< 1 Samuel 2 >
1 And Hannah prayed, and said, Mine heart reioyceth in the Lord, mine horne is exalted in the Lord: my mouth is enlarged ouer mine enemies, because I reioyce in thy saluation.
Nag-ampo si Hanna ug miingon, “Nalipay ang akong kasingkasing kang Yahweh. Ang akong budyong ibayaw kang Yahweh. Nagpasigarbo ang akong baba sa akong mga kaaway, tungod kay nagmaya ako sa imong kaluwasan.
2 There is none holy as the Lord: yea, there is none besides thee, and there is no god like our God.
Walay usa nga balaan sama ni Yahweh, kay walay lain gawas kanimo; walay bato nga sama sa among Dios.
3 Speake no more presumptuously: let not arrogancie come out of your mouth: for the Lord is a God of knowledge, and by him enterprises are established.
Ayaw na pagpasulabi sa pagkamapahitaas-on pag-ayo; ayaw pagawsa sa imong baba ang pagpanghambog. Kay si Yahweh and Dios sa kahibalo; pinaagi kaniya ang mga binuhatan pagatimbangon.
4 The bow and the mightie men are broken, and the weake haue girded themselues with strength.
Ang pana sa kusgan nga mga lalaki maguba, apan kadtong mapandol nagsul-ob ug kusog sama sa bakos.
5 They that were full, are hired foorth for bread, and the hungrie are no more hired, so that the barren hath borne seuen: and shee that had many children, is feeble.
Kadtong nangabusog nagpatrabaho sa ilang kaugalingon alang sa tinapay; kadtong gipanggutom miundang na sa pagkagutom. Bisan ang baog nakapanganak ug pito, apan ang babaye nga adunay daghang anak magmasub-anon.
6 The Lord killeth and maketh aliue: bringeth downe to the graue and raiseth vp. (Sheol )
Mopatay si Yahweh ug mohatag ug kinabuhi. Modala siya paubos sa Seol ug mopataas. (Sheol )
7 The Lord maketh poore and maketh rich: bringeth lowe, and exalteth.
Himoon ni Yahweh ang ubang mga tawo nga kabos ug himoon ang ubang tawo nga dato. Siya magapaubos, apan siya usab magapataas.
8 He raiseth vp ye poore out of the dust, and lifteth vp the begger from the dunghill, to set them among princes, and to make them inherite the seate of glory: for the pillars of the earth are the Lordes, and he hath set the world vpon them.
Pabarogon niya ang kabos gikan sa abog. Ipataas niya ang nanginahanglan gikan sa abo nga tinapok aron palingkoron sila uban sa mga prinsipe ug makapanunod sa lingkoranan sa kadungganan. Kay ang mga haligi sa kalibotan iya ni Yahweh ug gipahimutang niya ang kalibotan ibabaw kanila.
9 Hee will keepe the feete of his Saintes, and the wicked shall keepe silence in darkenes: for in his owne might shall no man be strong.
Bantayan niya ang mga tiil sa iyang matinud-anong katawhan, apan ang daotan pahilomon diha sa kangitngit, kay walay usa nga molampos pinaagi sa kusog.
10 The Lordes aduersaries shall be destroyed, and out of heauen shall he thunder vpon them: the Lord shall iudge the endes of the worlde, and shall giue power vnto his King, and exalt the horne of his Anoynted.
Kadtong makigbatok kang Yahweh pagadugmokon; magapadalugdog siya batok kanila gikan sa langit. Pagahukman ni Yahweh hangtod ang kinatumyan sa kalibotan; hatagan niya ug kusog ang iyang hari ug ibayaw ang budyong sa iyang dinihogan.
11 And Elkanah went to Ramah to his house, and the childe did minister vnto the Lord before Eli the Priest.
Ug miadto si Elkana didto sa Rama, sa iyang balay. Nag-alagad ang bata kang Yahweh diha sa presensya ni Eli nga pari.
12 Now the sonnes of Eli were wicked men, and knewe not the Lord.
Karon ang mga anak nga lalaki ni Eli walay pulos nga mga lalaki. Wala sila makahibalo kang Yahweh.
13 For the Priestes custome towarde the people was this: when any man offered sacrifice, the Priestes boy came, while the flesh was seething, and a fleshhooke with three teeth, in his hand,
Ang nabatasan sa mga pari uban sa mga tawo mao nga kung adunay tawo nga magbuhat ug paghalad, ang sulugoon sa pari moadto nga magdalag tulo ug sima nga tinidor, samtang gipabukalan ang karne.
14 And thrust it into the kettle, or into the caldron, or into the panne, or into the potte: all that the fleshhooke brought vp, the Priest tooke for himselfe: thus they did vnto all the Israelites, that came thither to Shiloh.
