Proverbs 17
1 Better is a dry morsell, if peace be with it, then an house full of sacrifices with strife.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 A discrete seruant shall haue rule ouer a lewde sonne, and hee shall deuide the heritage among the brethren.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 As is the fining pot for siluer, and the fornace for golde, so the Lord trieth the heartes.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 The wicked giueth heed to false lippes, and a lyer hearkeneth to the naughtie tongue.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 Hee that mocketh the poore, reprocheth him, that made him: and he that reioyceth at destruction, shall not be vnpunished.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Childres children are the crowne of the elders: and the glory of ye children are their fathers.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 Hie talke becommeth not a foole, much lesse a lying talke a prince.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 A rewarde is as a stone pleasant in the eyes of them that haue it: it prospereth, whithersoeuer it turneth.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 Hee that couereth a transgression, seeketh loue: but hee that repeateth a matter, separateth the prince.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 A reproofe entereth more into him that hath vnderstanding, then an hundreth stripes into a foole.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 A sedicious person seeketh onely euill, and a cruel messenger shall be sent against him.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 It is better for a man to meete a beare robbed of her whelpes, then a foole in his follie.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 He that rewardeth euil for good, euil shall not depart from his house.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 The beginning of strife is as one that openeth the waters: therefore or the contention be medled with, leaue off.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 He that iustifieth the wicked, and he that condemneth the iust, euen they both are abomination to the Lord.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 Wherefore is there a price in the hand of the foole to get wisdome, and he hath none heart?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 A friende loueth at all times: and a brother is borne for aduersitie.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 A man destitute of vnderstanding, toucheth the hande, and becommeth suretie for his neighbour.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 He loueth transgression, that loueth strife: and he that exalteth his gate, seeketh destruction.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 The froward heart findeth no good: and he that hath a naughtie tongue, shall fall into euill.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 He that begetteth a foole, getteth himselfe sorow, and the father of a foole can haue no ioy.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 A ioyfull heart causeth good health: but a sorowfull minde dryeth the bones.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 A wicked man taketh a gift out of the bosome to wrest the wayes of iudgement.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 Wisdome is in the face of him that hath vnderstanding: but the eyes of a foole are in the corners of the world.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 A foolish sonne is a griefe vnto his father, and a heauines to her that bare him.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Surely it is not good to condemne the iust, nor that ye princes should smite such for equitie.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 Hee that hath knowledge, spareth his wordes, and a man of vnderstanding is of an excellent spirit.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Euen a foole (when he holdeth his peace) is counted wise, and hee that stoppeth his lips, prudent.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
