Psalms 78
1 A psalm (maskil) of Asaph. Listen to what I have to teach you, my people; hear what I have to say.
Makinig kayo, Oh bayan ko, sa aking kautusan: ikiling ninyo ang inyong mga pakinig sa mga salita ng aking bibig.
2 I will tell you wise sayings; I will explain mysteries from the past
Aking bubukhin ang aking bibig sa isang talinghaga; ako'y magsasalita ng mga malabong sabi ng una:
3 that we have heard before and reflected on; stories our forefathers passed down to us.
Na aming narinig at naalaman, at isinaysay sa amin ng aming mga magulang.
4 We will not keep them from our children; we will tell the next generation about God's marvelous actions—about his power and the amazing things he has done.
Hindi namin ikukubli sa kanilang mga anak, na isasaysay sa salin ng lahing darating ang mga pagpuri sa Panginoon, at ang kaniyang kalakasan, at ang kaniyang mga kagilagilalas na mga gawa na kaniyang ginawa.
5 He gave his laws to the descendants of Jacob; his instructions to the people of Israel. He commanded our forefathers to teach them to their children,
Sapagka't siya'y nagtatag ng patotoo sa Jacob, at nagtakda ng kautusan sa Israel, na kaniyang iniutos sa aming mga magulang, na kanilang ipabatid sa kanilang mga anak:
6 so that the next generation—children yet to be born—would understand and grow up to teach their children.
Upang maalaman ng lahing darating, sa makatuwid baga'y ng mga anak na ipanganganak; na siyang magsisibangon, at mangagsasaysay sa kanilang mga anak:
7 In this way they should place their trust in God and not forget what God has done, and keep his commandments.
Upang kanilang mailagak ang kanilang pagasa sa Dios, at huwag kalimutan ang mga gawa ng Dios, Kundi ingatan ang kaniyang mga utos:
8 Then they would not be like their forefathers, a stubborn and rebellious generation that was untrustworthy and unfaithful.
At huwag maging gaya ng kanilang mga magulang, may matigas na ulo at mapanghimagsik na lahi; isang lahing di naglagay sa matuwid ng kanilang puso, at ang kanilang diwa ay hindi tapat sa Dios,
9 The soldiers of Ephraim, though armed with bows, ran away on the day of battle.
Ang mga anak ni Ephraim, gayong may sakbat at may dalang mga busog, at nagsitalikod sa kaarawan ng pagbabaka.
10 They did not keep God's agreement, and refused to follow his laws.
Hindi nila tinupad ang tipan ng Dios, at nagsitangging magsilakad sa kaniyang kautusan;
11 They ignored what he had done, and the amazing things he had shown them—
At kanilang kinalimutan ang kaniyang mga gawa, at ang kaniyang mga kagilagilalas na mga gawa na kaniyang ipinakita sa kanila.
12 the miracles he had performed for their forefathers near Zoan in Egypt.
Mga kagilagilalas na mga bagay ay ginawa niya sa paningin ng kanilang mga magulang, sa lupain ng Egipto, sa parang ng Zoan.
13 He split the sea in two and led them through, making the water stand like walls on either side.
Hinawi niya ang dagat, at pinaraan niya (sila) at kaniyang pinatayo ang tubig na parang bunton.
14 He led them with a cloud by day, and by night with a light of fire.
Sa araw naman ay kaniyang pinatnubayan (sila) sa pamamagitan ng isang ulap, at buong gabi ay sa pamamagitan ng tanglaw na apoy.
15 He split open rocks in the desert to give his people plenty to drink, water as deep as the ocean.
Kaniyang pinuwangan ang mga bato sa ilang, at pinainom niya (sila) ng sagana na gaya ng mula sa mga kalaliman.
16 He made streams flow from the stone; water rushing down like rivers!
Nagpabukal naman siya mula sa bato. At nagpababa ng tubig na parang mga ilog.
17 But they repeatedly sinned against him, rebelling against the Most High in the desert.
Gayon ma'y nagkasala uli (sila) laban sa kaniya, upang manghimagsik laban sa Kataastaasan sa ilang.
