Mark 5
1 And they came ouer to the other side of the sea into the countrey of the Gadarens.
Þeir komu að landi austan megin vatnsins. Þegar Jesús var að stíga upp úr bátnum, hljóp þar að maður, haldinn illum anda.
2 And when he was come out of the shippe, there met him incontinently out of the graues, a man which had an vncleane spirit:
3 Who had his abiding among the graues, and no man could binde him, no not with chaines:
Hann hélt sig annars í og við grafirnar, og var slíkt heljarmenni að í hvert skipti sem hann var fjötraður – og það gerðist oft – sleit hann í sundur handjárnin, reif af sér hlekkina og fór sína leið. Enginn hafði afl til að yfirbuga hann.
4 Because that when hee was often bounde with fetters and chaines, he plucked the chaines asunder, and brake the fetters in pieces, neither could any man tame him.
5 And alwayes both night and day he cryed in the mountaines, and in the graues, and strooke himselfe with stones.
Hann æddi nætur og daga æpandi um milli grafanna og út í auðnina, og risti sig til blóðs með hvössum steinum.
6 And when he saw Iesus afarre off, he ranne, and worshipped him,
Maðurinn hafði séð til bátsins úti á vatninu. Hann kom hlaupandi til móts við Jesú og varpaði sér að fótum hans.
7 And cryed with a loude voyce, and saide, What haue I to doe with thee, Iesus the Sonne of the most high God? I will that thou sweare to me by God, that thou torment me not.
Jesús sagði þá við illa andann sem í manninum var: „Út með þig, illi andi.“Andinn rak þá upp skelfilegt öskur og spurði: „Hvað ætlar þú að gera við okkur, Jesús, sonur hins æðsta Guðs? Við biðjum þig, láttu okkur ekki kveljast.“
8 (For hee saide vnto him, Come out of the man, thou vncleane spirit.)
9 And he asked him, What is thy name? and hee answered, saying, My name is Legion: for we are many.
„Hvað heitir þú?“spurði Jesús. „Hersing.“svaraði andinn, „því við erum margir í þessum manni.“
10 And hee prayed him instantly, that hee would not send them away out of the countrey.
Því næst báðu andarnir hann að senda sig ekki burt.
11 Now there was there in the mountaines a great heard of swine, feeding.
Meðan þetta gerðist var stór svínahjörð á beit í hlíðinni upp af vatninu.
12 And all ye deuils besought him, saying, Send vs into the swine, that we may enter into them.
„Sendu okkur í svínin þarna, “báðu andarnir.
13 And incontinently Iesus gaue them leaue. Then the vncleane spirites went out, and entred into the swine, and the heard ranne headlong from the high banke into the sea, (and there were about two thousand swine) and they were choked vp in the sea.
Jesús leyfði þeim það. Þá fóru andarnir úr manninum og í svínin. Við það tók öll hjörðin á rás og æddi niður bratta hlíðina, fram af klettunum og drukknaði í vatninu.
14 And the swineheards fled, and told it in the citie, and in the countrey, and they came out to see what it was that was done.
Svínahirðarnir flýðu til nærliggjandi bæja og sögðu, á hlaupunum, frá því sem gerst hafði. Fjöldi fólks þusti þá af stað til að sjá þetta með eigin augum.
15 And they came to Iesus, and sawe him that had bene possessed with the deuil, and had the legion, sit both clothed, and in his right minde: and they were afraide.
Og þegar fólkið sá manninn sitja þar, klæddan og með fullu viti, varð það hrætt.
16 And they that saw it, tolde them, what was done to him that was possessed with the deuil, and concerning the swine.
Þeir sem vitni höfðu orðið að atburðinum, sögðu öðrum frá
17 Then they began to pray him, that hee would depart from their coastes.
og þegar fólkið hafði heyrt frásögnina, bað það Jesú að fara og láta sig í friði!
18 And when he was come into the shippe, he that had bene possessed with the deuil, prayed him that he might be with him.
Jesús fór því aftur um borð í bátinn, en þá bað maðurinn, sem haft hafði illu andana, hann að leyfa sér að koma með,
19 Howbeit, Iesus would not suffer him, but said vnto him, Goe thy way home to thy friendes, and shewe them what great thinges the Lord hath done vnto thee, and howe hee hath had compassion on thee.
en Jesús leyfði það ekki. „Farðu heim til þín og þinna, “sagði hann; „og segðu þeim hve mikið Guð hefur gert fyrir þig, og hversu hann hefur miskunnað þér.“
20 So he departed, and began to publish in Decapolis, what great things Iesus had done vnto him: and all men did marueile.
Maðurinn fór því til þorpanna tíu þar í héraðinu og sagði öllum frá þeim stórkostlegu hlutum sem Jesús hafði gert fyrir hann, og undruðust það allir.
21 And when Iesus was come ouer againe by ship vnto the other side, a great multitude gathered together to him, and he was neere vnto the sea.
Þegar Jesús var kominn til baka yfir vatnið, safnaðist að honum fjöldi fólks.
