Matthew 10
1 And hee called his twelue disciples vnto him, and gaue them power against vncleane spirits, to cast them out, and to heale euery sickenesse, and euery disease.
A przywoławszy swoich dwunastu uczniów, dał im moc nad duchami nieczystymi, aby je wypędzali i [aby] uzdrawiali wszystkie choroby i wszelkie słabości.
2 Nowe the names of the twelue Apostles are these. The first is Simon, called Peter, and Andrew his brother: Iames the sonne of Zebedeus, and Iohn his brother.
A takie są imiona dwunastu apostołów: pierwszy Szymon, zwany Piotrem, i jego brat Andrzej, Jakub, [syn] Zebedeusza, i Jan, jego brat;
3 Philippe and Bartlemewe: Thomas, and Matthewe that Publicane: Iames the sonne of Alpheus, and Lebbeus whose surname was Thaddeus:
Filip i Bartłomiej, Tomasz i celnik Mateusz, Jakub, syn Alfeusza, i Lebeusz, nazwany Tadeuszem;
4 Simon the Cananite, and Iudas Iscariot, who also betraied him.
Szymon Kananejczyk i Judasz Iskariota, ten, który go zdradził.
5 These twelue did Iesus send forth, and commanded them, saying, Goe not into the way of of the Gentiles, and into the cities of the Samaritans enter yee not:
Tych dwunastu posłał Jezus i nakazał im: Nie wchodźcie na drogę pogan i nie wstępujcie do [żadnego] miasta Samarytan.
6 But goe rather to the lost sheepe of the house of Israel.
Idźcie raczej do owiec zaginionych z domu Izraela.
7 And as ye goe, preach, saying, The kingdome of heauen is at hand.
A idąc, głoście: Przybliżyło się królestwo niebieskie.
8 Heale the sicke: cleanse the lepers: raise vp the dead: cast out the deuils. Freely ye haue receiued, freely giue.
Uzdrawiajcie chorych, oczyszczajcie trędowatych, wskrzeszajcie umarłych, wypędzajcie demony. Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie.
9 Possesse not golde, nor siluer, nor money in your girdels,
Nie bierzcie ze sobą do trzosa złota ani srebra, ani miedzi;
10 Nor a scrippe for the iourney, neither two coates, neither shoes, nor a staffe: for the workeman is worthie of his meate.
Ani torby na drogę, ani dwóch ubrań, ani obuwia, ani laski. Godny jest bowiem pracownik swego wyżywienia.
11 And into whatsoeuer citie or towne ye shall come, enquire who is worthy in it, and there abide till yee goe thence.
A gdy wejdziecie do jakiegoś miasta albo wioski, dowiedzcie się, kto w nim jest godny i tam mieszkajcie, dopóki nie odejdziecie.
12 And when yee come into an house, salute the same.
A wchodząc do domu, pozdrówcie go.
13 And if the house be worthy, let your peace come vpon it: but if it be not worthie, let your peace returne to you.
Jeśli ten dom jest tego godny, niech zstąpi na niego wasz pokój, a jeśli nie jest godny, niech wasz pokój powróci do was.
14 And whosoeuer shall not receiue you, nor heare your woordes, when yee depart out of that house, or that citie, shake off the dust of your feete.
A jeśli ktoś was nie przyjmie i nie usłucha waszych słów, wychodząc z tego domu albo miasta, strząśnijcie pył z waszych nóg.
15 Truely I say vnto you, it shall be easier for them of the lande of Sodom and Gomorrha in the day of iudgement, then for that citie.
Zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie ziemi sodomskiej i gomorskiej w dzień sądu niż temu miastu.
16 Behold, I send you as sheepe in the middes of the wolues: be yee therefore wise as serpents, and innocent as doues.
Oto ja was posyłam jak owce między wilki. Bądźcie więc roztropni jak węże i niewinni jak gołębice.
17 But beware of men, for they will deliuer you vp to the Councils, and will scourge you in their Synagogues.
I strzeżcie się ludzi. Będą was bowiem wydawać radom i będą was biczować w swoich synagogach.
18 And ye shall be brought to the gouernours and Kings for my sake, in witnes to them, and to the Gentiles.
Także przed namiestników i przed królów będą was prowadzić z mego powodu, na świadectwo [przeciwko] nim i poganom.
19 But when they deliuer you vp, take no thought howe or what ye shall speake: for it shall be giuen you in that houre, what ye shall say.
Ale gdy was wydadzą, nie martwcie się, jak i co macie mówić. Będzie wam bowiem dane w tej godzinie, co macie mówić.
20 For it is not yee that speake, but the spirite of your father which speaketh in you.
Bo nie wy mówicie, ale Duch waszego Ojca mówi w was.
21 And the brother shall betray the brother to death, and the father the sonne, and the children shall rise against their parents, and shall cause them to die.
I wyda na śmierć brat brata, a ojciec syna. Dzieci powstaną przeciwko rodzicom i spowodują ich śmierć.
