Acts 10
1 Futhermore there was a certaine man in Cesarea called Cornelius, a captaine of the band called the Italian band,
A w Cezarei był pewien człowiek imieniem Korneliusz, setnik z oddziału zwanego Italskim;
2 A deuoute man, and one that feared God with all his housholde, which gaue much almes to the people, and prayed God continually.
Pobożny i bojący się Boga wraz z całym swoim domem. Dawał on wielkie jałmużny ludowi i zawsze modlił się do Boga.
3 He sawe in a vision euidently (about the ninth houre of the day) an Angel of God comming in to him, and saying vnto him, Cornelius.
Około dziewiątej godziny dnia ujrzał wyraźnie w widzeniu anioła Boga, który przyszedł do niego i powiedział: Korneliuszu!
4 But when hee looked on him, hee was afrayd, and sayd, What is it, Lord? and he sayd vnto him, Thy prayers and thine almes are come vp into remembrance before God.
A on uważnie patrzył na niego i będąc przestraszonym, zapytał: Co, Panie? I odpowiedział mu: Twoje modlitwy i jałmużny dotarły przed oblicze Boga jako przypomnienie.
5 Nowe therefore send men to Ioppa, and call for Simon, whose surname is Peter.
Dlatego teraz poślij mężczyzn do Jafy i sprowadź Szymona, zwanego Piotrem.
6 Hee lodgeth with one Simon a Tanner, whose house is by the sea side: he shall tell thee what thou oughtest to doe.
Zatrzymał się on u pewnego Szymona, garbarza, który ma dom nad morzem. On ci powie, co masz robić.
7 And when the Angel which spake vnto Cornelius, was departed, he called two of his seruants, and a souldier that feared God, one of them that waited on him,
A gdy anioł, który mówił z Korneliuszem, odszedł, [ten] zawołał dwóch swoich sług i pobożnego żołnierza spośród tych, którzy stale mu posługiwali;
8 And tolde them all things, and sent them to Ioppa.
I opowiedziawszy im wszystko, posłał ich do Jafy.
9 On the morow as they went on their iourney, and drew neere vnto the citie, Peter went vp vpon the house to pray, about the sixt houre.
A nazajutrz, gdy byli w drodze i zbliżali się do miasta, około godziny szóstej Piotr wszedł na dach, aby się modlić.
10 Then waxed hee an hungred, and would haue eaten: but while they made some thing ready, he fell into a trance.
A będąc głodnym, chciał [coś] zjeść. Gdy zaś przygotowywano [mu posiłek], wpadł w zachwycenie.
11 And hee sawe heauen opened, and a certaine vessell come downe vnto him, as it had bene a great sheete, knit at the foure corners, and was let downe to the earth.
Zobaczył otwarte niebo i zstępujący na niego jakiś przedmiot, podobny do wielkiego płótna, związany [ze sobą] czterema końcami i spuszczany ku ziemi.
12 Wherein were all maner of foure footed beastes of the earth, and wilde beastes and creeping things, and foules of the heauen.
Były w nim wszelkie czworonożne [zwierzęta] ziemskie, bestie, gady i ptaki nieba.
13 And there came a voyce to him, Arise, Peter: kill, and eate.
I odezwał się do niego głos: Wstań, Piotrze, zabijaj i jedz.
14 But Peter sayd, Not so, Lord: for I haue neuer eaten any thing that is polluted, or vncleane.
A Piotr odpowiedział: Żadną miarą, Panie, bo nigdy nie jadłem niczego pospolitego lub nieczystego.
15 And the voyce spake vnto him againe the second time, The things that God hath purified, pollute thou not.
Wtedy znowu, po raz drugi dobiegł go głos: Tego, co Bóg oczyścił, ty nie uważaj za nieczyste.
16 This was so done thrise: and the vessell was drawen vp againe into heauen.
I stało się tak trzy razy. Wówczas ten przedmiot został z powrotem wzięty do nieba.
17 Nowe while Peter douted in himselfe what this vision which he had seene, meant, beholde, the men which were sent from Cornelius, had inquired for Simons house, and stoode at the gate,
A gdy Piotr zastanawiał się, co ma oznaczać widzenie, które miał, oto mężczyźni wysłani przez Korneliusza, dopytawszy się o dom Szymona, stanęli przed bramą;
18 And called, and asked, whether Simon, which was surnamed Peter, were lodged there.
I zawołali, pytając, czy tam przebywa Szymon, zwany Piotrem.