22 And beholde, there came one of the rulers of the Synagogue, whose name was Iairus: and when he sawe him, he fell downe at his feete,
Jaírus, forstöðumaður samkomuhúss staðarins, kom þangað, laut honum,
23 And besought him instantly, saying, My litle daughter lyeth at point of death: I pray thee that thou wouldest come and lay thine hands on her, that she may be healed, and liue.
og bað hann heitt og innilega að lækna litlu dóttur sína. „Hún er að deyja, “sagði hann, angistarfullur. „Gerðu það fyrir mig að koma og leggja hendur þínar yfir hana, svo að hún lifi og verði heilbrigð.“
24 Then hee went with him, and a great multitude folowed him, and thronged him.
Jesús fór með honum og allt fólkið fylgdi á eftir.
25 (And there was a certaine woman, which was diseased with an issue of blood twelue yeeres,
Í mannþrönginni að baki Jesú var kona sem hafði haft innvortis blæðingar í tólf ár.
26 And had suffred many things of many physicions, and had spent all that she had, and it auailed her nothing, but she became much worse.
Árum saman hafði hún þolað þjáningarfullar aðgerðir lækna og eytt í það aleigu sinni, en henni hafði stöðugt versnað.
27 When she had heard of Iesus, shee came in the preasse behinde, and touched his garment.
Hún hafði heyrt um dásamleg kraftaverk sem Jesús vann, og því læddist hún nú aftan að honum í mannþyrpingunni og snerti föt hans.
28 For she said, If I may but touch his clothes, I shalbe whole.
Hún hugsaði: „Ef ég bara gæti snert hann, þá verð ég heilbrigð.“
29 And straightway the course of her blood was dried vp, and she felt in her body, that she was healed of that plague.
Og það gerðist einmitt! Um leið og hún kom við hann, stöðvaðist blæðingin og hún fann að hún hafði læknast!
30 And immediatly when Iesus did knowe in himselfe the vertue that went out of him, he turned him round about in the preasse, and said, Who hath touched my clothes?
Jesús varð á sömu stund var við að lækningakraftur fór út af honum. Hann sneri sér því við í mannfjöldanum og spurði: „Hver snerti mig?“
31 And his disciples said vnto him, Thou seest the multitude throng thee, and sayest thou, Who did touche me?
„Fólkið þrýstir að þér á alla vegu og þú spyrð hver hafi snert þig, “svöruðu lærisveinarnir undrandi.
32 And he looked round about, to see her that had done that.
En Jesús horfði í kring um sig til að finna þann sem hafði snert hann.
33 And the woman feared and trembled: for she knewe what was done in her, and shee came and fell downe before him, and tolde him the whole trueth.
Þegar konan sá það, kom hún, hrædd og skjálfandi, kraup niður og sagði honum alla söguna.
34 And hee saide to her, Daughter, thy faith hath made thee whole: go in peace, and be whole of thy plague.)
„Dóttir, “sagði Jesús við hana, „trú þín hefur læknað þig. Þú ert heilbrigð af sjúkdómi þínum, farðu í friði.“
35 While hee yet spake, there came from the same ruler of the Synagogues house certaine which said, Thy daughter is dead: why diseasest thou the Master any further?
Meðan hann var að tala við hana, kom sendiboði frá heimili Jaírusar. Hann sagði að nú væri allt orðið um seinan – stúlkan væri dáin og tilgangslaust að láta Jesú koma úr þessu.
36 Assoone as Iesus heard that word spoken, he said vnto the ruler of the Synagogue, Be not afraide: onely beleeue.
En Jesús lét sem hann heyrði þetta ekki og sagði við Jaírus: „Vertu ekki hræddur. Trúðu á mig og treystu mér.“
37 And he suffered no man to follow him saue Peter and Iames, and Iohn the brother of Iames.
Jesús bað nú mannfjöldann að nema staðar og leyfði engum að fara með sér inn í hús Jaírusar, nema Pétri, Jakobi og Jóhannesi.
38 So hee came vnto the house of the ruler of the Synagogue, and sawe the tumult, and them that wept and wailed greatly.
Þegar inn kom sá Jesús að allt var þar í uppnámi, fólkið grét og kveinaði.
39 And he went in, and said vnto them, Why make ye this trouble, and weepe? the childe is not dead, but sleepeth.
Hann sagði við það: „Hvað á allur þessi grátur og hávaði að þýða? Barnið er ekki dáið, það sefur.“
40 And they laught him to scorne: but hee put them all out, and tooke the father, and the mother of the childe, and them that were with him, and entred in where the childe lay,
Þá hló fólkið að honum, en hann skipaði því að fara út og tók síðan með sér lærisveinana þrjá og foreldra stúlkunnar og fór inn til hennar.
41 And tooke the childe by the hand, and saide vnto her, Talitha cumi, which is by interpretation, Mayden, I say vnto thee, arise.
Hann tók í höndina á barninu og sagði: „Stúlka litla, rís þú upp.“Jafnskjótt reis hún á fætur og fór að ganga um gólfið! (Hún var tólf ára). Foreldrar hennar urðu frá sér numdir af gleði.
42 And straightway the mayden arose, and walked: for shee was of the age of twelue yeeres, and they were astonied out of measure.
43 And he charged them straitly that no man should knowe of it, and commanded to giue her meate.
Jesús lagði áherslu á að þau segðu þetta engum og bað þau síðan að gefa henni eitthvað að borða.