Itusok niya kini diha sa karahay, o kaldero, o kawa, o kolon. Ang tanang makuha sa tinidor kuhaon sa pari alang sa iyang kaugalingon. Gibuhat nila kini didto sa Silo uban sa tanang mga Israelita nga miadto didto.
15 Yea, before they burnt the fat, the priests boy came and saide to the man that offered, Giue me flesh to rost for the priest: for he wil not haue sodden flesh of thee, but rawe.
Labi pang daotan, sa dili pa nila sunogon ang tambok, moadto ang sulugoon sa pari, ug moingon sa tawo nga maghalad, “Paghatag ug karne aron nga isugba alang sa pari; kay dili siya modawat ug linat-an nga karne gikan kanimo, apan hilaw lamang.”
16 And if any man saide vnto him, Let them burne the fatte according to the custome, then take as much as thine heart desireth: then hee would answere, No, but thou shalt giue it nowe: and if thou wilt not, I will take it by force.
Kung moingon ang tawo kaniya, “Kinahanglan sunogon nila pag-una ang tambok, ug unya pagkuha kutob sa inyong gusto.” Ug unya moingon siya, “Dili, ihatag nimo kini kanako karon; kung dili, kuhaon ko kini sa pinugos nga paagi.”
17 Therefore the sinne of the yong men was very great before the Lord: for men abhorred the offering of the Lord.
Ang sala niining batan-ong mga lalaki hilabihan kadako atubangan ni Yahweh, kay gitamay nila ang halad alang kang Yahweh.
18 Now Samuel being a yong childe ministred before the Lord, girded with a linen Ephod.
Apan nag-alagad si Samuel kang Yahweh isip usa ka bata nga nagbisti ug lino nga epod.
19 And his mother made him a litle coat, and brought it to him from yeere to yeere, when she came vp with her husband, to offer the yerely sacrifice.
Ang iyang inahan maghimo kaniya ug gamay nga bisti ug dad-on kini ngadto kaniya matag tuig, sa dihang moadto siya uban sa iyang bana aron sa paghalad sa tinuig nga halad.
20 And Eli blessed Elkanah and his wife, and said, The Lord giue thee seede of this woman, for the petition that she asked of the Lord: and they departed vnto their place.
Magpanalangin si Eli kang Elkana ug sa iyang asawa ug moingon, “Hinaot nga si Yahweh maghatag kaninyo ug dugang pang mga anak pinaagi niining maong babaye tungod sa hangyo nga iyang gihimo kang Yahweh.” Unya mobalik sila sa ilang kaugalingong pinuy-anan.
21 And the Lord visited Hannah, so that she conceiued, and bare three sonnes, and two daughters. And the childe Samuel grewe before the Lord.
Gitabangan pag-usab ni Yahweh si Hanna, ug nanamkon siya pag-usab. Nanganak siya ug tulo ka lalaki ug duha ka babaye. Sa laing bahin, ang bata nga si Samuel nagdako diha sa atubangan ni Yahweh.
22 So Eli was very olde, and heard all that his sonnes did vnto all Israel, and howe they laye with the women that assembled at the doore of the tabernacle of the Congregation.
Karon tigulang na kaayo si Eli; nadungog niya ang tanang binuhatan sa iyang mga anak sa tibuok Israel, ug nga nakigdulog sila uban sa mga babaye nga nag-alagad sa ganghaan sa tolda nga tagboanan.
23 And hee saide vnto them, Why doe ye such things? for of all this people I heare euill reportes of you.
Miingon siya kanila, “Nganong naghimo kamo nianang mga butanga? Kay akong nadungog ang daotan ninyong mga buhat gikan niining tanang katawhan.
24 Do no more, my sonnes, for it is no good report that I heare, which is, that ye make the Lords people to trespasse.
Hunong na, akong mga anak; kay dili kini maayo nga balita nga akong nadungog. Gihimo ninyo nga masinupakon ang mga katawhan ni Yahweh.”
25 If one man sinne against another, the Iudge shall iudge it: but if a man sinne against the Lord, who will pleade for him? Notwithstanding they obeyed not the voyce of their father, because the Lord would slay them.
“Kung makasala ang usa ka tawo batok sa uban, hukman siya sa Dios; apan kung makasala ang tawo batok kang Yahweh, kinsa man ang mosulti alang kaniya?” Apan wala sila maminaw sa tingog sa ilang amahan, tungod kay si Yahweh naglaraw sa pagpatay kanila.
26 (Nowe the childe Samuel profited and grewe, and was in fauour both with the Lord and also with men)
Ang bata nga si Samuel nagtubo, ug nagdako diha sa kaluoy ni Yahweh ug sa mga tawo usab.
