Matthew 12
1 At that time Iesus went on a Sabbath day through ye corne, and his disciples were an hungred, and bega to plucke ye eares of corne and to eate.
W tym czasie Jezus przechodził w szabat wśród zbóż, a jego uczniowie byli głodni i zaczęli zrywać kłosy, i jeść.
2 And when the Pharises sawe it, they saide vnto him, Beholde, thy disciples doe that which is not lawfull to doe vpon the Sabbath.
Kiedy faryzeusze to zobaczyli, powiedzieli mu: Oto twoi uczniowie robią to, czego nie wolno robić w szabat.
3 But he said vnto them, Haue ye not read what Dauid did when he was an hungred, and they that were with him?
A on im powiedział: Czy nie czytaliście, co zrobił Dawid, gdy był głodny, on i ci, którzy z nim byli?
4 Howe he entred into ye house of God, and did eate the shewe bread, which was not lawfull for him to eate, neither for them which were with him, but onely for the Priestes?
Jak wszedł do domu Bożego i jadł chleby pokładne, których nie wolno było jeść jemu ani tym, którzy z nim byli, tylko samym kapłanom?
5 Or haue ye not read in the Lawe, how that on the Sabbath dayes the Priestes in the Temple breake the Sabbath, and are blameles?
Albo czy nie czytaliście w prawie, że w szabat kapłani w świątyni naruszają szabat, a są bez winy?
6 But I say vnto you, that here is one greater then the Temple.
Ale mówię wam, że tu jest [ktoś] większy niż świątynia.
7 Wherefore if ye knewe what this is, I will haue mercie, and not sacrifice, ye would not haue condemned the innocents.
A gdybyście wiedzieli, co to znaczy: Miłosierdzia chcę, a nie ofiary, nie potępialibyście niewinnych.
8 For the sonne of man is Lord, euen of the Sabbath.
Syn Człowieczy bowiem jest też Panem szabatu.
9 And he departed thence, and went into their Synagogue:
I odszedłszy stamtąd, wszedł do ich synagogi.
10 And beholde, there was a man which had his hand dried vp. And they asked him, saying, Is it lawfull to heale vpon a Sabbath day? that they might accuse him.
A był tam człowiek, który miał uschłą rękę. I chcąc go oskarżyć, zapytali: Czy wolno uzdrawiać w szabat?
11 And he said vnto the, What man shall there be among you, that hath a sheepe, and if it fal on a Sabbath day into a pit, doth not take it and lift it out?
A on im odpowiedział: Któż z was, mając jedną owcę, która w szabat wpadłaby do dołu, nie chwyci jej i nie wyciągnie?
12 How much more then is a man better then a sheepe? therefore, it is lawfull to doe well on a Sabbath day.
A o ileż ważniejszy jest człowiek niż owca! Tak więc wolno w szabat dobrze czynić.
13 Then said he to the man, Stretch forth thine hand. And he stretched it foorth, and it was made whole as the other.
Wtedy powiedział do tego człowieka: Wyciągnij rękę. On ją wyciągnął i znowu stała się zdrowa jak i druga.
14 Then the Pharises went out, and consulted against him, howe they might destroy him.
A faryzeusze, wyszedłszy, naradzali się przeciwko niemu, w jaki sposób go zgładzić.
15 But whe Iesus knew it, he departed thece, and great multitudes folowed him, and he healed the al,
Lecz Jezus, poznawszy to, odszedł stamtąd. Poszło za nim mnóstwo ludzi, a on uzdrowił ich wszystkich.
16 And charged them in threatning wise, that they should not make him knowen,
I przykazał im, aby go nie ujawniali;
17 That it might be fulfilled, which was spoken by Esaias the Prophet, saying,
Żeby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Izajasza, który powiedział:
18 Behold my seruant whom I haue chosen, my beloued in whom my soule deliteth: I wil put my Spirit on him, and he shall shewe iudgement to the Gentiles.
Oto mój sługa, którego wybrałem, mój umiłowany, w którym moja dusza ma upodobanie. Złożę na nim mojego Ducha, a on ogłosi sąd narodom.
