Psalms 78
1 A psalm (maskil) of Asaph. Listen to what I have to teach you, my people; hear what I have to say.
Pieśń wyuczająca podana Asafowi. Słuchaj, ludu mój! zakonu mego; nakłońcież uszów swych do słów ust moich.
2 I will tell you wise sayings; I will explain mysteries from the past
Otworzę w podobieństwie usta moje, a będę opowiadał przypowiastki starodawne.
3 that we have heard before and reflected on; stories our forefathers passed down to us.
Cośmy słyszeli, i poznali, i co nam ojcowie nasi opowiadali.
4 We will not keep them from our children; we will tell the next generation about God's marvelous actions—about his power and the amazing things he has done.
Nie zataimy tego przed synami ich, którzy przyszłym potomkom swoim opowiadać będą chwały Pańskie, i moc jego, i cuda jego, które uczynił.
5 He gave his laws to the descendants of Jacob; his instructions to the people of Israel. He commanded our forefathers to teach them to their children,
Bo wzbudził świadectwo w Jakóbie, a zakon wydał w Izraelu; przykazał ojcom naszym, aby to do wiadomości podawali synom swoim,
6 so that the next generation—children yet to be born—would understand and grow up to teach their children.
Aby poznał wiek potomny, synowie, którzy się narodzić mieli, a oni zaś powstawszy, aby to opowiadali synom swoim;
7 In this way they should place their trust in God and not forget what God has done, and keep his commandments.
Aby pokładali w Bogu nadzieję swoję, a nie zapominali na sprawy Boże, ale strzegli przykazań jego;
8 Then they would not be like their forefathers, a stubborn and rebellious generation that was untrustworthy and unfaithful.
Aby się nie stali jako ojcowie ich narodem odpornym i nieposłusznym, narodem, który nie wygotował serca swego, aby był wierny Bogu duch jego.
9 The soldiers of Ephraim, though armed with bows, ran away on the day of battle.
Albo jako synowie Efraimowi zbrojni, którzy, choć umieli z łuku strzelać, wszakże w dzień wojny tył podali.
10 They did not keep God's agreement, and refused to follow his laws.
Bo nie przestrzegali przymierza Bożego, a według zakonu jego zbraniali się chodzić.
11 They ignored what he had done, and the amazing things he had shown them—
Zapomnieli na sprawy jego, i na dziwne dzieła jego, które im pokazywał.
12 the miracles he had performed for their forefathers near Zoan in Egypt.
Przed ojcami ich czynił cuda w ziemi Egipskiej, na polu Soan.
13 He split the sea in two and led them through, making the water stand like walls on either side.
Rozdzielił morze, i przeprowadził ich, i sprawił, że stanęły wody jako kupa.
14 He led them with a cloud by day, and by night with a light of fire.
Prowadził ich w obłoku we dnie, a każdej nocy w jasnym ogniu.
15 He split open rocks in the desert to give his people plenty to drink, water as deep as the ocean.
Rozszczepił skały na puszczy, a napoił ich, jako z przepaści wielkich.
16 He made streams flow from the stone; water rushing down like rivers!
Wywiódł strumienie ze skały, a uczynił, że wody ciekły jako rzeki.
17 But they repeatedly sinned against him, rebelling against the Most High in the desert.
A wszakże oni przyczynili grzechów przeciwko niemu, a wzruszyli Najwyższego na puszczy do gniewu;
18 They deliberately provoked God by demanding the foods they longed for.
I kusili Boga w sercu swem, żądając pokarmu według lubości swojej.
19 They insulted God by saying, “Can God provide food here in the desert?
A mówili przeciwko Bogu temi słowy: Izali może Bóg zgotować stół na tej puszczy?
20 Yes, he can strike a rock so that water gushes out like flowing rivers, but can he give us bread? Can he supply his people with meat?”
Oto uderzył w skałę, a wypłynęły wody, i rzeki wezbrały; izali też będzie mógł dać chleb? Izali nagotuje mięsa ludowi swemu?
21 When he heard this, the Lord became very angry, burning like fire against the descendants of Jacob, furious with the people of Israel,
Przetoż usłyszawszy to Pan, rozgniewał się, a ogień się zapalił przeciw Jakóbowi, także i popędliwość powstała przeciw Izraelowi;
22 for they didn't believe in God and didn't trust him to take care of them.
Przeto, iż nie wierzyli Bogu, a nie mieli nadziei w zbawieniu jego.