19 And while Peter thought on the vision, the Spirit sayde vnto him, Beholde, three men seeke thee.
A gdy Piotr rozmyślał o tym widzeniu, powiedział do niego Duch: Szukają cię trzej mężczyźni.
20 Arise therefore, and get thee downe, and goe with them, and doute nothing: For I haue sent them.
Dlatego wstań, zejdź i idź z nimi bez wahania, bo ja ich posłałem.
21 Then Peter went downe to the men, which were sent vnto him from Cornelius, and sayd, Beholde, I am he whome ye seeke: what is the cause wherefore ye are come?
Wtedy Piotr zszedł do mężczyzn, którzy zostali do niego posłani przez Korneliusza, i powiedział: Ja jestem tym, którego szukacie. Z jakiego powodu przyszliście?
22 And they sayd, Cornelius the captaine, a iust man, and one that feareth God, and of good report among all the nation of the Iewes, was warned from heauen by an holy Angel, to send for thee into his house, and to heare thy wordes.
A oni odpowiedzieli: Setnik Korneliusz, człowiek sprawiedliwy i bojący się Boga, mający dobre świadectwo od całego narodu żydowskiego, w widzeniu otrzymał przez świętego anioła polecenie, aby cię wezwał do swego domu i wysłuchał twoich słów.
23 Then called he them in, and lodged them, and the next day, Peter went foorth with them, and certaine brethren from Ioppa accompanied him.
Wtedy zawołał ich do domu i udzielił gościny. A następnego dnia Piotr wyruszył z nimi i niektórzy bracia z Jafy towarzyszyli mu.
24 And the day after, they entred into Cesarea. Nowe Cornelius waited for them, and had called together his kinsemen, and special friends.
A nazajutrz weszli do Cezarei. Korneliusz zaś czekał na nich, zwoławszy swoich krewnych i bliskich przyjaciół.
25 And it came to passe as Peter came in, that Cornelius met him, and fell downe at his feete, and worshipped him.
A gdy Piotr wchodził, Korneliusz wyszedł mu naprzeciw, padł mu do nóg i oddał [mu] pokłon.
26 But Peter tooke him vp, saying, Stand vp: for euen I my selfe am a man.
Lecz Piotr podniósł go, mówiąc: Wstań, ja też jestem człowiekiem.
27 And as he talked with him, he came in, and found many that were come together.
A rozmawiając z nim, wszedł i zastał wielu zebranych.
28 And he sayd vnto them, Ye know that it is an vnlawfull thing for a man that is a Iewe, to company, or come vnto one of another nation: but God hath shewed me, that I should not call any man polluted, or vncleane.
I powiedział do nich: Wiecie, że nie wolno Żydowi przestawać z cudzoziemcem albo przychodzić do niego. Lecz Bóg mi pokazał, żebym żadnego człowieka nie nazywał pospolitym lub nieczystym.
29 Therefore came I vnto you without saying nay, when I was sent for. I aske therefore, for what intent haue ye sent for me?
Dlatego też, będąc wezwany, przyszedłem bez sprzeciwu. Pytam więc: Dlaczego mnie wezwaliście?
30 Then Cornelius sayd, Foure dayes agoe, about this houre, I fasted, and at the ninth houre I prayed in mine house, and beholde, a man stood before me in bright clothing,
A Korneliusz odpowiedział: Cztery dni temu pościłem aż do tej godziny, a gdy o godzinie dziewiątej modliłem się w swoim domu, stanął przede mną [pewien] mąż w jasnej szacie;
31 And sayd, Cornelius, thy prayer is heard, and thine almes are had in remembrance in the sight of God.
I powiedział: Korneliuszu, twoja modlitwa została wysłuchana, a twoje jałmużny dotarły przed oblicze Boga jako przypomnienie.
32 Send therefore to Ioppa, and call for Simon, whose surname is Peter (he is lodged in the house of Simon a Tanner by the sea side) who when he commeth, shall speake vnto thee.
