Proverbs 14
1 A wise woman buildeth her house: but the foolish destroyeth it with her owne handes.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 He that walketh in his righteousnes, feareth the Lord: but he that is lewde in his wayes, despiseth him.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 In the mouth of the foolish is the rod of pride: but the lippes of the wise preserue them.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Where none oxen are, there the cribbe is emptie: but much increase cometh by the strength of the oxe.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 A faithfull witnes will not lye: but a false record will speake lyes.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 A scorner seeketh wisdome, and findeth it not: but knowledge is easie to him that will vnderstande.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Depart from the foolish man, when thou perceiuest not in him the lippes of knowledge.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 The wisdome of ye prudent is to vnderstand his way: but the foolishnes of the fooles is deceite.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 The foole maketh a mocke of sinne: but among the righteous there is fauour.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 The heart knoweth the bitternes of his soule, and the stranger shall not medle with his ioy.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 The house of the wicked shalbe destroyed: but the tabernacle of the righteous shall florish.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 There is a way that seemeth right to a man: but the issues thereof are the wayes of death.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 Euen in laughing the heart is sorowful, and the ende of that mirth is heauinesse.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 The heart that declineth, shall be saciate with his owne wayes: but a good man shall depart from him.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 The foolish will beleeue euery thing: but the prudent will consider his steppes.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 A wise man feareth, and departeth from euill: but a foole rageth, and is carelesse.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 He that is hastie to anger, committeth follie, and a busie body is hated.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 The foolish do inherite follie: but the prudent are crowned with knowledge.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 The euill shall bowe before the good, and the wicked at the gates of the righteous.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 The poore is hated euen of his own neighbour: but the friendes of the rich are many.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 The sinner despiseth his neighbour: but he that hath mercie on the poore, is blessed.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 Doe not they erre that imagine euill? but to them that thinke on good things, shalbe mercie and trueth.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 In all labour there is abundance: but the talke of the lippes bringeth onely want.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 The crowne of the wise is their riches, and the follie of fooles is foolishnes.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 A faithfull witnes deliuereth soules: but a deceiuer speaketh lyes.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 In the feare of the Lord is an assured strength, and his children shall haue hope.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 The feare of the Lord is as a welspring of life, to auoyde the snares of death.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 In the multitude of the people is the honour of a King, and for the want of people commeth the destruction of the Prince.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 He that is slowe to wrath, is of great wisdome: but he that is of an hastie minde, exalteth follie.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 A sounde heart is the life of the flesh: but enuie is the rotting of the bones.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 He that oppresseth the poore, reprooueth him that made him: but hee honoureth him, that hath mercie on the poore.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 The wicked shall be cast away for his malice: but the righteous hath hope in his death.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 Wisedome resteth in the heart of him that hath vnderstanding, and is knowen in the mids of fooles.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 Iustice exalteth a nation, but sinne is a shame to the people.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 The pleasure of a King is in a wise seruant: but his wrath shalbe toward him that is lewde.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
