Proverbs 18
1 For the desire thereof hee will separate himselfe to seeke it, and occupie himselfe in all wisdome.
Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
2 A foole hath no delite in vnderstanding: but that his heart may be discouered.
Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
3 When the wicked commeth, then commeth contempt, and with the vile man reproch.
Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
4 The words of a mans mouth are like deepe waters, and the welspring of wisdome is like a flowing riuer.
Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
5 It is not good to accept the person of the wicked, to cause ye righteous to fall in iudgement.
Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
6 A fooles lips come with strife, and his mouth calleth for stripes.
Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
7 A fooles mouth is his owne destruction, and his lips are a snare for his soule.
Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
8 The wordes of a tale bearer are as flatterings, and they goe downe into the bowels of the belly.
Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
9 He also that is slouthfull in his worke, is euen the brother of him that is a great waster.
Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
10 The Name of the Lord is a strong tower: the righteous runneth vnto it, and is exalted.
Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
11 The rich mans riches are his strong citie: and as an hie wall in his imagination.
Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
12 Before destruction the heart of a man is hautie, and before glory goeth lowlines.
Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
13 He that answereth a matter before hee heare it, it is folly and shame vnto him.
Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
14 The spirit of a man will susteine his infirmitie: but a wounded spirit who can beare it?
Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
15 A wise heart getteth knowledge, and the eare of the wise seeketh learning.
Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
16 A mans gift enlargeth him, and leadeth him before great men.
Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
17 He that is first in his owne cause, is iust: then commeth his neighbour, and maketh inquirie of him.
Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
18 The lot causeth contentions to cease, and maketh a partition among the mightie.
Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
19 A brother offended is harder to winne then a strong citie, and their contentions are like the barre of a palace.
Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
20 With the fruite of a mans mouth shall his belly be satisfied, and with the increase of his lips shall he be filled.
Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
21 Death and life are in the power of ye tongue, and they that loue it, shall eate the fruite thereof.
Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
22 He that findeth a wife, findeth a good thing, and receiueth fauour of the Lord.
Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
23 The poore speaketh with prayers: but the rich answereth roughly.
Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
24 A man that hath friends, ought to shew him selfe friendly: for a friend is neerer then a brother.
Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.