18 They deliberately provoked God by demanding the foods they longed for.
At kanilang tinukso ang Dios sa kanilang puso, sa paghingi ng pagkain sa kanilang pita.
19 They insulted God by saying, “Can God provide food here in the desert?
Oo, sila'y nagsalita laban sa Dios; kanilang sinabi, Makapaghahanda ba ang Dios ng dulang sa ilang?
20 Yes, he can strike a rock so that water gushes out like flowing rivers, but can he give us bread? Can he supply his people with meat?”
Narito, kaniyang pinalo ang bato, na ang mga tubig ay bumubuluwak, at mga bukal ay nagsisiapaw; makapagbibigay ba siya ng tinapay naman? Ipaghahanda ba niya ng karne ang kaniyang bayan?
21 When he heard this, the Lord became very angry, burning like fire against the descendants of Jacob, furious with the people of Israel,
Kaya't narinig ng Panginoon, at napoot: at isang apoy ay nagalab laban sa Jacob, at galit naman ay napailanglang laban sa Israel;
22 for they didn't believe in God and didn't trust him to take care of them.
Sapagka't sila'y hindi nagsisampalataya sa Dios, at hindi nagsitiwala sa kaniyang pagliligtas.
23 Even so he commanded the skies above and the doors of heaven to open,
Gayon ma'y nagutos siya sa mga langit sa itaas, at binuksan ang mga pintuan ng langit;
24 and he made manna rain down on them to eat, giving them bread from heaven.
At pinaulanan niya (sila) ng mana upang makain. At binigyan (sila) ng trigo ng langit.
25 Human beings ate the bread of angels; he sent them more than enough food.
Kumain ang tao ng tinapay ng makapangyarihan: pinadalhan niya (sila) ng pagkain hanggang sa nangabusog.
26 He sent the east wind blowing across the sky; by his power he drove the south wind.
Kaniyang pinahihip ang hanging silanganan sa mga langit: at sa pamamagitan ng kaniyang kapangyarihan ay pinatnubayan niya ang hanging timugan.
27 He rained down meat on them as plentiful as dust; birds as numerous as sand on a beach.
Pinaulanan naman niya (sila) ng karne na parang alabok, at ng mga ibong parang buhangin sa mga dagat:
28 He made them fall right in the middle of their camp, all around where they were living.
At pinalagpak niya sa gitna ng kanilang kampamento, sa palibot ng kanilang mga tahanan.
29 They ate until they were full. He gave them the food they longed for.
Sa gayo'y nagsikain (sila) at nangabusog na mabuti; at ibinigay niya sa kanila ang kanilang pita.
30 But before they satisfied their appetite, while the meat was still in their mouths,
Hindi (sila) nagsihiwalay sa kanilang pita, ang kanilang pagkain ay nasa kanila pang mga bibig,
31 God became angry with them and he killed their strongest men, striking them down in the prime of life.
Nang ang galit ng Dios ay paitaas laban sa kanila, at pumatay sa mga pinakamataba sa kanila, at sinaktan ang mga binata sa Israel.
32 Despite all this they went right on sinning. Despite the miracles, they refused to trust him.
Sa lahat ng ito ay nangagkasala pa (sila) at hindi naniwala sa kaniyang kagilagilalas na mga gawa.
33 So he snuffed out their futile lives, bringing them to an end in terror.
Kaya't kaniyang pinaram ang kanilang mga kaarawan sa walang kabuluhan, at ang kanilang mga taon ay sa mga kakilabutan.
34 When he began killing them, the rest came back to God in repentance, praying to him.
Nang kaniyang patayin (sila) sila'y nangagusisa sa kaniya: at sila'y nagsibalik, at nagsihanap ng tapat sa Dios.
35 They remembered that God was their rock, that God Most High was their Savior.
At kanilang naalaala na ang Dios ay kanilang malaking bato, at ang Kataastaasang Dios ay kanilang manunubos.
36 They flattered him by what they told him, but they were only lying.
Nguni't tinutuya nila siya ng kanilang bibig, at pinagbubulaanan nila siya ng kanilang dila.