22 And yee shall be hated of all men for my Name: but he that endureth to the end, he shall be saued.
I będziecie znienawidzeni przez wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, będzie zbawiony.
23 And when they persecute you in this citie, flee into another: for verely I say vnto you, yee shall not goe ouer all the cities of Israel, till the Sonne of man be come.
A gdy będą was prześladować w tym mieście, uciekajcie do innego. Zaprawdę powiadam wam, że nie obejdziecie miast Izraela, aż przyjdzie Syn Człowieczy.
24 The disciple is not aboue his master, nor the seruant aboue his Lord.
Uczeń nie przewyższa mistrza ani sługa swego pana.
25 It is ynough for the disciple to bee as his master is, and the seruaunt as his Lord. If they haue called the master of the house Beel-zebub, howe much more them of his housholde?
Wystarczy uczniowi, że będzie jak jego mistrz, a sługa jak jego pan. Jeśli gospodarza nazywali Belzebubem, o ile bardziej [będą] tak [nazywać] jego domowników.
26 Feare them not therefore: for there is nothing couered, that shall not be disclosed, nor hid, that shall not be knowen.
Dlatego nie bójcie się ich. Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało być ujawnione, ani nic tajemnego, o czym by się nie miano dowiedzieć.
27 What I tell you in darkenesse, that speake yee in light: and what yee heare in the eare, that preach yee on the houses.
Co mówię wam w ciemności, opowiadajcie w świetle, a co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie na dachach.
28 And feare yee not them which kill the bodie, but are nor able to kill the soule: but rather feare him, which is able to destroy both soule and bodie in hell. (Geenna g1067)
Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz nie mogą zabić duszy. Bójcie się raczej tego, który może i duszę, i ciało zatracić w piekielnym ogniu. (Geenna g1067)
29 Are not two sparrowes sold for a farthing, and one of them shall not fal on the ground without your Father?
Czy nie sprzedają dwóch wróbli za pieniążek? A [jednak] żaden z nich nie spadnie na ziemię bez [woli] waszego Ojca.
30 Yea, and all the heares of your head are nombred.
Nawet wszystkie włosy na waszej głowie są policzone.
31 Feare ye not therefore, yee are of more value then many sparowes.
Nie bójcie się więc, jesteście cenniejsi niż wiele wróbli.
32 Whosoeuer therefore shall confesse me before men, him will I confesse also before my Father which is in heauen.
Każdego więc, kto mnie wyzna przed ludźmi, i ja wyznam przed moim Ojcem, który jest w niebie.
33 But whosoeuer shall denie me before me, him will I also denie before my Father which is in heauen.
A tego, kto się mnie wyprze przed ludźmi, i ja się wyprę przed moim Ojcem, który jest w niebie.
34 Thinke not that I am come to sende peace into the earth: I came not to send peace, but the sworde.
Nie sądźcie, że przyszedłem przynieść pokój na ziemię. Nie przyszedłem przynieść pokoju, ale miecz.
35 For I am come to set a man at variance against his father, and the daughter against her mother, and the daughter in law against her mother in lawe.
Bo przyszedłem poróżnić syna z jego ojcem i córkę z jej matką, a synową z teściową.
36 And a mans enemies shall be they of his owne housholde.
I nieprzyjaciółmi człowieka [będą] jego domownicy.
37 He that loueth father or mother more then me, is not worthie of me. And he that loueth sonne, or daughter more then mee, is not worthie of me.
Kto miłuje ojca albo matkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godny. I kto miłuje syna albo córkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godny.
38 And hee that taketh not his crosse, and followeth after me, is not worthie of me.
Kto nie bierze swego krzyża i nie idzie za mną, nie jest mnie godny.
39 He that will finde his life, shall lose it: and he that loseth his life for my sake, shall finde it.
Kto znajdzie swoje życie, straci je, a kto straci swoje życie z mego powodu, znajdzie je.
40 He that receiueth you, receiueth me: and hee that receiueth mee, receiueth him that hath sent me.
Kto was przyjmuje, mnie przyjmuje, a kto mnie przyjmuje, przyjmuje tego, który mnie posłał.
41 Hee that receiueth a Prophet in the name of a Prophet, shall receiue a Prophetes rewarde: and hee that receiueth a righteous man, in the name of a righteous man, shall receiue the rewarde of a righteous man.
Kto przyjmuje proroka w imię proroka, otrzyma nagrodę proroka. Kto przyjmuje sprawiedliwego w imię sprawiedliwego, otrzyma nagrodę sprawiedliwego.
42 And whosoeuer shall giue vnto one of these litle ones to drinke a cuppe of colde water onely, in the name of a disciple, verely I say vnto you, he shall not lose his rewarde.
A kto poda jednemu z tych małych choćby kubek zimnej [wody] w imię ucznia, zaprawdę powiadam wam, nie straci swojej nagrody.
