Romans 2

1 So if you judge others you don't have any excuse, whoever you are! For in whatever way you condemn others, you're judging yourself, because you're doing the same things.

۱ لهذا‌ای آدمی که حکم می‌کنی، هر‌که باشی عذری نداری زیرا که به آنچه بردیگری حکم می‌کنی، فتوا بر خود می‌دهی، زیراتو که حکم می‌کنی، همان کارها را به عمل می‌آوری.

2 We know that God's judgment on those who do such things is based on truth.

۲ و می‌دانیم که حکم خدا بر کنندگان چنین اعمال بر‌حق است.

3 When you judge them do you really think that you however can avoid God's judgment?

۳ پس‌ای آدمی که برکنندگان چنین اعمال حکم می‌کنی و خود همان را می‌کنی، آیا گمان می‌بری که تو از حکم خداخواهی رست؟

4 Or is it that you're treating his wonderful kindness, tolerance, and patience with contempt, not realizing that God in his kindness is trying to lead you to repent?

۴ یا آنکه دولت مهربانی و صبر وحلم او را ناچیز می‌شماری و نمی دانی که مهربانی خدا تو را به توبه می‌کشد؟

5 Due to your hard-hearted attitude and your refusal to repent, you're making things far worse for yourself on the day of retribution when God's judgment is demonstrated to be absolutely right.

۵ و به‌سبب قساوت و دل ناتوبه‌کار خود، غضب را ذخیره می‌کنی برای خود در روز غضب و ظهور داوری عادله خدا

6 God will make sure everyone receives what they deserve according to what they've done.

۶ که به هر کس برحسب اعمالش جزاخواهد داد:

7 Those who have kept on trying to do what is good and right will receive glory and honor, immortality and eternal life. (aiōnios g166)

۷ اما به آنانی که با صبر در اعمال نیکوطالب جلال و اکرام و بقایند، حیات جاودانی را؛ (aiōnios g166)

8 But those who think only of themselves, rejecting the truth and deliberately choosing to do evil, will receive punishment and furious hostility.

۸ و اما به اهل تعصب که اطاعت راستی نمی کنندبلکه مطیع ناراستی می‌باشند، خشم و غضب

9 Everyone who does evil will have trouble and suffering—the Jewish people first, and the foreigners too.

۹ وعذاب و ضیق بر هر نفس بشری که مرتکب بدی می‌شود، اول بر یهود و پس بر یونانی؛

10 But everyone who does good will have glory, honor, and peace—the Jewish people first, and the foreigners too.

۱۰ لکن جلال و اکرام و سلامتی بر هر نیکوکار، نخست بریهود و بر یونانی نیز.

11 God has no favorites.

۱۱ زیرا نزد خدا طرفداری نیست،

12 Those who sin even though they don't have the written law are still lost, while those who sin that do have the written law will be condemned by that law.

۱۲ زیراآنانی که بدون شریعت گناه کنند، بی‌شریعت نیزهلاک شوند و آنانی که با شریعت گناه کنند، ازشریعت بر ایشان حکم خواهد شد.

13 Just listening to what the law says doesn't make you right in God's sight. It's those who do what the law says who are made right.

۱۳ از آن جهت که شنوندگان شریعت در حضور خدا عادل نیستند بلکه کنندگان شریعت عادل شمرده خواهند شد.

14 The foreigners don't have the written law, but when they instinctively do what it says, they are following the law even without having the written law.

۱۴ زیرا هرگاه امت هایی که شریعت ندارند کارهای شریعت را به طبیعت به‌جا آرند، اینان هرچند شریعت ندارند، برای خود شریعت هستند،

15 In this way they show how the law works that's written in their minds. As they think about what they're doing, their conscience either accuses them for doing wrong or defends them for doing what is good and right.

۱۵ چونکه از ایشان ظاهر می‌شود که عمل شریعت بر دل ایشان مکتوب است و ضمیرایشان نیز گواهی می‌دهد و افکار ایشان با یکدیگریا مذمت می‌کنند یا عذر می‌آورند،

16 The good news I share is that a day is coming when God will judge, through Jesus Christ, everyone's secret thoughts.

۱۶ در روزی که خدا رازهای مردم را داوری خواهد نمود به وساطت عیسی مسیح برحسب بشارت من.

17 What about you who call yourself a Jew? You rely on the written law and boast about having a special relationship to God.

۱۷ پس اگر تو مسمی به یهود هستی و برشریعت تکیه می‌کنی و به خدا فخر می‌نمایی،

18 You know what he wants; you do what's right because you've been taught from the law.

۱۸ و اراده او را می‌دانی و از شریعت تربیت یافته، چیزهای افضل را می‌گزینی،

19 You're absolutely sure that you can guide the blind, and that you are a light to those in the dark.

۱۹ و یقین داری که خود هادی کوران و نور ظلمتیان

20 You think you can set ignorant people straight, a teacher of “children,” because you know from the law all the truth there is to know.

۲۰ و مودب جاهلان و معلم اطفال هستی و در شریعت صورت معرفت و راستی را داری،

21 So if you're busy teaching others, why don't you teach yourself? You tell people not to steal, but are you stealing?

۲۱ پس‌ای کسی‌که دیگران را تعلیم می‌دهی، چرا خود رانمی آموزی؟ و وعظ می‌کنی که دزدی نباید کرد، آیا خود دزدی می‌کنی؟

22 You tell people not to commit adultery, but are you committing adultery? You tell people not to worship idols, but do you profane temples?

۲۲ و از زنا کردن نهی می‌کنی، آیا خود زانی نیستی؟ و از بتها نفرت داری، آیا خود معبدها را غارت نمی کنی؟

23 You boast about having the law, but don't you misrepresent God by breaking it?

۲۳ و به شریعت فخر می‌کنی، آیا به تجاوز از شریعت خدا را اهانت نمی کنی؟

24 As Scripture says, “God's character is defamed among the foreigners because of you.”

۲۴ زیرا که به‌سبب شمادر میان امت‌ها اسم خدا را کفر می‌گویند، چنانکه مکتوب است.

25 Being circumcised has value only if you do what the law says. But if you break the law, your circumcision is as worthless as those who are not circumcised at all.

۲۵ زیرا ختنه سودمند است هرگاه به شریعت عمل نمایی. اما اگر از شریعت تجاوزنمایی، ختنه تو نامختونی گشته است.

26 If a man who is not circumcised keeps the law, he should be considered as being circumcised even though he's not.

۲۶ پس اگرنامختونی، احکام شریعت را نگاه دارد، آیانامختونی او ختنه شمرده نمی شود؟

27 The uncircumcised foreigners who keep the law will condemn you if you break the law, even though you have the written law and circumcision.

۲۷ ونامختونی طبیعی هرگاه شریعت را به‌جا آرد، حکم خواهد کرد بر تو که با وجود کتب و ختنه ازشریعت تجاوز می‌کنی.

28 It's not what's on the outside that makes you a Jew; it's not the physical sign of circumcision.

۲۸ زیرا آنکه در ظاهراست، یهودی نیست و آنچه در ظاهر در جسم است، ختنه نی.

29 What makes you a Jew is on the inside, a “circumcision of the heart” that doesn't follow the letter of the law but the Spirit. Someone like that is looking for praise from God, not from people.

۲۹ بلکه یهود آن است که در باطن باشد و ختنه آنکه قلبی باشد، در روح نه در حرف که مدح آن نه از انسان بلکه از خداست.