Proverbs 16

1 The preparations of the heart are in man: but the answere of the tongue is of the Lord.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 All the wayes of a man are cleane in his owne eyes: but the Lord pondereth the spirits.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Commit thy workes vnto the Lord, and thy thoughts shalbe directed.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 The Lord hath made all things for his owne sake: yea, euen the wicked for the day of euill.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 All that are proude in heart, are an abomination to the Lord: though hand ioyne in hand, he shall not be vnpunished.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 By mercy and trueth iniquitie shalbe forgiuen, and by the feare of the Lord they depart from euill.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 When the wayes of a man please the Lord, he will make also his enemies at peace with him.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Better is a litle with righteousnesse, then great reuenues without equitie.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 The heart of man purposeth his way: but the Lord doeth direct his steppes.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 A diuine sentence shalbe in the lips of the King: his mouth shall not transgresse in iudgement.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 A true weight and balance are of the Lord: all the weightes of the bagge are his worke.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 It is an abomination to Kings to commit wickednes: for the throne is stablished by iustice.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Righteous lips are the delite of Kings, and the King loueth him that speaketh right things.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 The wrath of a King is as messengers of death: but a wise man will pacifie it.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 In the light of the Kings coutenance is life: and his fauour is as a cloude of the latter raine.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 Howe much better is it to get wisedome then golde? and to get vnderstanding, is more to be desired then siluer.

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 The pathe of the righteous is to decline from euil, and hee keepeth his soule, that keepeth his way.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 Pride goeth before destruction, and an high minde before the fall.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 Better it is to be of humble minde with the lowly, then to deuide the spoyles with the proude.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 He that is wise in his busines, shall finde good: and he that trusteth in the Lord, he is blessed.

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 The wise in heart shall bee called prudent: and the sweetenesse of the lippes shall increase doctrine.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 Vnderstading is welspring of life vnto them that haue it: and the instruction of fooles is folly.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 The heart of the wise guideth his mouth wisely, and addeth doctrine to his lippes.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Faire wordes are as an hony combe, sweetenesse to the soule, and health to the bones.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 There is a way that seemeth right vnto man: but the issue thereof are the wayes of death.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 The person that traueileth, traueileth for himselfe: for his mouth craueth it of him.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 A wicked man diggeth vp euill, and in his lippes is like burning fire.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 A frowarde person soweth strife: and a tale teller maketh diuision among princes.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 A wicked man deceiueth his neighbour, and leadeth him into the way that is not good.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 He shutteth his eyes to deuise wickednes: he moueth his lippes, and bringeth euil to passe.

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 Age is a crowne of glory, when it is founde in the way of righteousnes.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 He that is slowe vnto anger, is better then the mightie man: and hee that ruleth his owne minde, is better then he that winneth a citie.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 The lot is cast into the lap: but the whole disposition thereof is of the Lord.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.