19 He shall not striue, nor crie, neither shall any man heare his voyce in the streetes.
Nie będzie się spierał ani krzyczał i nikt nie usłyszy na ulicach jego głosu.
20 A bruised reede shall he not breake, and smoking flaxe shall he not quenche, till he bring forth iudgement vnto victorie.
Trzciny nadłamanej nie złamie, a knota tlącego się nie zagasi, dopóki nie doprowadzi sądu do zwycięstwa.
21 And in his Name shall the Gentiles trust.
A w jego imieniu narody będą pokładać nadzieję.
22 Then was brought to him one, possessed with a deuill, both blind, and dumme, and he healed him, so that he which was blind and dumme, both spake and saw.
Wtedy przyprowadzono do niego opętanego, który był ślepy i niemy. I uzdrowił go tak, że ten ślepy i niemy mówił i widział.
23 And all the people were amased, and saide, Is not this that sonne of Dauid?
A wszyscy ludzie, zdumieni, mówili: Czyż to nie jest syn Dawida?
24 But when the Pharises heard it, they saide, This man casteth the deuils no otherwise out, but through Beelzebub the prince of deuils.
Ale faryzeusze, usłyszawszy to, powiedzieli: On nie wypędza demonów inaczej, jak tylko przez Belzebuba, władcę demonów.
25 But Iesus knew their thoughtes, and said to them, Euery kingdome deuided against it selfe, is brought to nought: and euery citie or house, deuided against it selfe, shall not stand.
Lecz Jezus, znając ich myśli, powiedział im: Każde królestwo podzielone wewnętrznie pustoszeje i żadne miasto albo dom podzielony wewnętrznie nie przetrwa.
26 So if Satan cast out Satan, he is deuided against himself: how shall then his kingdom endure?
A jeśli szatan wypędza szatana, jest podzielony wewnętrznie. Jakże więc przetrwa jego królestwo?
27 Also if I through Beelzebub cast out deuils, by whom doe your children cast them out? Therefore they shall be your iudges.
Jeśli ja przez Belzebuba wypędzam demony, to przez kogo wypędzają wasi synowie? Dlatego oni będą waszymi sędziami.
28 But if I cast out deuils by ye Spirit of God, then is the kingdome of God come vnto you.
A jeśli ja wypędzam demony Duchem Bożym, to przyszło do was królestwo Boże.
29 Els howe can a man enter into a strong mans house and spoyle his goods, except he first bind the strong man, and then spoile his house.
Albo jak może ktoś wejść do domu mocarza i zagrabić jego własność, jeśli najpierw nie zwiąże mocarza? Dopiero wtedy ograbi jego dom.
30 He that is not with me, is against me: and he that gathereth not with me, scattereth.
Kto nie jest ze mną, jest przeciwko mnie, a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
31 Wherefore I say vnto you, euery sinne and blasphemie shalbe forgiuen vnto men: but the blasphemie against the holy Ghost shall not be forgiuen vnto men.
Dlatego mówię wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będzie ludziom przebaczone, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi [Świętemu] nie będzie ludziom przebaczone.
32 And whosoeuer shall speake a word against the Sonne of man, it shall be forgiuen him: but whosoeuer shall speake against the holy Ghost, it shall not be forgiuen him, neither in this worlde, nor in the worlde to come. (aiōn g165)
I ktokolwiek powie słowo przeciwko Synowi Człowieczemu, będzie mu przebaczone, ale kto mówi przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu przebaczone ani w tym świecie, ani w przyszłym. (aiōn g165)
33 Either make the tree good, and his fruite good: or els make the tree euill, and his fruite euil: for the tree is knowen by the fruite.
Sprawcie, aby drzewo było dobre i jego owoc dobry, albo sprawcie, aby drzewo było złe i jego owoc zły. Po owocu bowiem poznaje się drzewo.
34 O generations of vipers, howe can you speake good things, when ye are euill? For of the abundance of the heart the mouth speaketh.
Plemię żmijowe! Jakże możecie mówić dobre rzeczy, będąc złymi? Gdyż z obfitości serca mówią usta.
35 A good man out of the good treasure of his heart bringeth foorth good things: and an euill man out of an euill treasure, bringeth forth euill things.