23 Even so he commanded the skies above and the doors of heaven to open,
Choć był rozkazał obłokom z góry, i forty niebieskie otworzył.
24 and he made manna rain down on them to eat, giving them bread from heaven.
I spuścił im jako deszcz mannę ku pokarmowi, a pszenicę niebieską dał im.
25 Human beings ate the bread of angels; he sent them more than enough food.
Chleb mocarzów jadł człowiek, a zesłał im pokarmów do sytości.
26 He sent the east wind blowing across the sky; by his power he drove the south wind.
Obrócił wiatr ze wschodu na powietrzu, a przywiódł mocą swą wiatr z południa;
27 He rained down meat on them as plentiful as dust; birds as numerous as sand on a beach.
I spuścił na nich mięso jako proch, i ptastwo skrzydlate jako piasek morski;
28 He made them fall right in the middle of their camp, all around where they were living.
Spuścił je w pośród obozu ich, wszędy około namiotów ich.
29 They ate until they were full. He gave them the food they longed for.
I jedli, a nasyceni byli hojnie, i dał im, czego żądali.
30 But before they satisfied their appetite, while the meat was still in their mouths,
A gdy jeszcze nie wypełnili żądości swej, gdy jeszcze pokarm był w ustach ich:
31 God became angry with them and he killed their strongest men, striking them down in the prime of life.
Tedy zapalczywość Boża przypadła na nich, i pobił tłustych ich, a przedniejszych z Izraela poraził.
32 Despite all this they went right on sinning. Despite the miracles, they refused to trust him.
Ale w tem wszystkiem jeszcze grzeszyli, i nie wierzyli cudom jego;
33 So he snuffed out their futile lives, bringing them to an end in terror.
Przetoż sprawił, że marnie dokonali dni swoich, i lat swoich w strachu.
34 When he began killing them, the rest came back to God in repentance, praying to him.
Gdy ich tracił, jeźliże go szukali, i nawracali się, a szukali z rana Boga,
35 They remembered that God was their rock, that God Most High was their Savior.
Przypominając sobie, iż Bóg był skałą ich, a Bóg najwyższy odkupicielem ich:
36 They flattered him by what they told him, but they were only lying.
(Aczkolwiek pochlebiali mu usty swemi, i językiem swoim kłamali mu;
37 Deep down they were not sincere, and did not keep the agreement they had with him.
A serce ich nie było szczere przed nim, ani wiernymi byli w przymierzu jego.)
38 But being compassionate he pardoned their guilt and did not destroy all of them. He often held back his anger—he did not pour out all his fury.
On jednak będąc miłosierny odpuszczał nieprawości ich, a nie zatracał ich, ale częstokroć odwracał gniew swój, a nie pobudzał wszystkiego gniewu swego;
39 He remembered their mortality—that they were like a puff of wind that would not return.
Bo pamiętał, że są ciałem, wiatrem, który odchodzi, a nie wraca się zaś.
40 How often they rebelled against him in the wilderness, giving him grief in the desert!
Jako go często draźnili na puszczy, i do boleści przywodzili na pustyniach?
41 Again and again they provoked God, causing pain to the Holy One of Israel.
Bo coraz kusili Boga, a Świętemu Izraelskiemu granice zamierzali.
42 They did not remember his strength when he rescued them from their oppressors,
Nie pamiętali na rękę jego, i na on dzień, w który ich wybawił z utrapienia;
43 performing miracles in Egypt, doing wonderful things on the plain of Zoan.
Gdy czynił w Egipcie znaki swoje, a cuda swe na polu Soan;
44 There he turned their rivers and their streams into blood so that no one could drink from them.
Gdy obrócił w krew rzeki ich, i strumienie ich, tak, że z nich pić nie mogli.
45 He sent flies among them to destroy them, and frogs to ruin everything.
Przepuścił na nich rozmaite muchy, aby ich kąsały, i żaby, aby ich gubiły:
46 He gave their crops to locusts; everything they worked had for was taken by locusts.
I dał chrząszczom urodzaje ich, a prace ich szarańczy.
47 He destroyed their vines with hail, and their fig trees with freezing rain.
Potłukł gradem szczepy ich, a drzewa leśnych fig ich gradem lodowym.
48 He handed over their cattle to hail and their flocks to lightning bolts.
I podał gradowi bydło ich, a majętność ich węglu ognistemu.
49 He poured out on them his fierce anger—rage and hostility and anguish—sending a band of destroying angels against them.
