1 Corinthians 15
1 Moreouer brethren, I declare vnto you the Gospel, which I preached vnto you, which ye haue also receiued, and wherein ye continue,
A oznajmiam wam, bracia, ewangelię, którą wam głosiłem, a którą przyjęliście i w której trwacie;
2 And whereby ye are saued, if ye keepe in memorie, after what maner I preached it vnto you, except ye haue beleeued in vaine.
Przez którą też dostępujecie zbawienia, jeśli pamiętacie to, co wam głosiłem, chyba że uwierzyliście na próżno.
3 For first of all, I deliuered vnto you that which I receiued, how that Christ died for our sinnes, according to the Scriptures,
Najpierw bowiem przekazałem wam to, co i ja otrzymałem, że Chrystus umarł za nasze grzechy, zgodnie z Pismem;
4 And that he was buried, and that he arose the third day, according to the Scriptures,
Że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem;
5 And that he was seene of Cephas, then of the twelue.
I że ukazał się Kefasowi, a potem tym dwunastu.
6 After that, he was seene of more then fiue hudreth brethren at once: whereof many remaine vnto this present, and some also are asleepe.
Potem ukazał się więcej niż pięciuset braciom naraz, z których większość żyje aż dotąd, a niektórzy zasnęli.
7 After that, he was seene of Iames: then of all the Apostles.
Potem ukazał się Jakubowi, potem wszystkim apostołom.
8 And last of all he was seene also of me, as of one borne out of due time.
A ostatniemu ze wszystkich ukazał się i mnie, jak poronionemu płodowi.
9 For I am the least of the Apostles, which am not meete to be called an Apostle, because I persecuted the Church of God.
Ja bowiem jestem najmniejszym z apostołów i nie jestem godny nazywać się apostołem, bo prześladowałem kościół Boży.
10 But by the grace of God, I am that I am: and his grace which is in me, was not in vaine: but I laboured more aboundantly then they all: yet not I, but the grace of God which is with me.
Lecz z łaski Boga jestem tym, czym jestem, a jego łaska względem mnie nie okazała się daremna, ale pracowałem więcej od nich wszystkich, jednak nie ja, lecz łaska Boga, która [jest] ze mną.
11 Wherefore, whether it were I, or they, so we preach, and so haue ye beleeued.
Czy więc ja, czy oni, tak głosimy i tak uwierzyliście.
12 Now if it be preached, that Christ is risen from the dead, how say some among you, that there is no resurrection of the dead?
A jeśli się o Chrystusie głosi, że został wskrzeszony z martwych, jak [mogą] niektórzy pośród was mówić, że nie ma zmartwychwstania?
13 For if there be no resurrection of the dead, then is Christ not risen:
Jeśli bowiem nie ma zmartwychwstania, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
14 And if Christ be not risen, then is our preaching vaine, and your faith is also vaine.
A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, to daremne [jest] nasze głoszenie, daremna też wasza wiara.
15 And we are found also false witnesses of God: for we haue testified of God, that he hath raised vp Christ: whome he hath not raised vp, if so be the dead be not raised.
I okazuje się, że jesteśmy fałszywymi świadkami Boga, bo świadczyliśmy o Bogu, że wskrzesił Chrystusa, którego nie wskrzesił, jeśli umarli nie są wskrzeszani.
16 For if the dead be not raised, then is Christ not raised.
Jeśli bowiem umarli nie są wskrzeszani, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
17 And if Christ be not raised, your faith is vaine: ye are yet in your sinnes.
A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, daremna [jest] wasza wiara i nadal jesteście w swoich grzechach.
18 And so they which are a sleepe in Christ, are perished.
Tak więc i ci, którzy zasnęli w Chrystusie, poginęli.
19 If in this life onely wee haue hope in Christ, we are of all men the most miserable.
Jeśli tylko w tym życiu mamy nadzieję w Chrystusie, jesteśmy ze wszystkich ludzi najbardziej nieszczęśliwi.
20 But nowe is Christ risen from the dead, and was made the first fruites of them that slept.
Tymczasem jednak Chrystus został wskrzeszony z martwych i stał się pierwszym plonem tych, którzy zasnęli.
21 For since by man came death, by man came also the resurrection of the dead.
Skoro bowiem śmierć [przyszła] przez człowieka, przez człowieka [przyszło] też zmartwychwstanie umarłych.
