Proverbs 17

1 Better is a dry morsell, if peace be with it, then an house full of sacrifices with strife.

باشترە پارووێکی وشک بە ئارامییەوە لە ماڵێکی پڕ لە خوانی ئامادەکراو، بە ناکۆکی.

2 A discrete seruant shall haue rule ouer a lewde sonne, and hee shall deuide the heritage among the brethren.

بەندەی وریا بەسەر کوڕی شەرمەزاردا زاڵ دەبێت و لەگەڵ برایانی میرات بەشدەکات.

3 As is the fining pot for siluer, and the fornace for golde, so the Lord trieth the heartes.

بۆتە بۆ زیوە و کوورە بۆ زێڕ، یەزدانیش دڵ تاقی دەکاتەوە.

4 The wicked giueth heed to false lippes, and a lyer hearkeneth to the naughtie tongue.

بەدکار گوێ لە لێوی خراپ دەگرێت، درۆزنیش گوێ دەداتە زمانی گرفتخواز.

5 Hee that mocketh the poore, reprocheth him, that made him: and he that reioyceth at destruction, shall not be vnpunished.

ئەوەی گاڵتە بە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، ئەوەی بە بەڵا دڵی خۆشبێت بێ سزا دەرناچێت.

6 Childres children are the crowne of the elders: and the glory of ye children are their fathers.

منداڵی منداڵ تاجی پیرانە، شانازی کوڕانیش دایک و باوکانن.

7 Hie talke becommeth not a foole, much lesse a lying talke a prince.

قسەی نەستەق لە گێل ناوەشێتەوە، لەوەش زیاتر قسەی درۆ لە میر.

8 A rewarde is as a stone pleasant in the eyes of them that haue it: it prospereth, whithersoeuer it turneth.

بەرتیل بەردی گرانبەهایە لەبەرچاوی خاوەنەکەی، ڕوو لە هەر لایەک بکات سەردەکەوێت.

9 Hee that couereth a transgression, seeketh loue: but hee that repeateth a matter, separateth the prince.

ئەوەی تاوان دادەپۆشێت پەرە بە خۆشەویستی دەدات، بەڵام ئەوەی باسی بابەتەکە بکاتەوە دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

10 A reproofe entereth more into him that hath vnderstanding, then an hundreth stripes into a foole.

سەرزەنشتکردنێک بۆ تێگەیشتوو قووڵترە لە سەد جار دارکاریکردن بۆ گێل.

11 A sedicious person seeketh onely euill, and a cruel messenger shall be sent against him.

کەسی خراپ تەنها داواکاری یاخی بوونە، لەبەر ئەوە نێردراوێکی دڵڕەقی بۆ دەنێردرێت.

12 It is better for a man to meete a beare robbed of her whelpes, then a foole in his follie.

باشترە تووشی دەڵەورچێکی سک سووتاو بیت، نەک گێلێک لە گێلایەتییەکەی خۆی.

13 He that rewardeth euil for good, euil shall not depart from his house.

ئەوەی پاداشتی چاکە بە خراپە بداتەوە، خراپە ماڵی بەرنادات.

14 The beginning of strife is as one that openeth the waters: therefore or the contention be medled with, leaue off.

دەستپێکردنی ناکۆکی وەک تەقینی بەنداوە، جا پێش ئەوەی ناکۆکییەکە بتەقێتەوە وازی لێبهێنە.

15 He that iustifieth the wicked, and he that condemneth the iust, euen they both are abomination to the Lord.

بێتاوانکردنی خراپەکار و تاوانبارکردنی ڕاستودروست، هەردووک قێزەونن لەلای یەزدان.

16 Wherefore is there a price in the hand of the foole to get wisdome, and he hath none heart?

بۆچی پارە بکەوێتە دەست پیاوی گێل؟ کە ئارەزووی نییە بۆ کڕینی دانایی!

17 A friende loueth at all times: and a brother is borne for aduersitie.

برادەر هەموو کاتێک خۆشەویستی خۆی دەردەبڕێت، براش بۆ تەنگانە لەدایک دەبێت.

18 A man destitute of vnderstanding, toucheth the hande, and becommeth suretie for his neighbour.

کەسی تێنەگەیشتوو تەوقە دەکات و بە تەواوی دەبێتە کەفیلی دراوسێکەی.

19 He loueth transgression, that loueth strife: and he that exalteth his gate, seeketh destruction.

ئەوەی حەز لە ناکۆکی بکات حەز لە گوناه دەکات، ئەوەی دەرگای خۆی بڵند بکات داوای شکان دەکات.

20 The froward heart findeth no good: and he that hath a naughtie tongue, shall fall into euill.

ئەوەی دڵخراپ بێت چاکە نایەتە ڕێی، ئەوەی زمان خوار بێت تووشی خراپە دەبێت.

21 He that begetteth a foole, getteth himselfe sorow, and the father of a foole can haue no ioy.

ئەوەی گێلی ببێت تووشی خەفەت دەبێت، باوکی ڕۆڵەی دەبەنگیش دڵخۆشی نابینێت.

22 A ioyfull heart causeth good health: but a sorowfull minde dryeth the bones.

دڵی شادمان تەندروستی دەبەخشێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو ئێسک وشک دەکات.

23 A wicked man taketh a gift out of the bosome to wrest the wayes of iudgement.

بەدکار بە نهێنی بەرتیل وەردەگرێت تاکو ڕێچکەی دادپەروەری خوار بکاتەوە.

24 Wisdome is in the face of him that hath vnderstanding: but the eyes of a foole are in the corners of the world.

کەسی تێگەیشتوو چاوی لەسەر داناییە، بەڵام گێل چاودەبڕێتە ئەوپەڕی زەوی.

25 A foolish sonne is a griefe vnto his father, and a heauines to her that bare him.

کوڕی گێل خەمە بۆ باوکی و تاڵییە بۆ ئەو دایکەی لێی بووە.

26 Surely it is not good to condemne the iust, nor that ye princes should smite such for equitie.

پێبژاردن بە کەسی ڕاستودروست باش نییە، هەروەها دارکاریکردنی کەسی خانەدان لەبەر دەستپاکی.

27 Hee that hath knowledge, spareth his wordes, and a man of vnderstanding is of an excellent spirit.

ئەوەی قسەی خۆی ڕاگرێت خاوەن زانیارییە، ئەوەی ڕۆح ئارام بێت پیاوی تێگەیشتنە.

28 Euen a foole (when he holdeth his peace) is counted wise, and hee that stoppeth his lips, prudent.

تەنانەت گێلیش کە بێدەنگ بێت بە دانا دادەنرێت، ئەوەی لێویشی لێک نەکاتەوە بە تێگەیشتوو.