Romans 9
1 I am in Christ, and what I say is true. I'm not lying! My conscience and the Holy Spirit confirm
Æ! Ísrael, þjóð mín! Gyðingar, samlandar mínir. Ó, hve ég vildi að þeir hefðu tekið við Kristi!
2 how terribly sad I am, how I have never-ending pain in my heart,
Þetta veldur mér angist og kvöl, jafnt daga sem nætur.
3 for my own people, my brothers and sisters. I would rather be cursed myself, separated from Christ, if that would help them.
Bæði Kristur og heilagur andi vita að ég er ekki að hræsna þótt ég segi að ég sé fús að velja eilífa glötun, ef það gæti orðið þeim til hjálpræðis.
4 They are my fellow-Israelites, God's chosen people. God revealed to them his glory and made agreements with them, giving them the law, true worship, and his promises.
Guð hefur verið þeim góður en samt vilja þeir ekki hlýða honum. Hann tók þá að sér sem útvalda þjóð og leiddi þá áfram í björtu og dýrlegu skýi og sýndi þeim blessun sína. Hann setti þeim lög og reglur til að fara eftir í daglegu lífi, svo að þeir þekktu vilja hans. Hann leyfði þeim að tilbiðja sig og hann gaf þeim mikil fyrirheit.
5 They are our forefathers—ancestors of Christ, humanly-speaking, the one who rules over everything, the eternally-blessed God. Amen. (aiōn g165)
Forfeður þeirra voru miklar trúarhetjur og sjálfur var Kristur einn af þeim. Hann fæddist sem Gyðingur en nú er hann öllum æðri. Dýrð sé Guði um aldur og ævi! (aiōn g165)
6 It's not that God's promise has failed. For not every Israelite is a true Israelite,
Já, en hefur Guð þá ekki getað staðið við loforðin sem hann gaf Gyðingunum? Jú, (en athugið að þessi loforð eru einungis ætluð þeim sem eru sannir Gyðingar). Ekki eru allir þeir, sem fæðast Gyðingar, sannir Gyðingar.
7 and all those who are descended from Abraham are not his true children. For Scripture says, “Your descendants will be counted through Isaac,”
Það eitt að þeir eru afkomendur Abrahams, gerir þá ekki að sönnum börnum Abrahams. Abraham átti mörg börn, en Gamla testamentið segir að loforðin séu aðeins ætluð Ísak syni hans og afkomendum hans.
8 so it's not Abraham's actual children who are counted as God's children, but only those children of God's promise who are considered his true descendants.
Þetta þýðir að ekki hafa allir afkomendur Abrahams verið börn Guðs, heldur þeir einir sem trúa loforðinu sem Guð gaf Abraham um hjálpræðið.
9 This is what the promise was: “I will return next year and Sarah will have a son.”
Loforðið var þannig: „Á næsta ári mun ég gefa ykkur, þér og Söru, son.“
10 In addition Rebecca's twin sons had the same father, our forefather Isaac.
Og árin liðu og þessi sonur, Ísak, óx og þegar hann var orðinn fullorðinn, giftist hann konu sem hét Rebekka.
11 But even before the children were born, and before they'd done anything right or wrong, (so that God's purpose could continue, proving God's calling of people is not based on human performance),
Þegar Rebekka eignaðist tvíbura, sagði Guð henni að Esaú, barnið sem fæddist fyrst, myndi verða þjónn Jakobs, tvíburabróður síns.
12 she was told, “The older brother will serve the younger one.”
Gamla testamentið lýsir þessu svo: „Jakob mun ég blessa en ekki Esaú.“Þetta sagði Guð áður en drengirnir fæddust, áður en þeir höfðu tækifæri til að gera gott eða illt.
13 As Scripture says, “I chose Jacob, but rejected Esau.”
Af þessu má sjá að Guð var að framkvæma fyrirætlun sína, sem hann hafði ákveðið löngu áður, en hann var ekki að launa drengjunum fyrir neitt, hvorki gott né illt.
14 So what should we conclude? That God was unjust? Certainly not!
Var Guð ósanngjarn að fara þannig að? Nei, vissulega ekki.
15 As he said to Moses, “I will be merciful to whoever I should show mercy, and I will have compassion on whoever I should show compassion.”
Guð sagði við Móse: „Vilji ég sýna einhverjum góðvild, þá geri ég það. Ég miskunna þeim sem mér sjálfum sýnist.“
16 So it does not depend on what we want, or our own efforts, but the merciful nature of God.
Blessun Guðs veitist ekki þeim einum sem ákveðið hafa að öðlast hana og sem leggja á sig erfiði í þeim tilgangi, heldur þeim sem Guð hefur ákveðið að miskunna.
17 Scripture records God saying to Pharaoh: “I put you here for a reason—so that through you I could demonstrate my power, and so that my name could be made known throughout the earth.”