22 For as in Adam all die, euen so in Christ shall all be made aliue,
Jak bowiem w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy zostaną ożywieni.
23 But euery man in his owne order: the first fruites is Christ, afterward, they that are of Christ, at his comming shall rise againe.
Ale każdy w swojej kolejności, Chrystus jako pierwszy plon, potem ci, którzy należą do Chrystusa, w [czasie] jego przyjścia.
24 Then shalbe the end, when he hath deliuered vp the kingdome to God, euen the Father, when he hath put downe all rule, and all authoritie and power.
A potem będzie koniec, gdy przekaże królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelką zwierzchność oraz wszelką władzę i moc.
25 For he must reigne till hee hath put all his enemies vnder his feete.
Bo on musi królować, aż położy wszystkich wrogów pod swoje stopy.
26 The last enemie that shalbe destroyed, is death.
A ostatni wróg, który zostanie zniszczony, to śmierć.
27 For he hath put downe all things vnder his feete. (And when he saith that all things are subdued to him, it is manifest that he is excepted, which did put downe all things vnder him.)
Wszystko bowiem poddał pod jego stopy. A gdy mówi, że wszystko jest [mu] poddane, [jest] jasne, że oprócz tego, który mu wszystko poddał.
28 And when all things shalbe subdued vnto him, then shall the Sonne also himselfe be subiect vnto him, that did subdue all things vnder him, that God may be all in all.
Gdy zaś wszystko zostanie mu poddane, wtedy i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystko, aby Bóg był wszystkim we wszystkich.
29 Els what shall they doe which are baptized for dead? if the dead rise not at all, why are they then baptized for dead?
Bo inaczej co zrobią ci, którzy przyjmują chrzest za zmarłych, jeśli umarli w ogóle nie są wskrzeszani? Po co przyjmują chrzest za zmarłych?
30 Why are wee also in ieopardie euery houre?
Po co i my każdej godziny narażamy się na niebezpieczeństwo?
31 By your reioycing which I haue in Christ Iesus our Lord, I die dayly.
[Zapewniam was] przez chlubę, którą mam z was w Jezusie Chrystusie, naszym Panu, że każdego dnia umieram.
32 If I haue fought with beastes at Ephesus after ye maner of men, what aduantageth it me, if the dead be not raised vp? let vs eate and drinke: for to morowe we shall die.
Jeśli na sposób ludzki walczyłem z bestiami w Efezie, jaki z tego mam pożytek, jeśli umarli nie są wskrzeszani? Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy.
33 Be not deceiued: euill speakings corrupt good maners.
Nie łudźcie się. Złe rozmowy psują dobre obyczaje.
34 Awake to liue righteously, and sinne not: for some haue not ye knowledge of God, I speake this to your shame.
Ocknijcie się ku sprawiedliwości i nie grzeszcie; niektórzy bowiem nie mają poznania Boga. Mówię to ku waszemu zawstydzeniu.
35 But some man will say, Howe are the dead raised vp? and with what body come they foorth?
Lecz powie ktoś: Jak umarli są wskrzeszani i w jakim ciele przychodzą?
36 O foole, that which thou sowest, is not quickened, except it die.
Głupcze! To, co siejesz, nie ożyje, jeśli nie obumrze.
37 And that which thou sowest, thou sowest not that body that shalbe, but bare corne as it falleth, of wheat, or of some other.
I to, co siejesz, to nie ciało, które ma powstać, ale gołe ziarno, na przykład pszeniczne lub jakieś inne.
38 But God giueth it a body at his pleasure, euen to euery seede his owne body,
Bóg zaś daje mu ciało, jakie chce, a każdemu z ziaren właściwe jemu ciało.
39 All flesh is not the same flesh, but there is one flesh of men, and another flesh of beastes, and another of fishes, and another of birdes.
Nie każde ciało jest jednakowe, ale inne jest ciało ludzi, a inne ciało zwierząt, inne ryb, a inne ptaków.
40 There are also heauenly bodies, and earthly bodies: but the glorie of the heauenly is one, and the glorie of the earthly is another.
Są też ciała niebieskie i ciała ziemskie, lecz inna jest chwała [ciał] niebieskich, a inna ziemskich.