Dobry człowiek wydobywa z dobrego skarbca serca dobre [rzeczy], a zły człowiek wydobywa ze złego skarbca złe [rzeczy].
36 But I say vnto you, that of euery idle word that men shall speake, they shall giue account thereof at the day of iudgement.
Ale mówię wam, że z każdego bezużytecznego słowa, które wypowiedzą ludzie, zdadzą sprawę w dzień sądu.
37 For by thy wordes thou shalt be iustified, and by thy wordes thou shalt be condemned.
Bo na podstawie twoich słów będziesz usprawiedliwiony i na podstawie twoich słów będziesz potępiony.
38 Then answered certaine of ye Scribes and of the Pharises, saying, Master, we would see a signe of thee.
Wtedy niektórzy z uczonych w Piśmie i z faryzeuszy odpowiedzieli: Nauczycielu, chcemy widzieć znak od ciebie.
39 But he answered and said to them, An euill and adulterous generation seeketh a signe, but no signe shall be giuen vnto it, saue that signe of the Prophet Ionas.
A on odpowiedział im: Pokolenie złe i cudzołożne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, oprócz znaku proroka Jonasza.
40 For as Ionas was three daies and three nights in the whales belly: so shall the Sonne of man be three daies and three nights in ye heart of the earth.
Jak bowiem Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak Syn Człowieczy będzie w sercu ziemi trzy dni i trzy noce.
41 The men of Nineue shall rise in iudgement with this generation, and condemne it: for they repented at the preaching of Ionas: and behold, a greater then Ionas is here.
Ludzie z Niniwy staną na sądzie z tym pokoleniem i potępią je, ponieważ pokutowali wskutek głoszenia Jonasza, a oto tu [ktoś] więcej niż Jonasz.
42 The Queene of the South shall rise in iudgement with this generation, and shall condemne it: for she came from the vtmost partes of the earth to heare the wisdome of Salomon: and beholde, a greater then Salomon is here.
Królowa z Południa stanie na sądzie z tym pokoleniem i potępi je, bo przybyła z krańców ziemi, aby słuchać mądrości Salomona, a oto tu [ktoś] więcej niż Salomon.
43 Nowe when the vncleane spirit is gone out of a man, he walketh throughout drie places, seeking rest, and findeth none.
Kiedy nieczysty duch wychodzi z człowieka, przechadza się po miejscach bezwodnych, szukając odpoczynku, ale nie znajduje.
44 Then he saith, I wil returne into mine house from whence I came: and when he is come, he findeth it emptie, swept and garnished.
Wtedy mówi: Wrócę do swego domu, z którego wyszedłem. A przyszedłszy, zastaje [go] pustym, zamiecionym i przyozdobionym.
45 Then he goeth, and taketh vnto him seuen other spirites worse then himselfe, and they enter in, and dwell there: and the ende of that man is worse then the beginning. Euen so shall it be with this wicked generation.
Wówczas idzie i bierze ze sobą siedem innych duchów gorszych niż on sam i wszedłszy, mieszkają tam. I końcowy stan tego człowieka staje się gorszy niż początkowy. Tak będzie i z tym złym pokoleniem.
46 While he yet spake to ye multitude, beholde, his mother, and his brethren stood without, desiring to speake with him.
A gdy on jeszcze mówił do ludzi, jego matka i bracia stanęli przed domem, chcąc z nim rozmawiać.
47 Then one said vnto him, Beholde, thy mother and thy brethren stand without, desiring to speake with thee.
I powiedział mu ktoś: Oto twoja matka i twoi bracia stoją przed domem, chcąc z tobą mówić.
48 But he answered, and said to him that told him, Who is my mother? and who are my brethren?
Lecz on odpowiedział temu, który mu to oznajmił: Któż jest moją matką i kto to są moi bracia?
49 And he stretched foorth his hand toward his disciples, and said, Beholde my mother and my brethren.
A wyciągnąwszy rękę ku swoim uczniom, powiedział: Oto moja matka i moi bracia!
50 For whosoeuer shall doe my Fathers will which is in heauen, the same is my brother and sister and mother.
Kto bowiem wypełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie, ten jest moim bratem i siostrą, i matką.