Posłał na nich gniew zapalczywości swojej, popędliwość, i rozgniewanie, i uciśnienie, przypuściwszy na nich aniołów złych.
50 He sent his unrestrained anger against them; he did not spare them from death, handing them over to the plague.
Wyprostował ścieżkę gniewowi swemu, nie zachował od śmierci duszy ich, i na bydło ich powietrze dopuścił;
51 He struck down all the firstborn of Egypt, the first to be conceived in the tents of Ham.
I pobił wszystko pierworodztwo w Egipcie, pierwiastki mocy ich w przybytkach Chamowych;
52 But he led out his people like sheep, and guided them like a flock in the wilderness.
Ale jako owce wyprowadził lud swój, a wodził ich jako stada po puszczy.
53 He led them to safety, and they were not afraid. He drowned their enemies in the sea.
Wodził ich w bezpieczeństwie, tak, że się nie lękali, (a nieprzyjaciół ich okryło morze, )
54 He brought them to the border of his holy land, to this mountainous land that he had conquered for them.
Aż ich przywiódł do świętej granicy swojej, na onę górę, której nabyła prawica jego.
55 He drove out the heathen nations before them. He divided up the land for them to own. He settled the tribes of Israel in their tents.
I wyrzucił przed twarzą ich narody, i sprawił, że im przyszły na sznur dziedzictwa ich, ażeby mieszkały w przybytkach ich pokolenia Izraelskie.
56 But they provoked God Most High, rebelling against him. They did not follow what he had told them.
A wszakże przecież kusili i draźnili Boga najwyższego, a świadectwa jego nie strzegli.
57 Just like their forefathers they turned away from God and were unfaithful to him, as twisted as a defective bow.
Ale się odwrócili, i przewrotnie się obchodzili, jako i ojcowie ich; wywrócili się jako łuk omylny.
58 They made him angry with their pagan high places of worship; they made him jealous with their idols.
Bo go wzruszyli do gniewu wyżynami swemi, a rytemi bałwanami swemi pobudzili go do zapalczywości.
59 When God heard their worship he became furious and he totally rejected Israel.
Co słysząc Bóg rozgniewał się, i zbrzydził sobie bardzo Izraela,
60 He abandoned his place at Shiloh, the Tabernacle where he lived among the people.
Tak, że opuściwszy przybytek w Sylo, namiot, który postawił między ludźmi,
61 He surrendered the Ark of his power, allowing it to be captured; handing it over into enemy hands.
Podał w niewolę moc swoję, i sławę swoję w ręce nieprzyjacielskie.
62 He handed over his people to be slaughtered by the sword; he was furious with his chosen people.
Dał pod miecz lud swój, a na dziedzictwo swoje rozgniewał się.
63 Their young men were destroyed by fire; their young women had no wedding songs.
Młodzieńców jego ogień pożarł, a panienki jego nie były uczczone.
64 Their priests were killed by the sword; their widows were unable to mourn.
Kapłani jego od miecza polegli, a wdowy jego nie płakały.
65 Then the Lord woke up as if from sleep, as a warrior sobering up from drinking wine.
Lecz potem ocucił się Pan jako ze snu, jako mocarz wykrzykający od wina.
66 He defeated his enemies, striking them on the back, causing them everlasting shame.
I zaraził nieprzyjaciół swoich na pośladkach, a na wieczną hańbę podał ich.
67 He rejected the descendants of Joseph, and did not choose the tribe of Ephraim.
Ale choć wzgardził namiotem Józefowym, a pokolenia Efraimowego nie obrał,
68 Instead he chose the tribe of Judah, and Mount Zion which he loves.
Wszakże obrał pokolenie Judowe, i górę Syon, którą umiłował.
69 There he built his sanctuary, high like the heavens, on earth that he made to last forever.
I wystawił sobie jako pałac wysoki świątnicę swoję, jako ziemię, którą ugruntował na wieki.
70 He chose his servant David, taking him from the sheep pens,
I obrał Dawida sługę swego, wziąwszy go z obór owczych;
71 taking him from caring for the sheep and lambs to be a shepherd to the descendants of Jacob—God's special people, Israel.
Gdy chodził za owcami kotnemi, przyprowadził go, aby pasł Jakóba, lud jego, i Izraela, dziedzictwo jego;
72 Like a shepherd, he took care of them with sincere devotion, leading them with skillful hands.
Który ich pasł w szczerości serca swego, a w roztropności rąk swoich prowadził ich.