37 Deep down they were not sincere, and did not keep the agreement they had with him.
Sapagka't ang kanilang puso ay hindi matuwid sa kaniya, ni tapat man (sila) sa kaniyang tipan.
38 But being compassionate he pardoned their guilt and did not destroy all of them. He often held back his anger—he did not pour out all his fury.
Nguni't siya, palibhasa'y puspos ng kaawaan, ay pinatawad ang kanilang kasamaan at hindi (sila) nilipol: Oo, madalas na inihiwalay ang kaniyang galit, at hindi pinukaw ang buo niyang poot.
39 He remembered their mortality—that they were like a puff of wind that would not return.
At naalaala niyang sila'y laman lamang; hanging dumadaan, at hindi bumabalik.
40 How often they rebelled against him in the wilderness, giving him grief in the desert!
Kay dalas na nanghimagsik nila laban sa kaniya sa ilang, at pinapanglaw nila siya sa ilang!
41 Again and again they provoked God, causing pain to the Holy One of Israel.
At sila'y nagsibalik uli, at tinukso ang Dios, at minungkahi ang Banal ng Israel.
42 They did not remember his strength when he rescued them from their oppressors,
Hindi nila inalaala ang kaniyang kamay, ni ang araw man nang kaniyang tubusin (sila) sa kaaway.
43 performing miracles in Egypt, doing wonderful things on the plain of Zoan.
Kung paanong kaniyang inilagay ang kaniyang mga tanda sa Egipto, at ang kaniyang mga kababalaghan sa parang ng Zoan;
44 There he turned their rivers and their streams into blood so that no one could drink from them.
At pinapaging dugo ang kanilang mga ilog, at ang kanilang mga bukal, na anopa't hindi (sila) makainom.
45 He sent flies among them to destroy them, and frogs to ruin everything.
Nagsugo rin siya sa gitna nila ng mga pulutong ng mga bangaw na lumamon sa kanila; at mga palaka, na nagsigiba sa kanila.
46 He gave their crops to locusts; everything they worked had for was taken by locusts.
Ibinigay rin niya ang kanilang bunga sa tipaklong, at ang kanilang pakinabang sa balang.
47 He destroyed their vines with hail, and their fig trees with freezing rain.
Sinira niya ang kanilang ubasan ng granizo, at ang mga puno nila ng sikomoro ng escarcha.
48 He handed over their cattle to hail and their flocks to lightning bolts.
Ibinigay rin naman niya ang kanilang mga hayop sa granizo, at sa mga lintik ang kanilang mga kawan.
49 He poured out on them his fierce anger—rage and hostility and anguish—sending a band of destroying angels against them.
Ibinugso niya sa kanila ang kabangisan ng kaniyang galit, poot at galit, at kabagabagan, pulutong ng mga anghel ng kasamaan.
50 He sent his unrestrained anger against them; he did not spare them from death, handing them over to the plague.
Kaniyang iginawa ng landas ang kaniyang galit; hindi niya pinigil ang kanilang buhay sa kamatayan, kundi ibinigay ang kanilang buhay sa pagkapuksa;
51 He struck down all the firstborn of Egypt, the first to be conceived in the tents of Ham.
At sinaktan ang lahat na panganay sa Egipto, ang panguna ng kanilang kalakasan sa mga tolda ni Cham:
52 But he led out his people like sheep, and guided them like a flock in the wilderness.
Nguni't kaniyang pinayaon ang kaniyang sariling bayan na parang mga tupa, at pinatnubayan (sila) sa ilang na parang kawan.
53 He led them to safety, and they were not afraid. He drowned their enemies in the sea.
At inihatid niya silang tiwasay, na anopa't hindi (sila) nangatakot: nguni't tinakpan ng dagat ang kanilang mga kaaway.
54 He brought them to the border of his holy land, to this mountainous land that he had conquered for them.
At dinala niya (sila) sa hangganan ng kaniyang santuario, sa bundok na ito na binili ng kaniyang kanang kamay.