Dlatego poślij do Jafy i wezwij Szymona, zwanego Piotrem. Zatrzymał się on w domu Szymona, garbarza, nad morzem. Gdy przyjdzie, będzie z tobą mówić.
33 Then sent I for thee immediately, and thou hast well done to come. Nowe therefore are we all here present before God, to heare all things that are commanded thee of God.
Natychmiast więc posłałem po ciebie, a ty dobrze zrobiłeś, że przyszedłeś. A teraz jesteśmy [tu] wszyscy obecni przed Bogiem, aby słuchać wszystkiego, co ci Bóg nakazał.
34 Then Peter opened his mouth, and sayd, Of a trueth I perceiue, that God is no accepter of persons.
Wtedy Piotr otworzył usta i powiedział: Prawdziwie dostrzegam, że Bóg nie ma względu na osoby;
35 But in euery nation he that feareth him, and worketh righteousnesse, is accepted with him.
Ale w każdym narodzie miły jest mu ten, kto się go boi i czyni to, co sprawiedliwe.
36 Ye know the worde which God hath sent to the children of Israel, preaching peace by Iesus Christ, which is Lord of all:
[A jeśli chodzi o] słowo, które posłał synom Izraela, zwiastując pokój przez Jezusa Chrystusa, który jest Panem wszystkich;
37 Euen the worde which came through all Iudea, beginning in Galile, after the baptisme which Iohn preached.
Wy wiecie, co się działo w całej Judei, począwszy od Galilei, po chrzcie, który głosił Jan;
38 To wit, howe God anointed Iesus of Nazareth with the holy Ghost, and with power: who went about doing good, and healing all that were oppressed of the deuill: for God was with him.
Jak Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą Jezusa z Nazaretu, który chodził, czyniąc dobrze i uzdrawiając wszystkich opanowanych przez diabła, bo Bóg był z nim.
39 And we are witnesses of all things which he did both in the land of the Iewes, and in Hierusalem, whom they slewe, hanging him on a tree.
A my jesteśmy świadkami tego wszystkiego, co czynił w ziemi judzkiej i w Jerozolimie. Jego to zabili, zawiesiwszy na drzewie.
40 Him God raysed vp the third day, and caused that he was shewed openly:
Jego [też] wskrzesił Bóg trzeciego dnia i sprawił, żeby się objawił;
41 Not to all the people, but vnto the witnesses chosen before of God, euen to vs which did eate and drinke with him, after he arose from the dead.
Nie całemu ludowi, ale świadkom przedtem wybranym przez Boga, nam, którzy z nim jedliśmy i piliśmy po jego zmartwychwstaniu.
42 And he commanded vs to preach vnto the people, and to testifie, that it is he that is ordained of God a iudge of quicke and dead.
Nakazał nam też głosić ludowi i świadczyć, że on jest ustanowionym przez Boga sędzią żywych i umarłych.
43 To him also giue all the Prophets witnesse, that through his Name all that beleeue in him, shall receiue remission of sinnes.
Temu wszyscy prorocy wydają świadectwo, że przez jego imię każdy, kto w niego wierzy, otrzyma przebaczenie grzechów.
44 While Peter yet spake these wordes, the holy Ghost fell on al them which heard the word.
A gdy jeszcze Piotr mówił te słowa, Duch Święty zstąpił na wszystkich słuchających tej mowy.
45 So they of the circumcision which beleeued, were astonied, as many as came with Peter, because that on the Gentiles also was powred out the gift of the holy Ghost.
I zdziwili się ci wierzący pochodzący z obrzezania, którzy przyszli z Piotrem, że dar Ducha Świętego został wylany także na pogan.
46 For they heard them speake with tongues, and magnifie God. Then answered Peter,
Słyszeli ich bowiem mówiących językami i wielbiących Boga. Wtedy Piotr się odezwał:
47 Can any man forbid water, that these should not be baptized, which haue receiued the holy Ghost, as well as we?
Czy ktoś może odmówić wody, żeby byli ochrzczeni ci, którzy otrzymali Ducha Świętego jak i my?
48 So he commanded them to be baptized in the Name of the Lord. Then prayed they him to tary certaine dayes.
I nakazał ochrzcić ich w imię Pana. I prosili go, aby [u nich] został kilka dni.