27 And there came a man of God vnto Eli, and said vnto him, Thus saith the Lord, Did not I plainely appeare vnto the house of thy father, when they were in Egypt in Pharaohs house?
Karon miadto ang tawo sa Dios kang Eli ug miingon kaniya, “Si Yahweh nag-ingon, 'Wala ba ako magpadayag sa akong kaugalingon ngadto sa balay sa imong katigulangan, sa dihang didto pa sila sa Ehipto sa pagkaulipon sa balay ni Paraon?
28 And I chose him out of all the tribes of Israel to be my Priest, to offer vpon mine altar, and to burne incense, and to weare an Ephod before me, and I gaue vnto the house of thy father all the offrings made by fire of the children of Israel.
Gipili ko siya gikan sa tanang tribo sa Israel aron mahimong akong pari, aron sa pag-adto sa akong halaran, ug sa pagsunog ug insenso, sa pagsul-ob ug epod sa akong atubangan. Gihatag ko sa balay sa inyong katigulangan ang tanang mga halad sa katawhan sa Israel nga hinimo pinaagi sa kalayo.
29 Wherefore haue you kicked against my sacrifice and mine offering, which I commanded in my Tabernacle, and honourest thy children aboue mee, to make your selues fatte of the first fruites of all the offerings of Israel my people?
Unya nganong, gipanamastamasan man ninyo ang akong mga sakripisyo ug mga halad nga akong gipangayo sa dapit diin ako magpuyo? Nganong gipasidunggan mo man ang imong mga anak nga lalaki labaw kanako pinaagi sa paghimo sa inyong kaugalingon nga tambok sa matag labing maayong halad sa akong katawhang Israel?'
30 Wherefore the Lord God of Israel saith, I saide, that thine house and the house of thy father should walke before mee for euer: but nowe the Lord saith, It shall not be so: for them that honour me, I will honour, and they that despise me, shall be despised.
Kay si Yahweh, ang Dios sa Israel, nag-ingon, 'Akong isaad nga ang imong balay, ug ang balay sa imong katigulangan, kinahanglan maglakaw kanako sa kahangtoran.' Apan karon si Yahweh nag-ingon, 'Layo na kanako ang pagbuhat niini, kay pasidunggan ko kadtong nagpasidunggog kanako, apan kadtong nagtamay kanako mawad-an sa pagtahod.
31 Beholde, the dayes come, that I will cut off thine arme, and the arme of thy fathers house, that there shall not be an olde man in thine house.
Tan-awa, ang mga adlaw nagsingabot nga ako nang putlon ang imong kusog ug ang kusog sa balay sa imong amahan, aron wala nay mahibilin nga tigulang sa inyong balay.
32 And thou shalt see thine enemie in the habitation of the Lord in all thinges wherewith God shall blesse Israel, and there shall not be an olde man in thine house for euer.
Makakita ka sa kasakit didto sa dapit diin ako magpuyo. Bisan tuod igahatag sa Israel ang maayo, wala nay mahabilin nga tigulang sa inyong balay.
33 Neuerthelesse, I will not destroy euery one of thine from mine altar, to make thine eyes to faile, and to make thine heart sorowfull: and all ye multitude of thine house shall die when they be men.
Bisan kinsa kaninyo nga wala nako putla gikan sa akong halaran, akong himoon nga mapakyas ang inyong mga mata, ug hatagan ko ug kasubo ang inyong kinabuhi. Tanang lalaki nga natawo sa inyong panimalay mamatay.
34 And this shalbe a signe vnto thee, that shall come vpon thy two sonnes Hophni and Phinehas: in one day they shall die both.
Mahimo nga timaan alang kanimo ang dangatan sa imong duha ka anak, kang Hopni ug kang Pinehas: Mamatay silang duha sa samang adlaw.
35 And I will stirre me vp a faithfull Priest, that shall do according to mine heart and according to my minde: and I wil build him a sure house, and he shall walke before mine Anointed for euer.
Magpatungha ako alang sa akong kaugalingon ug matinud-anon nga pari nga mohimo kung unsa ang ania sa akong kasingkasing ug sa akong kalag. Magtukod ako kaniya ug sigurado nga puloy-anan; ug maglakaw siya sa atubangan sa akong dinihogan nga hari sa kahangtoran.
36 And all that are left in thine house, shall come and bowe downe to him for a piece of siluer and a morsell of bread, and shall say, Appoint me, I pray thee, to one of the priestes offices, that I may eate a morsell of bread.
Ang matag-usa nga mabilin sa imong balay moadto ug moyukbo kaniya, mangayo ug tipik sa plata ug tinapay, ug moingon, “Palihog ibutang ako sa usa sa nahimutangan sa mga pari aron makakaon ako ug tipik sa tinapay.''''