Proverbs 13
1 A wise sonne will obey the instruction of his father: but a scorner will heare no rebuke.
बुद्धिमान् छोरोले आफ्नो बुबाको अर्ती सुन्छ, तर गिल्ला गर्नेले हप्कीलाई सुन्दैन ।
2 A man shall eate good things by the fruite of his mouth: but the soule of the trespassers shall suffer violence.
आफ्नो मुखको फलबाट मानिसले असल थोकहरूको भोग गर्दछ, तर विश्वासघातिको भोक हिंसाको लागि हुन्छ ।
3 Hee that keepeth his mouth, keepeth his life: but he that openeth his lips, destruction shall be to him.
आफ्नो मुखको रखवाली गर्नेले आफ्नो जीवनको रक्षा गर्छ, तर असावधान बोलीवचनले आफ्नै जीवन बर्बाद गर्ने छ ।
4 The sluggard lusteth, but his soule hath nought: but the soule of the diligent shall haue plentie.
अल्छे मानिसको भोकले लालस गर्छ, तर केही पाउँदैन, जब कि परिश्रमी मानिसको भोक पूर्ण रूपमा सन्तुष्ट हुने छ ।
5 A righteous man hateth lying wordes: but the wicked causeth slander and shame.
धर्मात्माले झुटलाई घृणा गर्छ, तर दुष्टले आफैलाई घृणित तुल्याउँछ, र लज्जास्पद कुरो गर्छ ।
6 Righteousnesse preserueth the vpright of life: but wickednes ouerthroweth the sinner.
धार्मिकताले ती मानिसहरूको रक्षा गर्छ, जो आफ्नो मार्गमा दोषरहित छन्, तर दुष्टताले पाप गर्नेहरूलाई पल्टाइदिन्छ ।
7 There is that maketh himselfe riche, and hath nothing, and that maketh himselfe poore, hauing great riches.
कोही मानिस धनी भएजस्तो गर्छ, जब कि त्योसँग केही हुँदैन, र कसैले चाहिँ आफूसित भएको हरेक थोक दिन्छ, र पनि त्यो साँच्चै धनी हुन्छ ।
8 A man will giue his riches for the ransome of his life: but the poore cannot heare ye reproch.
धनी मानिसको जीवनको छुटकारा उसको सम्पत्ति हो, तर गरिब मानिसले धम्की सुन्नुपर्दैन ।
9 The light of the righteous reioyceth: but the candle of the wicked shall be put out.
धर्मात्माको बत्ती बलिरहन्छ, तर दुष्टको बत्ती निभाइने छ ।
10 Onely by pride doeth man make contention: but with the well aduised is wisdome.
घमण्डले केवल द्वन्द्व निम्त्याउँछ, तर असल सल्लाह सुन्नेसित बुद्धि हुन्छ ।
11 The riches of vanitie shall diminish: but he that gathereth with the hand, shall increase them.
बेइमानीसित कमाएको धनको महत्त्व घट्दै जान्छ, तर आफ्नो हातले परिश्रम गरेर कमाएको धन बढ्दै जान्छ ।
12 The hope that is deferred, is the fainting of the heart: but when the desire commeth, it is as a tree of life.
आशालाई स्थगित गरिँदा यसले हृदय छिया-छिया पार्छ, तर पुरा भएको तृष्णा जीवनको रुख हो ।
13 He that despiseth the worde, hee shall be destroyed: but hee that feareth the commandement he shalbe rewarded.
अर्तीलाई तुच्छ ठान्नेले आफैमा विनाश ल्याउँछ, तर आज्ञालाई आदर गर्नेलाई इनाम दिइने छ ।
14 The instruction of a wise man is as the welspring of life, to turne away from the snares of death.
बुद्धिमान् मानिसको शिक्षा जीवनको फुहारा हो, जसले तपाईंलाई मृत्युका जालहरूबाट जोगाउँछ ।
15 Good vnderstanding maketh acceptable: but the way of the disobedient is hated.
असल अन्तर्दृष्टिले स्नेह प्राप्त गर्छ, तर विश्वासघातिको चाल कहिल्यै टुङ्गोमा आउँदैन ।
16 Euery wise man will worke by knowledge: but a foole will spread abroade folly.
समझदार मानिसले आफ्नो ज्ञानअनुसार हरेक निर्णय गर्छ, तर मूर्खले आफ्नो मूर्खताको तमाशा देखाउँछ ।
17 A wicked messenger falleth into euill: but a faithfull ambassadour is preseruation.
दुष्ट दूत सङ्कष्टमा फस्छ, तर विश्वासयोग्य दूतले मिलाप ल्याउँछ ।
18 Pouertie and shame is to him that refuseth instruction: but hee that regardeth correction, shalbe honoured.
अर्तीलाई बेवास्ता गर्नेले गरिबी र लाज पाउने छ, तर सुधारबाट सिक्ने जनमा आदर आउने छ ।
19 A desire accomplished deliteth ye soule: but it is an abomination to fooles to depart from euil.
पुरा भएको इच्छा भोकको लागि मिठो हुन्छ, तर मूर्खहरू आफ्नो दुष्टताबाट फर्कन मन पराउँदैनन् ।
20 He that walketh with the wise, shalbe wise: but a companion of fooles shalbe afflicted.
बुद्धिमान् मानिसहरूसित हिँड र तिमी पनि बुद्धिमान् हुने छौ, तर मूर्खहरूको सङ्गत गर्नेले नोक्सानी भोग्ने छ ।
21 Affliction followeth sinners: but vnto the righteous God will recompense good.
विपत्तिले पापीहरूलाई खेद्ने छ, तर धर्मी मानिसले भलाइको इनाम पाउने छ ।
22 The good man shall giue inheritance vnto his childrens children: and the riches of the sinner is layde vp for the iust.
असल व्यक्तिले आफ्ना नाति-नातिनाहरूका निम्ति पैतृक-सम्पत्ति छाड्छ, तर पापीको सम्पत्ति धर्मी व्यक्तिको लागि सञ्चय गरिन्छ ।
23 Much foode is in the fielde of the poore: but the fielde is destroyed without discretion.
गरिब मानिसको नजोतिएको खेतबारीले प्रशस्तै अन्न उब्जाउला, तर अन्यायले त्यसलाई खोसेर लैजान्छ ।
24 He that spareth his rodde, hateth his sonne: but he that loueth him, chasteneth him betime.
आफ्नो छोरोलाई अनुशासनमा नराख्नेले उसलाई घृणा गर्छ, तर आफ्नो छोरोलाई प्रेम गर्नेले उसलाई होसियारीसाथ अर्ती दिन्छ ।
25 The righteous eateth to the contentation of his minde: but the belly of the wicked shall want.
आफ्नो भोक तृप्त नभएसम्म धर्मात्माले खान्छ, तर दुष्टको पेट सधैँ भोकभोकै हुन्छ ।