Gott dæmi um þetta er Faraó Egyptalandskonungur. Guð sagði við Faraó, að hann hefði gefið honum konungdóm yfir Egyptalandi til þess eins að sýna á honum sinn mikla mátt, svo að allur heimurinn fengi að heyra um mátt Guðs og mikilleika.
18 So God is merciful to those he wishes to be, and hardens the attitude of those he wants to.
Af þessu sjáið þið að Guð er góður við suma vegna þess eins að hann kýs að vera það og einnig kemur hann því til leiðar að aðrir vilja ekki hlusta.
19 Now you'll argue with me and ask, “So why does he still blame us then? Who can resist the will of God?”
„Já, en, “segir þú, „hvers vegna ásakar þá Guð þá um að vilja ekki hlusta? Var það ekki hann sjálfur sem olli því?“
20 That's no way to speak, for who are you—a mere mortal—to contradict God? Can something that is created say to its creator, “Why did you make me like this?”
Segðu þetta ekki. Telur þú þig geta gagnrýnt Guð? Á smíðisgripurinn að segja við smiðinn: „Af hverju gerðir þú mig svona?“
21 Doesn't a potter have the right to use the same batch of clay to make both a decorative bowl and an everyday pot?
Leirkerasmiðurinn hefur jafnan rétt til að móta fagran skrautvasa og krukku undir rusl, úr leirnum.
22 It's as if God, wanting to demonstrate his opposition to sin and to reveal his power, bears patiently with these “pots destined for destruction,”
Hefur Guð ekki fullkominn rétt til að sýna mátt sinn og reiði gegn þeim sem hann hefur umborið lengi og bíða þess eins að verða eyðileggingu að bráð?
23 so that he might reveal the greatness of his glory through these “pots of mercy” which he has prepared in advance for glory.
Sömuleiðis hefur hann rétt til að hlífa öðrum – eins og til dæmis okkur. Hann skapaði okkur í þeim tilgangi að auðga okkur af allri dýrð sinni og þá er sama hvort við erum Gyðingar eða heiðingjar. Þetta gerði hann til að sýna okkur kærleika sinn, svo allir gætu séð hve dýrð hans er mikil.
24 This is who we are—people he has called, not just from among the Jews, but from among the foreigners too...
25 As God said in the book of Hosea, “Those who are not my people I will call my people, and those who are not loved I will call the ones I love,”
Munið þið eftir spádómi Hósea? Þar segir Guð að hann muni leita sér að öðrum börnum (sem ekki eru gyðingaættar) og hann muni elska þau, þótt enginn hafi elskað þau áður.
26 and, “It will happen that at the place where they were told, ‘You're not my people,’ there they will be called the children of the living God.”
Munið það sem eitt sinn var sagt um heiðingjana: „Ekki eruð þið mitt fólk, “og þeir sömu munu kallaðir verða „synir hins lifandi Guðs.“
27 Isaiah cries out regarding Israel: “Even if the children of Israel have become as numerous as the sands of the sea, only a small number will be saved.
Jesaja kallaði til Gyðinganna: „Enda þótt þið skiptið milljónum, þá mun aðeins lítill hluti ykkar frelsast!“
28 For the Lord is going to quickly and completely finish his work of judgment on the earth.”
„Drottinn mun fullnægja dómi sínum á jörðinni án tafar.“
29 As Isaiah previously said, “If the Lord Almighty had not left us some descendants, we would have become just like Sodom and Gomorrah.”
Á öðrum stað segir Jesaja, að væri Guð ekki miskunnsamur myndu allir Gyðingar farast – hver einn og einasti – rétt eins og þeir sem bjuggu í borgunum Sódómu og Gómorru.
30 What shall we conclude, then? That even though the foreigners were not even looking to do right, they did grasp what is right, and through their trust in God did what was morally right.
Hvað finnst ykkur um það, að Guð hefur gefið heiðingjunum tækifæri til að fá fyrirgefningu syndanna með því að trúa, þótt þeir í raun hafi alls ekki leitað Guðs?
31 But the people of Israel, who looked to the law to make them right with God, never succeeded.
Gyðingarnir lögðu hins vegar mikið á sig til að þóknast Guði með því að hlýða lögum hans, en án árangurs.
32 Why not? Because they relied on what they did rather than trusting in God. They tripped on the stumbling-block,
Hvers vegna? Vegna þess að þeir reyndu að frelsast með því að halda lögin og gera gott, í stað þess að treysta á leið trúarinnar. Þeir hafa hrasað um stóra hrösunarsteininn.
33 just as Scripture predicted: “Look, I'm placing in Zion a stumbling-block, a rock that will offend people. But those who trust in him won't be disappointed.”
Guð varaði þá við með þessum orðum í Gamla testamentinu: „Ég hef lagt hornstein meðal Gyðinga, og um hann (Jesú) munu margir hrasa, en þeir sem á hann trúa verða aldrei fyrir vonbrigðum, né til skammar.“
