қилған ишини тоғра дәп биләр; Лекин Пәрвәрдигар қәлбдики нийәтләрни таразиға селип тартип көрәр.
3 To doe iustice and iudgement is more acceptable to the Lord then sacrifice.
Пәрвәрдигарниң нәзиридә, Һәққанийлиқ билән адаләт жүргүзүш қурбанлиқ қилиштин әвзәлдур.
4 A hautie looke, and a proude heart, which is the light of the wicked, is sinne.
Тәкәббур көзләр, мәғрур қәлб, яманларниң чириғи — һәммиси гунадур.
5 The thoughtes of the diligent doe surely bring abundance: but whosoeuer is hastie, commeth surely to pouertie.
Әстайидил кишиләрниң ойлири уларни пәқәт баяшатлиққа йетәкләр; Чечилаңғуларниң ойлири болса, уларни пәқәт йоқсузлуққила йетәкләр.
6 The gathering of treasures by a deceitfull tongue is vanitie tossed to and from of them that seeke death.
Яғлима тил билән еришкән байлиқлар, Өлүмни издәп жүргәнләр қоғлап жүргән бир түтүнла, халас.
7 The robberie of the wicked shall destroy them: for they haue refused to execute iudgement.
Яманларниң залимлиғи өзлирини чирмивалар; Чүнки улар адаләт йолида меңишни рәт қилған.
8 The way of some is peruerted and strange: but of the pure man, his worke is right.
Җинайәткар маңидиған йол наһайити әгирдур; Сап дил адәмниң һәрикити түптүздур.
9 It is better to dwell in a corner of the house top, then with a contentious woman in a wide house.
Соқушқақ хотун билән [азадә] өйдә биллә турғандин көрә, Өгүзниң бир булуңида [ялғуз] йетип қопқан яхши.
10 The soule of the wicked wisheth euill: and his neighbour hath no fauour in his eyes.
Яман кишиниң көңли яманлиққила һерисмәндур; У йеқиниғиму шапаәт көрсәтмәс.
11 When the scorner is punished, the foolish is wise: and when one instructeth the wise, he wil receiue knowledge.
Һакавурниң җазаға тартилиши, билимсизгә ибрәт болар; Дана киши қобул қилған несиһәтләрдин техиму көп билим алар.
12 The righteous teacheth the house of the wicked: but God ouerthroweth the wicked for their euill.
Һәққаний Болғучи яманниң өйини көзләр; У һаман яманларни яманлиққа қоюп жиқитар.
13 He that stoppeth his eare at the crying of the poore, he shall also cry and not be heard.
Мискинләрниң налисиға қулиқини йопутуп кари болмиғучи, Ахири өзи пәряд көтирәр, Бирақ һеч ким пәрва қилмас.
14 A gift in secret pacifieth anger, and a gift in the bosome great wrath.
Йошурун соғат ғәзәпни басар; Йәң ичидә берилгән пара қәһр-ғәзәпни пәсәйтәр.
15 It is ioye to the iust to doe iudgement: but destruction shalbe to the workers of iniquitie.
Адаләтни беҗа кәлтүрүш һәққанийларниң хошаллиғидур, Бирақ яманлиқ қилғучиларға вәһимидур.
16 A man that wandreth out of the way of wisdome, shall remaine in the congregation of the dead.
Һекмәт йолидин езип кәткән киши, Әрваһларниң җамаити ичидикиләрдин болуп қалар.
17 Hee that loueth pastime, shalbe a poore man: and he that loueth wine and oyle, shall not be riche.
Тамашәға берилгән киши намрат қалар; Яғ чайнашқа, шарап ичишкә амрақ бейимас.
18 The wicked shalbe a ransome for the iust, and the transgressour for the righteous.
Яман адәм һәққаний адәм үчүн гөрү пулиниң орнида қалар; [Езилгән] дурусларниң орниға ипласлар қалар.
19 It is better to dwell in the wildernesse, then with a contentious and angry woman.
Соқушқақ вә териккәк аял билән ортақ турғандин, Чөл-баяванда ялғуз яшиған яхшидур.
20 In the house of the wise is a pleasant treasure and oyle: but a foolish man deuoureth it.
Ақиланиниң өйидә байлиқ бар, зәйтун май бар; Бирақ ахмақлар тапқинини уттурлуқ бузуп-чачар.
21 He that followeth after righteousnes and mercy, shall finde life, righteousnes, and glory.
Һәққанийәт, меһриванлиқни издигүчи адәм, Һаят, һәққанийәт вә иззәт-һөрмәткә еришәр.
22 A wise man goeth vp into the citie of the mightie, and casteth downe the strength of the confidence thereof.
Дана киши күчлүкләр шәһириниң сепилиға ямишар, Уларниң таянчи болған қорғинини ғулитар.
23 He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth his soule from afflictions.
Өз тилиға, ағзиға егә болған киши, Җенини аваричиликләрдин сақлап қалар.
24 Proude, hautie and scornefull is his name that worketh in his arrogancie wrath.
Чоңчилиқ қилғанлар, «Һакавур», «һали чоң», «мазақчи» атилар.
25 The desire of the slouthfull slayeth him: for his hands refuse to worke.
Һорун киши өз нәпсидин һалак болар, Чүнки униң қоли ишқа бармас;
26 He coueteth euermore greedily, but the righteous giueth and spareth not.
Нәпси яман болуп у күн бойи тама қилип жүрәр; Бирақ һәққаний адәм һеч немини айимай сәдиқә қилар.
27 The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more when he bringeth it with a wicked minde?
Яман адәмниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Рәзил ғәрәздә әпкелингән болса техиму шундақтур!
28 A false witnes shall perish: but hee that heareth, speaketh continually.
Ялған гувалиқ қилғучи һалак болар; Әйни әһвални аңлап сөзлигән кишиниң сөзи әбәткичә ақар.
29 A wicked man hardeneth his face: but the iust, he will direct his way.
Яман адәм йүзини қелин қилар; Дурус киши йолини ойлап пухта басар.
30 There is no wisedome, neither vnderstanding, nor counsell against the Lord.
Пәрвәрдигарға қарши туралайдиған һеч қандақ даналиқ, әқил-парасәт яки тәдбир йоқтур.
31 The horse is prepared against the day of battell: but saluation is of the Lord.
Атлар җәң күни үчүн тәйяр қилинған болсиму, Бирақ ғәлибә-ниҗат пәқәт Пәрвәрдигардиндур.