55 He drove out the heathen nations before them. He divided up the land for them to own. He settled the tribes of Israel in their tents.
Pinalayas din niya ang mga bansa sa harap nila, at binahagi sa kanila na pinakamana sa pamamagitan ng pising panukat, at pinatahan ang mga lipi ng Israel sa kanilang mga tolda.
56 But they provoked God Most High, rebelling against him. They did not follow what he had told them.
Gayon ma'y nanukso at nanghimagsik (sila) laban sa Kataastaasang Dios, at hindi iningatan ang kaniyang mga patotoo;
57 Just like their forefathers they turned away from God and were unfaithful to him, as twisted as a defective bow.
Kundi nagsitalikod, at nagsigawang may paglililo na gaya ng kanilang mga magulang: sila'y nagsilisyang parang magdarayang busog.
58 They made him angry with their pagan high places of worship; they made him jealous with their idols.
Sapagka't minungkahi nila siya sa galit ng kanilang mga mataas na dako, at kinilos nila siya sa panibugho ng kanilang mga larawang inanyuan.
59 When God heard their worship he became furious and he totally rejected Israel.
Nang marinig ito ng Dios, ay napoot, at kinayamutang lubha ang Israel:
60 He abandoned his place at Shiloh, the Tabernacle where he lived among the people.
Sa gayo'y kaniyang pinabayaan ang tabernakulo ng Silo, ang tolda na kaniyang inilagay sa gitna ng mga tao;
61 He surrendered the Ark of his power, allowing it to be captured; handing it over into enemy hands.
At ibinigay ang kaniyang kalakasan sa pagkabihag, at ang kaniyang kaluwalhatian ay sa kamay ng kaaway.
62 He handed over his people to be slaughtered by the sword; he was furious with his chosen people.
Ibinigay rin niya ang kaniyang bayan sa tabak; at napoot sa kaniyang mana.
63 Their young men were destroyed by fire; their young women had no wedding songs.
Nilamon ng apoy ang kanilang mga binata; at ang mga dalaga nila'y hindi nagkaroon ng awit ng pagaasawa.
64 Their priests were killed by the sword; their widows were unable to mourn.
Ang mga saserdote nila'y nabuwal sa pamamagitan ng tabak; at ang mga bao nila'y hindi nanganaghoy.
65 Then the Lord woke up as if from sleep, as a warrior sobering up from drinking wine.
Nang magkagayo'y gumising ang Panginoon na gaya ng mula sa pagkakatulog, gaya ng malakas na tao na humihiyaw dahil sa alak.
66 He defeated his enemies, striking them on the back, causing them everlasting shame.
At sinaktan niya sa likod ang kaniyang mga kaaway: inilagay niya (sila) sa laging kadustaan.
67 He rejected the descendants of Joseph, and did not choose the tribe of Ephraim.
Bukod dito'y tinanggihan niya ang tolda ng Jose, at hindi pinili ang lipi ni Ephraim;
68 Instead he chose the tribe of Judah, and Mount Zion which he loves.
Kundi pinili ang lipi ni Juda, ang bundok ng Zion na kaniyang inibig.
69 There he built his sanctuary, high like the heavens, on earth that he made to last forever.
At itinayo niya ang kaniyang santuario na parang mga kataasan, parang lupa na kaniyang itinatag magpakailan man.
70 He chose his servant David, taking him from the sheep pens,
Pinili naman niya si David na kaniyang lingkod, at kinuha niya siya mula sa kulungan ng mga tupa:
71 taking him from caring for the sheep and lambs to be a shepherd to the descendants of Jacob—God's special people, Israel.
Dinala niya siya na mula sa pagsunod sa mga tupa ng nagpapasuso, upang maging pastor ng Jacob na kaniyang bayan, at ang Israel na kaniyang mana.
72 Like a shepherd, he took care of them with sincere devotion, leading them with skillful hands.
Sa gayo'y siya ang kanilang pastor ayon sa pagtatapat ng kaniyang puso; at pinatnubayan niya (sila) sa pamamagitan ng kabihasahan ng kaniyang mga kamay.