41 There is another glorie of the sunne, and another glorie of the moone, and another glorie of the starres: for one starre differeth from another starre in glorie.
Inna chwała słońca, inna chwała księżyca, a inna chwała gwiazd. Gwiazda bowiem od gwiazdy różni się jasnością.
42 So also is the resurrection of the dead. The bodie is sowen in corruption, and is raysed in incorruption.
Tak też jest ze zmartwychwstaniem umarłych. Sieje się [ciało] w zniszczalności, a jest wskrzeszane w niezniszczalności;
43 It is sowen in dishonour, and is raysed in glory: it is sowen in weakenesse, and is raysed in power.
Sieje się w niesławie, a jest wskrzeszane w chwale, sieje się w słabości, a jest wskrzeszane w mocy;
44 It is sowen a naturall body, and is raysed a spirituall body: there is a naturall body, and there is a spirituall body.
Sieje się ciało cielesne, a jest wskrzeszane ciało duchowe. Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowe.
45 As it is also written, The first man Adam was made a liuing soule: and the last Adam was made a quickening Spirit.
Tak też jest napisane: Stał się pierwszy człowiek, Adam, duszą żyjącą, [a] ostatni Adam duchem ożywiającym.
46 Howbeit that was not first which is spirituall: but that which is naturall, and afterward that which is spirituall.
Jednak pierwsze nie jest to, co duchowe, ale to, co cielesne, potem duchowe.
47 The first man is of the earth, earthly: the second man is the Lord from heauen.
Pierwszy człowiek z ziemi – ziemski, drugi człowiek – [sam] Pan z nieba.
48 As is the earthly, such are they that are earthly: and as is the heauenly, such are they also that are heauenly.
Jaki jest ten ziemski, tacy i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy i niebiescy.
49 And as we haue borne the image of the earthly, so shall we beare the image of the heauenly.
A jak nosiliśmy obraz ziemskiego, tak będziemy nosili obraz niebieskiego.
50 This say I, brethren, that flesh and blood cannot inherite the kingdome of God, neither doeth corruption inherite incorruption.
To zaś mówię, bracia, że ciało i krew nie mogą odziedziczyć królestwa Bożego ani to, co zniszczalne, nie odziedziczy tego, co niezniszczalne.
51 Behold, I shewe you a secret thing, We shall not all sleepe, but we shall all be changed,
Oto oznajmiam wam tajemnicę: Nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy będziemy przemienieni;
52 In a moment, in the twinckling of an eye at the last trumpet: for the trumpet shall blow, and the dead shalbe raysed vp incorruptible, and we shalbe changed.
W jednej chwili, w mgnieniu oka, na ostatnią trąbę. Zabrzmi bowiem [trąba], a umarli zostaną wskrzeszeni niezniszczalni, a my zostaniemy przemienieni.
53 For this corruptible must put on incorruption: and this mortall must put on immortalitie.
To bowiem, co zniszczalne, musi przyodziać się w to, co niezniszczalne, a to, co śmiertelne, przyoblec się w nieśmiertelność.
54 So when this corruptible hath put on incorruption, and this mortall hath put on immortalitie, then shalbe brought to passe the saying that is written, Death is swallowed vp into victorie.
A gdy to, co zniszczalne, przyoblecze się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyoblecze się w nieśmiertelność, wtedy wypełni się to słowo, które [jest] napisane: Połknięta jest śmierć w zwycięstwie.
Gdzież [jest], o śmierci, twoje żądło? Gdzież jest, o piekło, twoje zwycięstwo? (Hadēs g86)
56 The sting of death is sinne: and ye strength of sinne is the Lawe.
Żądłem zaś śmierci [jest] grzech, a siłą grzechu prawo.
57 But thankes be vnto God, which hath giuen vs victorie through our Lord Iesus Christ.
Lecz dzięki [niech będą] Bogu, który nam dał zwycięstwo przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.
58 Therefore my beloued brethren, be ye stedfast, vnmoueable, aboundant alwayes in the worke of the Lord, forasmuch as ye knowe that your labour is not in vaine in the Lord.
A tak, moi mili bracia, bądźcie stali, niezachwiani, zawsze obfitujący w dziele Pana, wiedząc, że wasza praca nie jest daremna w Panu.
